Mirosław Przylipiak
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
filmoznawca, historyk i teoretyk filmu |
Mirosław Przylipiak (ur. 6 listopada 1955 w Mrągowie) – polski filmoznawca, historyk i teoretyk filmu. Profesor zwyczajny Uniwersytetu Gdańskiego oraz profesor Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku.
Kariera naukowa
[edytuj | edytuj kod]Mirosław Przylipiak ukończył w 1974 V Liceum Ogólnokształcące w Gdańsku. W 1979 ukończył studia na kierunku filologii polskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Doktoryzował się w 1989 na Uniwersytecie Jagiellońskim jako autor pracy Modele podmiotowości wypowiedzi filmowej. Był stypendystą Programu Fulbrighta na Uniwersytecie Harvarda (1998–1999) oraz Fundacji Rockefellera (2002)[1]. Autor licznych publikacji naukowych i książek z zakresu teorii i historii kina, wśród których znajdują się: Kino stylu zerowego (1994), Prolegomena do współczesnej „gramatyki” wypowiedzi audiowizualnej (1995), Kino najnowsze (1999, wraz z Jerzym Szyłakiem), Poetyka filmu dokumentalnego (2000), a przede wszystkim seria wydawnicza Kino bezpośrednie (2007-2014). W Poetyce kina dokumentalnego, która stanowiła zarazem jego pracę habilitacyjną i za którą Przylipiak otrzymał Nagrodę im. Bolesława Michałka[2][3], usiłował wypracować definicję dokumentu na podstawie możliwie największego zgromadzonego materiału źródłowego. Końcowa definicja filmu dokumentalnego brzmiała następująco:
Film dokumentalny to taki autonomiczny, istniejący jako osobna całość przekaz audiowizualny, który prezentuje wycinek świata kompletnego, w którym znaczenia nominalne są tożsame ze źródłowymi, w którym istnieje dystans czasowy między momentem rejestracji a momentem odbioru, gdzie zostaje zachowana indeksalna wierność odtworzenia czasu i przestrzeni w ramach ujęcia. W którym realizatorzy nie ingerują w rzeczywistość przed kamerą albo ingerują i fakt tej ingerencji czynią elementem strukturalnym filmu, albo też ingerują w tym celu, aby przywrócić taki stan tej rzeczywistości, jaki istniał przed pojawieniem się ekipy filmowej, lub też aby wyzwolić prawdę zachowań osób filmowanych, który naśladuje w swojej strukturze konwencjonalne sposoby właściwego człowiekowi podporządkowania rzeczywistości, w którym funkcja autoteliczna względem warsztatu lub tworzywa filmowego, o ile istnieje, nie może przytłumić i zdominować funkcji przedmiotowej[4].
W podzielonym na trzy tomy Kinie bezpośrednim Przylipiak omawiał zjawisko dokumentalnego filmu bezpośredniego, koncentrując się na kanadyjskim i amerykańskim Direct Cinema lat 60. i 70. XX wieku[5]. W 2010 nadany mu został tytuł profesora nauk humanistycznych[3].
Od 2021 dyrektor Centrum Filmowego UG[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ PRZYLIPIAK MIROSŁAW – Encyklopedia Gdańska [online], www.gedanopedia.pl [dostęp 2018-11-18] (pol.).
- ↑ WYKŁADOWCY - AKADEMIA POLSKIEGO FILMU. AKADEMIA POLSKIEGO FILMU. [dostęp 2018-11-18]. (pol.).
- ↑ a b Prof. Mirosław Medard Przylipiak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2018-11-18].
- ↑ Cyt. za: Tomasz Rachwald, Metody dokumentalne w filmie: recenzja książki, „Panoptikum” 2013, 12 (19), s. 278.
- ↑ Ewa Mazierska, Kino bezpośrednie w soczewce Mirosława Przylipiaka, „Kwartalnik Filmowy”, 66, 2009, s. 218-221.
- ↑ Artystyczna inauguracja. Nowy rok akademicki 2021/2022 w UG. ug.edu.pl/, 2021-10-04. [dostęp 2019-10-07].