[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Miasta w Szwecji

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Według kryteriów statystycznych w Szwecji wyróżnia się podział na tätorty i småorty. Podział wraz z wyznaczeniem granic miejscowości oraz wyliczeniem liczby ich ludności jest przeprowadzany co 5 lat przez Statistiska centralbyrå (SCB) według obowiązującej definicji. Określenie „miasto” było oficjalnie stosowane do 1 stycznia 1971, kiedy wprowadzono w Szwecji reformę administracyjną. Zniesiono wówczas dotychczasowy podział na gminy wiejskie (landskommuner), miejskie (stadskommuner) i köping (köpingskommuner). W ich miejsce wprowadzono jednolity typ gminy. Tym samym posiadanie historycznego statusu miasta (gminy miejskiej) straciło administracyjne i prawne znaczenie.

Największe miejscowości (tätort) Szwecji

[edytuj | edytuj kod]

Według danych Statistiska centralbyrå (SCB), pochodzących z 2015 roku[1], Szwecja miała 124 miejscowości (tätorty) o ludności przekraczającej 10 tys. mieszkańców. Stolica kraju Sztokholm jako jedyne miasto liczyła ponad milion mieszkańców; drugie miasto, Göteborg, miało ponad 500 tys. mieszkańców; 7 miast z ludnością 100÷500 tys.; 12 miast z ludnością 50÷100 tys., 40 miast z ludnością 20÷50 tys. Dla porównania, w 1950 w Szwecji istniały 3 miasta z ludnością powyżej 100 tys., 7 miast z ludnością 50÷100 tys., 18 miast z ludnością 20÷50 tys. i 37 miast z ludnością 10÷20 tys.[1]

Największe miejscowości w Szwecji według liczebności mieszkańców (stan na 31.12.2010):

Lp. Miejscowość Region (län) Liczba ludności
1. Sztokholm Sztokholm 1 372 565
2. Göteborg Västra Götaland 549 839
3. Malmö Skania 280 415
4. Uppsala Uppsala 140 454
5. Västerås Västmanland 110 877
6. Örebro Örebro 107 038
7. Linköping Östergötland 104 232
8. Helsingborg Skania 97 122
9. Jönköping Jönköping 89 396
10. Norrköping Östergötland 87 247
11. Lund Skania 82 800
12. Umeå Västerbotten 79 594
13. Gävle Gävleborg 71 033
14. Borås Västra Götaland 66 273
15. Eskilstuna Södermanland 64 679
16. Södertälje Sztokholm 64 619
17. Karlstad Värmland 61 685
18. Täby Sztokholm 61 272
19. Växjö Kronoberg 60 887
20. Halmstad Halland 58 577
21. Sundsvall Västernorrland 50 712
22. Luleå Norrbotten 46 607
23. Trollhättan Västra Götaland 46 457
24. Östersund Jämtland 44 327
25. Borlänge Dalarna 41 734
26. Tumba Sztokholm 37 852
27. Upplands Väsby Sztokholm 37 594
28. Falun Dalarna 37 291
29. Kalmar Kalmar 36 392
30. Kristianstad Skania 35 711
31. Karlskrona Blekinge 35 212
32. Skövde Västra Götaland 34 466
33. Skellefteå Västerbotten 32 775
34. Lidingö Sztokholm 31 561
35. Uddevalla Västra Götaland 31 212
36. Landskrona Skania 30 499

Miejscowości o historycznym statusie miasta

[edytuj | edytuj kod]

Poniższa tabela zawiera spis szwedzkich miejscowości, które w latach 1863–1970 posiadały status gminy miejskiej (stadskommun). Maksymalna liczba miejscowości o statusie miasta istniejących równocześnie wynosiła 133 (w latach 1951–1967). W 1971, w wyniku reformy administracyjnej i wprowadzeniu jednolitego typu gminy, posiadanie historycznego statusu miasta straciło prawno-administracyjne znaczenie[2].

