Skwer ELWRO we Wrocławiu
Skwer ELWRO – skwer położony we Wrocławiu[2][3][4] , na osiedlu Grabiszyn-Grabiszynek (dawniej Grabiszyn[5]). Jego nazwa upamiętnia istniejące w latach 1959–1993 Wrocławskie Zakłady Elektroniczne ELWRO[5][6] .
Uchwała
[edytuj | edytuj kod]Nazwa Skwer ELWRO została nadana istniejącemu skwerowi uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 9 lipca 2015 r., w paragrafie 1 tej uchwały i weszła w życie 14 dni od dnia ogłoszenia jej w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego, co nastąpiło 17 lipca 2015 r.[2][7] Radni Wrocławia podjęli tę uchwałę z inicjatywy Komitetu Społecznego Upamiętnienia Elwro[3][5][6][8][9][10] .
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Skwer obejmuje teren położony u zbiegu ulic[2][3][4][7][8][11][12][13] :
- Klecińskiej[a]
- Aleksandra Ostrowskiego, przy której mieściła się siedziba i zlokalizowane były tereny przedsiębiorstwa (pod numerem 30)[5] oraz przyzakładowe technikum elektroniczne, tzw. EZN (Elektroniczne Zakłady Naukowe, pod numerem 22)[5][14] ,
- Grabiszyńskiej[b].
Od północnego zachodu ograniczony jest budynkiem[4][15], dawnego tzw. Domu Rotacyjnego dla pracowników ELWRO[c][4][5][7][8][9][16]. Obszar skweru pozostawał niegdyś w zarządzie zakładów Elwro[5].
Inicjatywa
[edytuj | edytuj kod]Z inicjatywą nadania skwerowi, położonemu w pobliżu dawnych, obecnie nieistniejących, zakładów Elwro, wystąpił powstały w lutym 2015 r. Komitet Społeczny Upamiętnienia Elwro[3][5][6][8][9][10] utworzony przez byłych pracowników zakładu[4][9][17] . Uzasadnieniem dla upamiętnienia zakładów jest znaczący ich wkład w rozwój polskich komputerów i informatyki, a także w rozwój gospodarczy miasta Wrocławia[12][13] . Liderzy tej inicjatywy tak między innymi uzasadniali potrzebę upamiętnienia zlikwidowanych zakładów[4] :
Historyczne znaczenie dla Wrocławia, a także niepodważalny, znaczący wkład w rozwój informatyki w Polsce i w krajach Europy Wschodniej i Środkowej bezsprzecznie zasługują na upamiętnienie.
W uzasadnieniu do uchwały Rady Miejskiej Wrocławia o nadaniu nazwy upamiętniającej zakłady Elwro temu obszarowi wskazano między innymi, że[5]:
ELWRO było synonimem nowoczesności i wizytówką, znakiem rozpoznawczym Wrocławia.
oraz
Historyczne zasługi ELWRO dla miasta, bezsprzecznie znaczący pozytywny wkład w rozwój elektroniki i informatyki w Polsce (…) są godne upamiętnienia.
Upamiętnienie ELWRO poprzez nadanie nazwy skwerowi oraz wybudowanie obiektów małej architektury zostało objęte Patronatem Honorowym Prezydenta Wrocławia Pana Rafała Dutkiewicza[7][10][11] . Swoje poparcie, a także wsparcie finansowe, projektowi udzieliło między innymi Polskie Towarzystwo Informatyczne, ze względu między innymi na to, że[6][10] :
Zakłady „ELWRO” wniosły znaczący wkład w rozwój informatyki w Polsce.
