Poziomica

Poziomica^[1]^[2]^[3] (również poziomnica^[4], waserwaga) utożsamiana czasem niezbyt precyzyjnie z libellą – przyrząd pomiarowy z wbudowanymi jedną lub wieloma (wtedy pod różnymi kątami) libellami rurkowymi, wykorzystujący siłę grawitacji ziemskiej do wyznaczania (z niewielką dokładnością) poziomości lub pionowości płaszczyzn w budownictwie.

Dokładność poziomicy zależy w pierwszej kolejności od przewagi libelli, a następnie od jakości jej osadzenia, jakości wykonania samej poziomicy i użytego materiału oraz jej długości. Nie bez znaczenia jest również dokładność użytkownika. Niektóre libelle w celu zwiększenia dokładności wyposażone są w kilka liniowych oznaczeń pozwalających nie tylko na wyznaczenie poziomu, ale również określenie pochyłości z dokładnością do kilku stopni.

Ze względu na konstrukcję i zastosowanie wyróżnia się główne typy poziomic libelowych:

murarskie (popularne, podłużne, drewniane lub metalowe) - czasem wyposażona w kilka libelli pozwalających na wyznaczanie pionu, poziomu, a także kilkuprocentowych spadków.
maszynowe (liniałowe i ramowe, metalowe) - służące do ustawiania poziomu maszyn, w tym obrabiarek. Czasem wyposażone w magnesy, w celu stabilnego mocowania do metalowego podłoża.

Nazwa poziomica jest także stosowana do przyrządów laserowych realizujących tę samą funkcję przy pomocy widzialnej wiązki światła laserowego. W przypadku umieszczenia poziomicy laserowej na statywie zaciera się różnica między tym instrumentem a niwelatorem laserowym pod względem funkcji, ale nie dokładności pomiaru.

Poziomica wężowa

Odmienną budowę ma poziomica wężowa. Składa się ona z dwóch pionowych rurek szklanych lub tworzywowych, z podziałką, połączonych giętkim przewodem. Działa na zasadzie naczyń połączonych. Ten typ poziomicy był dawniej stosowany powszechnie w budownictwie^[2]. Poziomica ta jest nadal stosowana, gdyż nadaje się do poziomowania oddalonych od siebie dwóch punktów.

Poziomica jest powszechnie także znana pod nazwą waserwaga i nazwa ta znana jest praktycznie w całej Polsce^[5]. Pochodzi od niemieckiego słowa Wasserwaage. Natomiast poziomica wężowa nazywana jest szlauchwaga lub szlaufwaga, od niemieckiego słowa Schlauchwaage (sam wąż ogrodowy znany jest pod nazwami szlauch lub szlauf).

Zobacz też

Przypisy

↑ Elżbieta Sobol (red.), Lidia Drabik (red.): Mały Słownik Języka Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11737-0. OCLC 169998251.
↑ ^a ^b Nowa Encyklopedia Powszechna. T. 5. Warszawa: PWN, 1996, s. 295. ISBN 83-01-11969-3.
↑ Zygmunt Saloni: Poziomnica?. „Język Polski” (LXXXII), z. 4, s. 273–276, 2002.
↑ Rada Języka Polskiego: Poziomica. [dostęp 2010-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 lipca 2018)].
↑ waserwaga - definicja, synonimy, przykłady użycia [online], pwn.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).

[1] Elżbieta Sobol (red.), Lidia Drabik (red.): Mały Słownik Języka Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11737-0. OCLC 169998251.

[NowaEncyklopedia-2] Nowa Encyklopedia Powszechna. T. 5. Warszawa: PWN, 1996, s. 295. ISBN 83-01-11969-3.

[3] Zygmunt Saloni: Poziomnica?. „Język Polski” (LXXXII), z. 4, s. 273–276, 2002.

[4] Rada Języka Polskiego: Poziomica. [dostęp 2010-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 lipca 2018)].

[5] waserwaga - definicja, synonimy, przykłady użycia [online], pwn.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]