Lista uwzględnia również miejscowości, które utraciły prawa miejskie jeszcze przed 1862.

Miasto Prowincja
historyczna

(landskap)
Region
administracyjny

(län)
1970
Herb
(1970)
Prawa miejskie
/status miasta od:
(do, jeżeli przed 1971)
Uwagi
Åhus Skania Kristianstad 1326 – 1617 Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Alingsås Västergötland Älvsborg Herb Allingsås 1619
Älvsborg Västergötland Göteborg i Bohus 1547 – 1560
Åmål Dalsland Älvsborg Herb Åmål 1643
Ängelholm Skania Kristianstad Herb Ängelholm 1516 – 1547, ponownie od 1767
Arboga Västmanland Västmanland Herb Arboga XIII w.
Arvika Värmland Värmland Herb Arvika 1911
Askersund Närke Örebro Herb Askersund 1643
Avaskär Blekinge Blekinge XIV w. – 1599 Prawa miejskie przekazano założonemu w 1599 roku Kristianopel.
Avesta Dalarna Kopparberg Herb Avesta 1641 – 1688, ponownie od 1919
Båstad Skania Kristianstad 1462 – 1664
Boden Norrbotten Norrbotten Herb Boden 1919
Bollnäs Hälsingland Gävleborg Herb Bollnäs 1942
Borgholm Olandia Kalmar Herb Borgholm 1816
Borlänge Dalarna Kopparberg Herb Borlänge 1944
Borås Älvsborg Västergötland Herb Borås 1621
Brätte Älvsborg Västergötland po 1580 – 1644 Prawa miejskie zostały przekazane Vänersborgowi.
Broo Värmland Värmland 1582 – 1584 Na miejscu Broo założono Kristinehamn.
Djursholm Uppland Sztokholm Herb Djursholm 1914 Od 1971 roku wchodzi w skład gminy Danderyd.
Eksjö Smalandia Jönköping Herb Eksjö 1403
Elleholm Blekinge Blekinge 1450 – 1600 Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Enköping Uppland Uppsala Herb Enköping przed 1413
Eskilstuna Södermanland Södermanland Herb Eskilstuny 1659
Eslöv Skania Malmöhus Herb Eslöv 1911
Fagersta Västmanland Västmanland Herb Fagersta 1944
Falkenberg Halland Halland Herb Falkenbergu przed 1558
Falköping Västergötland Skaraborg Herb Falköping przed 1620
Falsterbo Skania Malmöhus XIII w. – 1754 Połączone ze Skanör w jedno miasto Skanör med Falsterbo.
Falun Dalarna Kopparberg Herb Falun 1641
Filipstad Värmland Värmland Herb Filipstad 1611 – 1695, ponownie od 1835
Flen Södermanland Södermanland Herb Flen 1949
Gävle Gästrikland Gävleborg Herb Gävle przed 1446
Göteborg Västergötland i Bohuslän Göteborg i Bohus Herb Göteborga 1603 – 1611, ponownie od 1621
Gränna Smalandia Jönköping Herb Gränna 1652
Hagfors Värmland Värmland Herb Hagfors 1950
Halmstad Halland Halland Herb Halmstad przed 1307
Haparanda Norrbotten Norrbotten Herb Haparanda 1842
Härnösand Ångermanland Västernorrland Herb Härnösand 1585
Hässleholm Skania Kristianstad Herb Hässleholm 1914
Hedemora Dalarna Kopparberg Herb Hedemora 1446
Helsingborg Skania Malmöhus Herb Helsingborga 1085
Hjo Västergötland Skaraborg Herb Hjo przed 1400
Höganäs Skania Malmöhus Herb Höganäs 1936
Hudiksvall Hälsingland Gävleborg Herb Hudiksvall 1582
Huskvarna Smalandia Jönköping Herb Huskvarna 1911
Järle Västmanland Örebro (1642) Jerle otrzymało prawa miejskie, ale nigdy de facto nie stało się miastem.
