Sita molekularne

Sita molekularne – materiały nanoporowate, o ściśle określonym, wąskim zakresie rozmiarów porów, które posiadają zdolność selektywnego adsorbowania związków chemicznych. Każdy rodzaj sit molekularnych ma różną wielkość porów oraz strukturę kanałów.

Rodzaje sit molekularnych

• glinokrzemiany, zwłaszcza zeolity
• niektóre rodzaje silikażelu
• porowate polimery
• szkła
• węgiel aktywny

W praktyce laboratoryjnej pojęcie sit molekularnych ograniczone jest zazwyczaj do zeolitów^[1] i wykorzystuje się je często jako środki suszące^[2].

Sita molekularne nadają się do suszenia większości gazów i cieczy. Można ich używać w eksykatorach, kolumnach suszących, do utrzymywania w stanie bezwodnym rozpuszczalników absolutnych, napełniania kolumn do suszenia gazów lub rozpuszczalników oraz do selektywnej adsorpcji innych substancji (np. fosgenu z chloroformu).

Zalety:

• łatwość użycia, materiał praktycznie obojętny chemicznie, nietoksyczny, nie ma problemów z usuwaniem, osuszone ciecze można dekantować
• duża pojemność adsorpcyjna, także przy małej zawartości wody w suszonej substancji i w wysokich temperaturach
• duża podatność na adsorpcję cząsteczek polarnych i nienasyconych cząsteczek organicznych; cząsteczki wody są jednak zawsze adsorbowane preferencyjnie
• adsorpcja selektywna: adsorbowane są tylko te cząsteczki które mogą przejść przez pory

Sita molekularne pochłaniają wodę, zachowując w zasadzie swoją pojemność w temperaturach, w których tlenek glinu i żel krzemionkowy zaczynają uwalniać wodę. Np. między 0 a 150 °C pojemność spada stopniowo z 23 do 7% przy zawartości wody resztkowej 10 ppm.