Strzepcz

Strzepcz

wieś
miejscowość z lotu ptaka
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	wejherowski
Gmina	Linia
Liczba ludności (2021)	981[2][3]
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	84-222[4]
Tablice rejestracyjne	GWE
SIMC	0165681
Położenie na mapie gminy Linia Strzepcz
Położenie na mapie Polski Strzepcz
Położenie na mapie województwa pomorskiego Strzepcz
Położenie na mapie powiatu wejherowskiego Strzepcz
54°27′21″N 18°01′23″E/54,455833 18,023056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Strzepcz (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Strzépcz) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Linia^[5][6].

Wieś leży na Pojezierzu Kaszubskim, na północnym skraju kompleksu Lasów Mirachowskich i nad jeziorem Strzepcz w zasięgu „Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Łeby”.

Strzepcz jest siedzibą sołectwa Strzepcz, w którego skład wchodzą również Dargolewo, Głodnica i Zielony Dwór. W Strzepczu znajduje się parafia św. Marii Magdaleny należąca do dekanatu Sierakowice w diecezji pelplińskiej.

Hieronim Derdowski wspomniał o Strzepczu w swoim poemacie O Panu Czorlińścim co do Pucka po sece jachoł.

Wieś królewska w starostwie mirachowskim w województwie pomorskim w II połowie XVI wieku^[7].

Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Strzepcz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

16 czerwca 2013 Strzepcz wraz z tutejszą parafią obchodził 700-lecie istnienia^[8].

W miejscowości znajduje się jedna z 13 figur szlaku turystycznego „Poczuj kaszubskiego ducha” – wykonana przez Jana Redźkę na podstawie opracowania „Bogowie i duchy naszych przodków. Przyczynek do kaszubskiej mitologii” Aleksandra Labudy rzeźba przedstawiająca wąsatego kaszubskiego demona zwanego Grzenia, opiekuna sennych marzeń^[9].

Przez wieś kursują linie autobusowe PKS Gdynia. Zapewniają dojazd do m.in. Wejherowa czy Lęborka, a także pobliskich wsi^{[10][11][12][13][14]}.

Do sierpnia 2012 roku istniało tutaj Kaszubskie Liceum Ogólnokształcące. Przestało ono istnieć ze względu na brak chętnych^[15]. Zamiast tego, od 3 września 2012 roku w tym samym miejscu funkcjonuje Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy, przystosowany dla dzieci i młodzieży z głębszą i głęboką niepełnosprawnością intelektualną^[16][17].

We wsi mieści się Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Specjalnych^[18].

We wsi istnieje Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, znajdujący się przy ul. księdza Józefa Rotty^[19].

W latach 2017 i 2021 we wsi odbyły się wyścigi kolarskie Cyklo^[20].

We wsi odbywa się coroczny Ogólnopolski Festiwal Pieśni Religijnej "Pater Noster"^[21].

Pierwsza wzmianka wsi pochodzi z 11 czerwca 1314 roku, kiedy to wieś nazywała się Scherpzig. W tym samym roku powstała parafia^[22][23]. Nazwa wsi póżniej zmieniła się na Schreptz^[24]. Nazwa Strzepcz pojawiła się po raz pierwszy w 1534 roku^[25].

W okolicy wsi, w rejonie Góry Szubieniczej (Galgenberg) odnaleziono liczne popielnice grobowe. Od 1594 r. odbywały się tutaj sejmiki powiatu mirachowskiego^[23]. Do 1864 r. kościół w Sianowie był filią Strzepcza.

Od 1757 roku istniał szpital (przytułek) dla ubogich przy kościele, fundowany przez Przebendowskiego. Budynek został rozebrany po II wojnie światowej^[25].

W 1821 roku wybudowany został nowy kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny. Został on zniszczony w czasie II wojny światowej^[24].

Pod koniec XIX wieku wieś liczyła 506 mieszkańców (w tym 491 katolików, 9 ewangelików i 6 osób wyznania mojżeszowego) i jej obszar wynosił 1045 ha. Istniało wówczas 61 domów^[25][24].

Szkoła została wybudowana pod koniec XIX wieku^[15]. Patronem szkoły jest Aleksander Labuda^[26].

Podczas zaboru pruskiego wieś nosiła nazwę niemiecką Strepsch. Podczas okupacji niemieckiej nazwa Strepsch w 1942 została przez nazistowskich niemieckich propagandystów (w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i odpolszczania nazw niemieckiego lebensraumu) zweryfikowana jako zbyt kaszubska i przemianowana na nowo wymyśloną i bardziej niemiecką – Streep^[27] albo Strepe^[24].

W czasach okupacji niemieckiej miała tu miejsce akcja pacyfikacyjna gestapo mająca na celu zatrzymanie ludności udzielającej pomocy partyzantom Gryfa Pomorskiego. Na miejscowym cmentarzu znajdują się groby 80 zamordowanych więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof.

W 1948 roku, po wybudowaniu nowego kościoła, stary kościół został rozebrany^[24].

16 marca 1948 roku w Strzepczu powstała pierwsza biblioteka gminna. Do 31 stycznia 1999 roku siedzibą biblioteki był lokal przy obecnej ulicy ks. Józefa Rotty. Biblioteka została przeniesiona do budynku Kaszubskiego Liceum Ogólnokształcącego, a w lipcu 2000 - do lokalu w Szkole Podstawowej i Gimnazjum. Biblioteka istnieje do dziś^[16].

24 września 2024 roku odbyło się upamiętnienie Bolesława Formeli z okazji 80. rocznicy jego śmierci^[28].

16 październka 2024 roku na terenie Ośrodka Szkolenia Poligonowego Wojsk Specjalnych doszło do przedwczesnego wybuchu amunicji w trakcie szkolenia z użyciem moździerza, co doprowadziło do poszkodowania czterech żołnierzy Wojsk Specjalnych. Dwóch z żołnierzy trafiło do szpitala w Lęborku, a dwóch pozostałych - do szpitala w Wejherowie^[29][30].

• Diabelskie kamienie
• Łeba
• Mirachowo
• Rezerwat przyrody Żurawie Błota
• Komisariat Straży Granicznej „Strzepcz”
• Placówka Straży Granicznej II linii „Strzepcz”

• Strzepcz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 477 .
• Opis Strzepcza. ug-linia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-01-26)].
• Historia parafii znajdującej się w Strzepczu. parafiastrzepcz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-02)].
• Rezerwat przyrody "Żurawie Błota"