Spojler (lotnictwo)

Spojler jako element mechanizacji skrzydła dużego samolotu
1. Winglet
2. Lotki małych prędkości
3. Lotki dużych prędkości
4. Owiewka
5. Klapa noskowa Krügera
6. Skrzela (sloty)
7. Klapy wewnętrzne trójszczelinowe
8. Klapy zewnętrzne trójszczelinowe
9. Spojler
10. Hamulce aerodynamiczne

Spojler (od angielskiego spoil – psuć), spoiler, przerywacz, interceptor – element mechanizacji skrzydła, stosowany zwłaszcza w dużych samolotach.

Zastosowanie

Wychylenie spojlerów (mających postać odchylanych na górnej powierzchni skrzydła płyt) symetrycznie na obu skrzydłach powoduje oderwanie (psucie) opływu i dlatego zmniejszanie przy danym kącie natarcia siły nośnej, co pociąga za sobą zwiększenie stromości toru schodzenia (zmniejszania wysokości) samolotu bez przyrostu prędkości, istotne zwłaszcza przy podejściu do lądowania. Niesymetryczne wychylanie spoilerów powoduje powstawanie momentu przechylającego i może w niektórych sytuacjach i niektórych samolotach zastępować lub wspomagać działanie lotek^[1].

Przypisy

↑ Domański 1974 ↓, s. 173.

Bibliografia

Jerzy Domański: 1000 słów o samolocie i lotnictwie. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1974. OCLC 5889186.

[CITEREFDomański1974173-1] Domański 1974 ↓, s. 173.

[1]

Płatowiec	Baldachim Cięgna nośne Dźwigar Gondola silnika Kabina pasażerska Kadłub Kokpit Komora bombowa Końcówka skrzydła Krawędź natarcia Krawędź spływu Nasada skrzydła Ogon Osłona kabiny Owiewka Piramida Podłużniczka Pokrycie Skrzydło Statecznik pionowy poziomy Stójka Tylna przegroda ciśnieniowa Usterzenie motylkowe podwójne usterzenie T Węzły uzbrojenia Wiatrochron Wręga Zastrzał Żebro
Układy sterowania lotem	Autopilot Boczny drążek sterowy Drążek sterowy Electro-hydrostatic actuator Flight control modes Fly-by-wire Hamulec aerodynamiczny Instalacja hydrauliczna Kaczka Klapka odciążająca (flettner) Klapolotka Lotka-hamulec aerodynamiczny Lotki Odpychacz drążka Odwzorowanie obciążeń sterów Orczyk Pedały Ryglownik sterów Spoileron Spojler Sterolotki Stery kierunku wysokości Trymer Wibrator drążka Wolant Yaw damper Zwichrzenie skrzydła
Urządzenia zwiększające siłę nośną oraz aerodynamikę skrzydeł	Channel wing Dog-tooth Grzebień aerodynamiczny Klapy Gouge’a Gurneya Kruegera z nadmuchem Skrzela Skrzydło pasmowe Stall strips Strake Turbolizator Uszczelnienie krawędzi natarcia Winglet
Awionika i systemy przyrządów pokładowych	ACAS ADIRU Centrala aerometryczna ECAM EFIS EHSI EICAS GPS GPWS HSI INS Kompas Koordynator zakrętu LRI Machometr Nawigacja satelitarna Paliwomierz Panel lampek ostrzegawczych Prędkościomierz Radiowysokościomierz SIGI Statyczny system Pitota System zarządzania lotem Szklany kokpit Sztuczny horyzont TCAS Transponder Wariometr Wskaźnik kursu Wskaźnik zejścia z kursu Wysokościomierz Zakrętomierz Żyrokompas
Czujniki i urządzenia zespołów napędowych oraz instalacji paliwowej	ATR Automatyczna przepustnica Dźwignia przepustnicy FADEC Gascolator Intake ramp Odwracacz ciągu Okapotowanie NACA Paliwomierz PCU Pierścień Townenda Stożek wlotowy Zbiornik paliwa integralny konforemny samouszczelniający zewnętrzny
Podwozie i urządzenia hamujące	Autobrake Hak hamowniczy Podwozie koło podwozia kółko ogonowe Landing gear extender płoza płoza ogonowa pływak Spadochron hamujący Tundra tire
Urządzenia ratownicze i awaryjne	Awaryjny system tlenowy Fotel wyrzucany Kabina oddzielana Kapsuła ratownicza Turbina powietrzna
Pozostałe systemy	APU Bleed air Deicing boot Environmental Control System Instalacja przeciwoblodzeniowa Intercom Passenger service unit Reflektor lądowania Rejestrator parametrów lotu QAR Światła pozycyjne Toaleta pokładowa