Plany
[edytuj | edytuj kod]Planuje się zbudowanie na skwerze obelisku[3][4][9][17] (obiekt małej architektury[18]: postument z granitu szarego strzegomskiego o wymiarach 180×180×15 cm oraz forma przestrzenna z granitu Impala o wymiarach 80×80×200 cm[8][11][19]) i umieszczenie na nim inskrypcji[3][4][8][18]:
Polskie komputery urodziły się w ELWRO
Komputery Odra, konstruowane i produkowane w Elwro utorowały rozwój informatyki w Polsce
Projekt przygotowali byli pracownicy przedsiębiorstwa: Mieczysław Piroga i Edward Pełecha[4][11][18]. Odsłonięcie obelisku ma nastąpić 17 września 2015 r. o godzinie 12:00[4][10][11][20]. Opracowano ponadto projekt zagospodarowania całego terenu pozytywnie zaopiniowany przez Towarzystwo Miłośników Wrocławia oraz Komisję Kultury i Nauki[4][11][20]. Do pomnika przytwierdzone będzie także logo ELWRO i tabliczka o wymiarach 30×12 cm upamiętniająca fundatorów i sponsorów. Montaż przewidziano na 2 września 2015 r.[21]
Przedstawiono także pomysł, aby umieścić na skwerze kolejnego wrocławskiego krasnala: krasnal Elwruś[3][11][22].
Koszt inicjatywy szacowany jest na 28000–30000 złotych[3][8][17] .
Realizacja
[edytuj | edytuj kod]Założone przez Komitet Społeczny Upamiętnienia Elwro projekty zostały zrealizowane poprzez:
- nadanie skwerowi nazwy: Skwer ELWRO, nadaną uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 9 lipca 2015 r.[2][7],
- wykonaniem i odsłonięciem podczas uroczystości w dniu 17 września 2015 r. obelisku z inskrypcjami upamiętniającymi zakłady[12][13] ,
- wykonanie i umieszczenie u stóp obelisku figurki kolejnego krasnala, przedstawiającego postać siedzącą na liczydle, gdzie zakodowano datę otwarcia zakładów Elwro, tj. rok 1959[12][13] .
Uroczystość odsłonięcia obelisku
[edytuj | edytuj kod]W dniu 17 września 2015 r. zgodnie z wcześniejszymi planami i zapowiedziami odbyła się uroczystość odsłonięcia obelisku upamiętniającego Wrocławskie Zakłady Elektroniczne ELWRO, wybudowanego na Skwerze ELWRO. Uroczystość rozpoczęła się o godzinie 12:00. Uroczystego odsłonięcia dokonał Wiceprezydent Wrocławia Adam Grehl. W uroczystości wzięli udział między innymi byli pracownicy zakładów Elwro[12][13] , w tym drugi ich dyrektor Stefan Rylski[13] .
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ulica Klecińska stanowi część tzw. Obwodnicy Śródmiejskiej Wrocławia; tędy prowadzi Droga krajowa nr 5.
- ↑ Ulicą Grabiszyńską biegnie droga wojewódzka nr 347.
- ↑ Dom rotacyjny został wybudowany na zlecenie przedsiębiorstwa Elwro w latach 1976–1979. W budynku znajdowało się 120 mieszkań.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wrocław, Grabiszyn, pomnik Zakładów ELWRO- KRASNAL ELWRUŚ.polska-org.pl
- ↑ a b c d Uchwała RMWr 2015 ↓, s. § 1.
- ↑ a b c d e f g h i Walków, 6 czerwca 2015 ↓.
- ↑ a b c d e f g h i j k Wysocki 2015 ↓.
- ↑ a b c d e f g h i Uzasadnienie do uchwały 2015 ↓, s. 1.
- ↑ a b c d PTI wsparcie 2015 ↓.
- ↑ a b c d e Wyniki 2015 ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e f g Stanisz 2015 ↓.
- ↑ a b c d e Akt założycielski 2015 ↓.
- ↑ a b c d e PTI odsłonięcie 2015 ↓.
- ↑ a b c d e f g Działania i wyniki 2015 ↓.
- ↑ a b c d e Głowicka-Wolska 2015 ↓.
- ↑ a b c d e f Walków, 17 września 2015 ↓.
- ↑ EZN Historia 2015 ↓.
- ↑ Uchwała RMWr 2015 ↓, s. zał. 1.
- ↑ Mera Elwro, ZOPIW 1979 ↓, s. 10.
- ↑ a b c Bystroński 2015 ↓.
- ↑ a b c d Wyniki 2015 ↓, s. 2.
- ↑ Wyniki 2015 ↓, s. 4, 5.
- ↑ a b Wyniki 2015 ↓, s. 1, 6.
