Polski Związek Piłki Siatkowej

Polski Związek Piłki Siatkowej (oficjalny skrót PZPS) – ogólnokrajowy związek sportowy (stowarzyszenie), działający na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, posiadający osobowość prawną, będący jedynym prawnym reprezentantem polskiej siatkówki (zarówno mężczyzn, jak i kobiet we wszystkich kategoriach wiekowych) w kraju i za granicą.
PZPS zajmuje się rozwojem, a także propagowaniem siatkówki w Polsce, organizuje rozgrywki ligowe (poza męską PlusLigą i PLS 1. Ligą oraz Tauron Ligą kobiet) oraz pucharowe (związek organizuje początkowe rundy rozgrywek tj. w których udziału nie biorą jeszcze kluby PlusLigi oraz Tauron Ligi) w kraju, będąc jednocześnie odpowiedzialnym za funkcjonowanie wszystkich reprezentacji.
Współzałożyciel i członek FIVB (18 kwietnia 1947) oraz CEV (21 października 1963).

Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości piłka siatkowa stopniowo zaczęła rozpowszechniać się na terenie niemal całego kraju. Stało się tak głównie za sprawą błyskawicznego rozwoju lekkoatletyki – obok piłki nożnej, najpopularniejszej dyscypliny w II Rzeczypospolitej. Toteż w ramach Polskiego Związku Lekkoatletyki – już od wczesnych lat 20. – prowadzono gry sportowe uzupełniające trening ogólnorozwojowy (m.in. koszykówkę, siatkówkę, palanta i szczypiorniaka). Liczba zawodników je uprawiających systematycznie rosła, więc już na początku 1925 utworzono w Katowicach Polski Związek Palanta i Gier Ruchowych (PZPiGR), który zjednoczył ich miłośników. W 1926 wprowadził on do swego statutu punkt o organizacji nowych dyscyplin sportowych (w tym piłki siatkowej). 3 kwietnia 1926 PZPiGR zmienił swą nazwę na Polski Związek Gier Ruchowych (PZGR) obejmujący m.in. siatkówkę. Na początku 1928 PZGR został zastąpiony przez nowo powstały Polski Związek Gier Sportowych (PZGS) z siedzibą w Warszawie, co uznaje się za początek piłki siatkowej w Polsce w zorganizowanej formie. W 1936 PZGS zmienia nazwę na Polski Związek Piłki Ręcznej (PZPR)^[1]. Po II wojnie światowej zmieniono nazwę centrali na Polski Związek Koszykówki, Siatkówki i Szczypiorniaka (PZKSS), który 18 kwietnia 1947 brał czynny udział w zakładaniu FIVB. Jako samodzielny związek sportowy PZPS został powołany do życia 30 czerwca 1957, podczas Krajowej Konferencji Sprawozdawczo-Wyborczej Piłki Siatkowej.

• 1920 – pierwsze doniesienia o grze w siatkówkę w Polsce (wówczas nazywaną: latającą piłką, dłoniówką lub przebijanką).

• 1924 – utworzenie pierwszych sekcji siatkarskich w polskich klubach akademickich (w Warszawie, Łodzi, Krakowie, Lwowie, Wilnie i Białymstoku).

• 1926 – wprowadzenie przez Polski Związek Palanta i Gier Ruchowych (PZPiGR) do swego statutu punktu o organizacji nowych dyscyplin sportowych (w tym: siatkówki). 3 kwietnia 1926 PZPiGR zmienia nazwę na Polski Związek Gier Ruchowych (PZGR) obejmujący siatkówkę, koszykówkę, szczypiorniaka i hazenę (czeską odmianę piłki ręcznej kobiet).

• 1928 – PZGR zostaje zastąpiony przez nowo powstały Polski Związek Gier Sportowych (PZGS) z siedzibą w Warszawie, co uznaje się za początek piłki siatkowej w Polsce w zorganizowanej formie.

• 1929 – pierwsze mistrzostwa Polski w Warszawie. Pierwszy nieoficjalny występ polskich siatkarzy na arenie międzynarodowej (Jamborre w Anglii).

• 1930 – pierwszy oficjalny kontakt polskich siatkarzy na arenie międzynarodowej. AZS Warszawa gra w Czechosłowacji.

• 1931 – pierwszy występ drużyny zagranicznej w Polsce. Warszawa gości US Ryga.

• 1936 – PZGS zmienia nazwę na Polski Związek Piłki Ręcznej (PZPR).

• Po II wojnie światowej zmieniono nazwę centrali na Polski Związek Koszykówki, Siatkówki i Szczypiorniaka (PZKSS), który 18 kwietnia 1947 brał czynny udział w zakładaniu FIVB.

• 1947 – pierwszy kongres siatkówki w Paryżu. Pierwszy mecz międzypaństwowy mężczyzn Polska – Czechosłowacja w Warszawie, przegrany 2:3.

