Sorkomysz brazylijska
| Blarinomys breviceps[1] | |||
| (Winge, 1887) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
sorkomysz brazylijska | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Sorkomysz brazylijska[5] (Blarinomys breviceps) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Sorkomysz brazylijska występuje we wschodniej i południowo-wschodniej Brazylii oraz północno-wschodniej Argentynie (Misiones)[6].
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1887 roku duński zoolog Herluf Winge nadając mu nazwę Oxymycterus breviceps[3]. Holotyp pochodził z plejstoceńskich osadów jaskiniowych (Lapa do Capáo Seco) w pobliżu Lagoa Santa, w stanie Minas Gerais, w Brazylii[7]. Jedyny przedstawiciel rodzaju sorkomysz[5] (Blarinomys) który opisał w 1896 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas[2].
Holotyp był skamieliną odnalezioną w zespole jaskiniowym z nieokreślonego wieku w czwartorzędzie[6]. W ostatnich populacjach występują istotne różnice morfologiczne, chromosomalne (w tym do ośmiu odrębnych kariomorfi) oraz sekwencje mtDNA cytochromu b (z rozbieżnościami wewnątrzgatunkowymi wynoszącymi około 8%)[6]. Na podstawie analiz genów kodujących cytochrom b stwierdzono, że monotypowy rodzaj sorkomysz (Blarinomys) jest grupą siostrzaną względem rodzaju Brucepattersonius lub kladu łączącego ten rodzaj z rodzajem Lenoxus[8]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[6].
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Blarinomys: rodzaj Blarina J.E. Gray, 1838 (blarina); gr. μυς mus, μυος muos „mysz”[9].
- breviceps: łac. brevis „krótki”[10]; -ceps „-głowy”, od caput, capitis „głowa”[11].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 91–121 mm, długość ogona 30–59 mm, długość ucha 7–10 mm, długość tylnej stopy 16–21 mm; masa ciała 12,5–49 g[12].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Występuje w wilgotnym lesie atlantyckim. Jest głównie owadożerny, przeczesuje glebę w poszukiwaniu bezkręgowców. Ubogi materiał obserwacyjny wskazuje, że najpewniej rozmnaża się od września do stycznia, wydając na świat 1–2 młode w miocie[4].
Status zagrożenia i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Jest zagrożona niszczeniem i fragmentacją sprzyjającego jej środowiska. Prawdopodobnie wyginęła w miejscu typowym ze względu na zastąpienie lasu atlantyckiego suchszą formacją – Cerrado. Ma dość duży zasięg występowania, choć jest niezbyt liczna – w każdej lokalizacji schwytanych zostało zaledwie kilka osobników. Ocenia się, że jej populacja maleje, ale wciąż jest uznawana za gatunek najmniejszej troski (least concern – LC)[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Blarinomys breviceps, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b O. Thomas. On new small Mammals from the Neotropical Region. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth Series. 18, s. 310, 1896. (ang.).
- ↑ a b H. Winge: Jordfundne og nulevendo Gnavore (Rodentia) fra Lagoa Santa, Minas Geraos, Brasilien. W: Ch.F. Lütken (red.): E Museo Lundii: En Samling af Afhandlinger om de i det indre Brasiliens Kalkstenshuler af Professor P. V. Lund udgravede og i don Lundske paiæontologiske Afdeling af Kjobenhavns Universitets zoologiske Museum opbevarede Dyre-og Menneskeknogler. T. 1. Kjöbenhavn: H. Hagerup, 1888, s. 34. (duń.).
- ↑ a b c U i inni, Blarinomys breviceps, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-19] (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 249. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 410. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Blarinomys breviceps. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-19].
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Blarinomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-19].
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 138, 1904. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 34.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 44.
- ↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 460–461. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).