- ↑ Wyniki 2015 ↓, s. 5, 6.
- ↑ Wyniki 2015 ↓, s. 8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- UCHWAŁA NR XIII/255/15 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie nadania nazw skwerom na terenie Wrocławia, [w:] Akty Prawne [online], Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego Wrocławia; Biuletyn Urzędowy RMW z 2015 r. poz. 230; Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego z 2015 r. poz. 3209. Data ogłoszenia: 17 lipca 2015 r., 9 lipca 2015 [dostęp 2015-09-03] .
- UZASADNIENIE do projektu uchwały Rady Miejskiej Wrocławia w sprawie nadania nazw skwerom na terenie Wrocławia, Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego Wrocławia, 2015 [dostęp 2015-09-04] .
- ZREALIZOWANE DZIAŁANIA I WYNIKI, ELWRO retro – witryna społecznościowa, 2015 [dostęp 2015-09-04] . [martwy link]
- WYNIKI, ELWRO retro – witryna społecznościowa, 2015 [dostęp 2015-09-04] . [martwy link]
- O OBELISKU ELWRO... – AKT ZAŁOŻYCIELSKI KOMITETU SPOŁECZNEGO UPAMIĘTNIENIA ELWRO powołanego w dniu 10 lutego 2015 r. we Wrocławiu [online], ELWRO retro – witryna społecznościowa, 2015 [dostęp 2020-11-07] .
- Historia – Elektroniczne Zakłady Naukowe [online], archiwum.ezn.edu.pl [dostęp 2020-11-05] .
- MERA-ELWRO między VII a VIII Zjazdem PZPR, MERA-ELWRO, Zakładowy Ośrodek Pracy Ideowo-Wychowaczej oraz dział KP Mera-Elwro, 2015 [dostęp 2015-09-04] .
- Odsłonięcie obelisku upamiętniającego ELWRO – Wrocław, 17 września 2015, [w:] Aktualności [online], Polskie Towarzystwo Informatyczne, 17 września 2015 [dostęp 2015-09-17] .
- PTI udzieliło wsparcia finansowego projektu upamiętniającego Zakłady „ELWRO”, [w:] Aktualności [online], Polskie Towarzystwo Informatyczne, 21 lipca 2015 [dostęp 2015-09-17] .
- Albert Bystroński , Pomnik dla zakładów Elwro, [w:] Rozmaitości [online], TVP Wrocław, 2 lipca 2015 [dostęp 2015-09-04] .
- Eliza Głowicka-Wolska , Odsłonili obelisk i skwer ELWRO, [w:] Wiadomości [online], Serwis Miasta Wrocław, 17 września 2015 [dostęp 2015-09-18] .
- Barbara Stanisz , Komputery made in Wrocław. O potędze Elwro (AKTA W.), [w:] Wiadomości z Wrocławia [online], Gazeta Wyborcza, 29 maja 2015 [dostęp 2015-09-04] .
- Marcin Walków , Pamiętacie komputery Elwro? Będą miały swój skwer we Wrocławiu., [w:] Aktualności [online], Gazeta Wrocławska, 6 czerwca 2015 [dostęp 2015-09-03] .
- Marcin Walków , Komputery z Elwro mają swój skwer i krasnala., [w:] Wiadomości [online], Gazeta Wrocławska, 17 września 2015 [dostęp 2015-09-18] .
- Tomasz Wysocki , Będzie obelisk i skwer ELWRO., [w:] Aktualności [online], Oficjalny portal internetowy Wrocławia, 28 sierpnia 2015 [dostęp 2015-09-04] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Skwer Elwro, [w:] Wrocław – Grabiszyn [online], fotopolska.eu [dostęp 2015-09-24] (pol.).
- Wrocław, ul. Ostrowskiego Aleksandra 1, [w:] Wrocław – Grabiszyn [online], fotopolska.eu [dostęp 2015-09-04] (pol.).
- Budynek nr 1, ul. Klecińska (dawny dom rotacyjny Elwro), [w:] Wrocław/Grabiszyn/ul. Klecińska [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici) [dostęp 2015-09-04] (pol.).
- Skwer ELWRO, wikimapia.org [dostęp 2015-09-04] (pol.).