• 1948 – pierwszy mecz międzypaństwowy kobiet Polska – Czechosłowacja w Warszawie, wygrany 3:1.

• 1957 – (30 czerwca) przekształcenie się Polskiego Związku Koszykówki, Siatkówki i Szczypiorniaka w Polski Związek Piłki Siatkowej.

Rok	Reprezentacja	Medal	Turniej	Miejsce turnieju	Trener
1949	kobiety	brązowy	Mistrzostwa Europy	Czechosłowacja	Lotar Geyer
1950	kobiety	srebrny	Mistrzostwa Europy	Bułgaria	Kazimierz Strycharzewski
1951	kobiety	srebrny	Mistrzostwa Europy	Francja	Zygmunt Krzyżanowski
1952	kobiety	srebrny	Mistrzostwa Świata	ZSRR	Zygmunt Krzyżanowski
1955	kobiety	brązowy	Mistrzostwa Europy	Rumunia	Lucjan Tyszecki
1956	kobiety	brązowy	Mistrzostwa Świata	Francja	Zygmunt Krzyżanowski
1958	kobiety	brązowy	Mistrzostwa Europy	Czechosłowacja	Zbigniew Szpyt
1962	kobiety	brązowy	Mistrzostwa Świata	ZSRR	Stanisław Poburka
1963	kobiety	srebrny	Mistrzostwa Europy	Rumunia	Stanisław Poburka
1964	kobiety	brązowy	Letnie Igrzyska Olimpijskie	Tokio, Japonia	Stanisław Poburka
1965	mężczyźni	srebrny	Puchar Świata	Polska	Zygmunt Kraus
1967	kobiety	srebrny	Mistrzostwa Europy	Turcja	Benedykt Krysik
1967	mężczyźni	brązowy	Mistrzostwa Europy	Turcja	Tadeusz Szlagor
1968	kobiety	brązowy	Letnie Igrzyska Olimpijskie	Meksyk, Meksyk	Benedykt Krysik
1971	kobiety	brązowy	Mistrzostwa Europy	Włochy	Zygmunt Krzyżanowski
1974	mężczyźni	złoty	Mistrzostwa Świata	Meksyk	Hubert Wagner
1975	mężczyźni	srebrny	Mistrzostwa Europy	Jugosławia	Hubert Wagner
1976	mężczyźni	złoty	Letnie Igrzyska Olimpijskie	Montreal, Kanada	Hubert Wagner
1977	mężczyźni	srebrny	Mistrzostwa Europy	Finlandia	Jerzy Welcz
1979	mężczyźni	srebrny	Mistrzostwa Europy	Francja	Aleksander Skiba
1981	mężczyźni	srebrny	Mistrzostwa Europy	Bułgaria	Aleksander Skiba
1983	mężczyźni	srebrny	Mistrzostwa Europy	RFN	Hubert Wagner
2003	kobiety	złoty	Mistrzostwa Europy	Turcja	Andrzej Niemczyk
2005	kobiety	złoty	Mistrzostwa Europy	Chorwacja	Andrzej Niemczyk
2006	mężczyźni	srebrny	Mistrzostwa Świata	Japonia	Raúl Lozano
2009	mężczyźni	złoty	Mistrzostwa Europy	Turcja	Daniel Castellani
2009	kobiety	brązowy	Mistrzostwa Europy	Polska	Jerzy Matlak
2011	mężczyźni	brązowy	Liga Światowa	Polska	Andrea Anastasi
2011	mężczyźni	brązowy	Mistrzostwa Europy	Czechy i Austria	Andrea Anastasi
2011	mężczyźni	srebrny	Puchar Świata	Japonia	Andrea Anastasi
2012	mężczyźni	złoty	Liga Światowa	Bułgaria	Andrea Anastasi
2014	mężczyźni	złoty	Mistrzostwa Świata	Polska	Stéphane Antiga
2015	mężczyźni	brązowy	Puchar Świata	Japonia	Stéphane Antiga
2018	mężczyźni	złoty	Mistrzostwa Świata	Bułgaria i Włochy	Vital Heynen
2019	mężczyźni	brązowy	Liga Narodów	Stany Zjednoczone	Vital Heynen
2019	mężczyźni	brązowy	Mistrzostwa Europy	Belgia, Francja, Holandia i Słowenia	Vital Heynen
2019	mężczyźni	srebrny	Puchar Świata	Japonia	Vital Heynen
2021	mężczyźni	srebrny	Liga Narodów	Włochy	Vital Heynen
2021	mężczyźni	brązowy	Mistrzostwa Europy	Czechy, Polska, Słowenia i Estonia	Vital Heynen
2022	mężczyźni	brązowy	Liga Narodów	Włochy	Nikola Grbić
2022	mężczyźni	srebrny	Mistrzostwa Świata	Polska i Słowenia	Nikola Grbić
2023	kobiety	brązowy	Liga Narodów	Stany Zjednoczone	Stefano Lavarini
2023	mężczyźni	złoty	Liga Narodów	Polska	Nikola Grbić
2023	mężczyźni	złoty	Mistrzostwa Europy	Bułgaria, Izrael, Macedonia Pn. i Włochy	Nikola Grbić
2024	kobiety	brązowy	Liga Narodów	Turcja, Stany Zjednoczone, Hongkong i Tajlandia	Stefano Lavarini
2024	mężczyźni	brązowy	Liga Narodów	Turcja, Japonia, Słowenia, Polska	Nikola Grbić
2024	mężczyźni	srebrny	Letnie Igrzyska Olimpijskie	Paryż, Francja	Nikola Grbić

