Mistrzostwa świata w szachach 1927

Mecz pomiędzy ówczesnym mistrzem świata - José Capablanką, a rosyjskim emigrantem Aleksandrem Alechinem rozegrany w Buenos Aires w dniach 16 IX - 29 XI 1927 r.

Alechin rzucił wyzwanie Capablance krótko po wygraniu przez niego meczu z Laskerem w 1921 r. Capablanca nie zamierzał jednak ryzykować utraty tytułu i w czasie pierwszego po wojnie międzynarodowego turnieju w Londynie w 1922 r. ogłosił nowy regulamin walk o tytuł mistrzowski (tzw. "protokół londyński").

Regulamin ten omawiał szczegółowo wszystkie twarde warunki jakie musiał spełnić pretendent wyzywający mistrza. Znalazł się w nim także przepis, w myśl którego organizator meczu musiał wnieść na fundusz nagród sumę przynajmniej 10 tys. dolarów, pokryć koszty dojazdu i utrzymania obydwu graczy w czasie meczu. Z funduszu nagród mistrz świata otrzymywał 20%, reszta funduszu miała być podzielona w stosunku 60% do 40% pomiędzy zwycięzcę meczu i pokonanego. Zastaw jaki musiał wpłacić pretendent wyzywając mistrza świata to 500 dolarów, po 3 miesiącach obydwaj zawodnicy musieli wpłacić po 500 dolarów a dodatkowo wyzywający (lub jego mecenasi) musieli wpłacić jeszcze 3000 dolarów. Ta suma (4500 dolarów) stanowiła wadium, które w razie niedojścia meczu do skutku miała zostać podzielona w stosunku 3:2 na korzyść mistrza świata. Pozostała suma funduszu nagród powinna zostać zdeponowana co najmniej na 24 godziny przed rozpoczęciem meczu^[1]. Przepis ten przeszedł do historii jako tzw. "złoty wał", którego przekroczenie było dla większości ówczesnych szachistów niemożliwe.

Alechin zgromadził wymaganą sumę dopiero w 1926 r. Wtedy to po raz drugi wyzwał Capablankę na mecz.

Mecz miał toczyć się do sześciu zwycięstw. Remisy nie wliczały się do wyniku. Przy ewentualnym stanie 5 – 5 mecz miał zostać uznany za remisowy i Capablanca zachowywał tytuł. Oryginalne było tempo gry: 2,5 godziny na 40 posunięć i następne 5 godzin na kolejne 40 posunięć.

Pierwszą partię wygrał Alechin. Było to Jego pierwsze w życiu zwycięstwo nad Capablanką. Capablanca zaczął jednak grać ofensywniej, wygrał III i VII partię i objął prowadzenie. Po serii remisów Alechin wygrał czarnymi XI partię, co tak wpłynęło na Capablankę, że przegrał on także XII. Alechin prowadząc 3 – 2 zaczął grać defensywnie, chcąc z jednej strony zmęczyć starszego przeciwnika a z drugiej odpocząć po ekstrakcji 6 zębów, które go rozbolały w trakcie meczu^[2]. Po dłuższej serii remisów Capablanca przegrał XXI partię. Ostatnią swoją wygraną Capablanca zanotował w XXIX partii. Zaproponował on wówczas Alechinowi, by mecz, z powodu dużej liczby remisów uznać za nierozstrzygnięty i rozpocząć nowy. Alechin propozycję odrzucił. Załamany Capablanca przegrał XXXII i XXXIV partię oraz cały mecz 3 – 6.

Był to najdłuższy (do 1984 roku) mecz o tytuł mistrza świata (pod względem liczby partii).

	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	Punkty
José Raúl Capablanca	0	½	1	½	½	½	1	½	½	½	0	0	½	½	½	½	½	½	½	½	0	½	½	½	½	½	½	½	1	½	½	0	½	0	3
Aleksander Alechin	1	½	0	½	½	½	0	½	½	½	1	1	½	½	½	½	½	½	½	½	1	½	½	½	½	½	½	½	0	½	½	1	½	1	6

• Stanisław Gawlikowski "Walka o Tron Szachowy". Wydawnictwo Sport i Turystyka. Warszawa 1976.

• 1927 Alekhine - Capablanca Title Match (ang.)
• Capablanca vs Alekhine 1927 (ang.)