Rok	Klub	Płeć	Medal	Turniej	Miejsce turnieju
1959/1960	AZS-AWF Warszawa	mężczyźni	3/4 miejsce[2]	PEMK	ZSRR, Rumunia
1960/1961	AZS-AWF Warszawa	kobiety	srebrny	PEMK	ZSRR, Polska
1961/1962	AZS-AWF Warszawa	kobiety	3/4 miejsce[2]	PEMK	ZSRR, Bułgaria
1962/1963	Legia Warszawa	mężczyźni	3/4 miejsce[2]	PEMK	ZSRR, Rumunia
1962/1963	AZS-AWF Warszawa	kobiety	srebrny	PEMK	ZSRR, Polska
1963/1964	AZS-AWF Warszawa	kobiety	3/4 miejsce[2]	PEMK	Bułgaria, NRD
1965/1966	AZS-AWF Warszawa	kobiety	3/4 miejsce[2]	PEMK	ZSRR
1967/1968	Legia Warszawa	mężczyźni	3/4 miejsce[2]	PEMK	Belgia
1970/1971	Wisła Kraków	kobiety	3/4 miejsce[2]	PEMK	ZSRR, Czechosłowacja
1972/1973	Resovia Rzeszów	mężczyźni	srebrny	PEMK	Holandia
1972/1973	Start Łódź	kobiety	brązowy	PEMK	Holandia
1977/1978	Start Łódź	kobiety	brązowy	PEMK	RFN
1977/1978	Płomień Milowice	mężczyźni	srebrny	PEMK	Szwajcaria
1978/1979	Płomień Milowice	mężczyźni	brązowy	PEMK	Belgia
1980/1981	Gwardia Wrocław	mężczyźni	brązowy	PEMK	Hiszpania
2002/2003	ZAKSA Kędzierzyn-Koźle	mężczyźni	brązowy	Liga Mistrzów	Włochy
2007/2008	PGE Skra Bełchatów	mężczyźni	brązowy	Liga Mistrzów	Polska
2009	PGE Skra Bełchatów	mężczyźni	srebrny	Klubowe MŚ	Katar
2009/2010	PGE Skra Bełchatów	mężczyźni	brązowy	Liga Mistrzów	Polska
2010	PGE Skra Bełchatów	mężczyźni	srebrny	Klubowe MŚ	Katar
2011	Jastrzębski Węgiel	mężczyźni	srebrny	Klubowe MŚ	Katar
2011/2012	PGE Skra Bełchatów	mężczyźni	srebrny	Liga Mistrzów	Polska
2012	PGE Skra Bełchatów	mężczyźni	brązowy	Klubowe MŚ	Katar
2013/2014	Jastrzębski Węgiel	mężczyźni	brązowy	Liga Mistrzów	Turcja
2014/2015	Asseco Resovia Rzeszów	mężczyźni	srebrny	Liga Mistrzów	Niemcy
2018/2019	PGE Skra Bełchatów	mężczyźni	3/4 miejsce[2]	Liga Mistrzów	Niemcy
2020/2021	Grupa Azoty ZAKSA Kędzierzyn-Koźle	mężczyźni	złoty	Liga Mistrzów	Włochy
2021/2022	Grupa Azoty ZAKSA Kędzierzyn-Koźle	mężczyźni	złoty	Liga Mistrzów	Słowenia
2022/2023	Grupa Azoty ZAKSA Kędzierzyn-Koźle	mężczyźni	złoty	Liga Mistrzów	Włochy
2022/2023	Jastrzębski Węgiel	mężczyźni	srebrny	Liga Mistrzów	Włochy
2023/2024	Jastrzębski Węgiel	mężczyźni	srebrny	Liga Mistrzów	Turcja

Zobacz hasło PZPS w Wikisłowniku

• Międzynarodowa Federacja Piłki Siatkowej
• Europejska Konfederacja Piłki Siatkowej

• Oficjalna strona PZPS (pol.)
• Informacje na stronie CEV
• Informacje na stronie FIVB