Jönköping Smalandia Jönköping Herb Jönköping 1284/1611
Kalmar Smalandia Kalmar Herb Kalmaru ok. 1200
Karlshamn Blekinge Blekinge Herb Karlshamn 1664 W l. 1644 – 1666 pod nazwą Bodekull.
Karlskoga Värmland Örebro Herb Karlskogi 1940
Karlskrona Blekinge Blekinge Herb Karlskrony 1680
Karlstad Värmland Värmland Herb Karlstad 1584
Katrineholm Södermanland Södermanland Herb Katrineholm 1917
Kiruna Lappland Norrbotten Herb Kiruny 1948
Köping Västmanland Västmanland Herb Köping przed 1474
Kramfors Ångermanland Västernorrland Herb Kramfors 1947
Kristianopel Blekinge Blekinge 1622 – 1677
Kristianstad Skania Kristianstad Herb Kristianstad 1622
Kristinehamn Värmland Värmland Herb Kristinehamn 1642
Kumla Närke Örebro Herb Kumla 1942
Kungsbacka Halland Halland Herb Kungsbacka XV w. – pocz. XVI w., ponownie od 1582
Kungälv Bohuslän Göteborg i Bohus Herb Kungälv 1680/1762
Kungahälla Bohuslän Göteborg i Bohus ok. 1100 – 1600
Laholm Halland Halland Herb Laholmu XIII w.
Landskrona Skania Malmöhus Herb Landskrony 1413
Lidingö Uppland Sztokholm Herb Lidingö 1926
Lidköping Västergötland Skaraborg Herb Lidköping przed 1446
Lindesberg Västmanland Örebro Herb Lindeberg 1643
Linköping Östergötland Östergötland Herb Linköping XII/XIII w.
Ljungby Smalandia Kronoberg Herb Ljungby 1936
Lödöse Västergötland Älvsborg XII w. – 1526, ponownie w l. 1586 – 1646
Lomma Skania Malmöhus XI w. – 1230 Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Ludvika Dalarna Kopparberg Herb Ludvika 1641
Luntertun Skania Malmöhus 1470 – 1516 Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich. Współcześnie część Ängelholm.
Luleå Norrbotten Norrbotten Herb Luleå 1621
Lund Skania Malmöhus Herb Lund XI w.
Lycksele Lappland Västerbotten Herb Lycksele 1946
Lyckå Blekinge Blekinge do 1600
Lysekil Bohuslän Göteborg i Bohus Herb Lysekil 1903
Malmö Skania Malmöhus Herb Malmö ok. 1250
Mariefred Södermanland Södermanland Herb Mariefred 1605
Mariestad Västergötland Skaraborg Herb Mariestad 1583
Marstrand Bohuslän Göteborg i Bohus Herb Marstrand przed 1442
Mjölby Östergötland Östergötland Herb Mjölby 1922
Mölndal Västergötland Göteborg i Bohus Herb Mölndal 1922
Mönsterås Smalandia Kalmar 1604 – przed 1620
Motala Östergötland Östergötland Herb Motala 1881
Nacka Södermanland Sztokholm Herb Nacka 1949
Nässjö Smalandia Jönköping Herb Nässjö 1914
Nora Västmanland Örebro Herb Nora 1643
Norrköping Östergötland Östergötland Herb Norrköping przed 1384
Norrtälje Uppland Sztokholm Herb Norrtälje 1622
Nya Lidköping Västergötland Skaraborg 1670 – 1683 W 1683 roku połączone z Lidköping.
Nybro Smalandia Kalmar Herb Nybro 1932
Nyköping Södermanland Södermanland Herb Nyköping ok. 1260
Nynäshamn Södermanland Sztokholm Herb Nynäshamn 1946
Örebro Närke Örebro Herb Örebro XIII w.
Öregrund Uppland Sztokholm Herb Öregrund 1491 – 1521, ponownie w l. 1554 – 1966 W 1967 roku zostało włączone do Östhammar.
Örnsköldsvik Ångermanland Västernorrland Herb Örnsköldvik 1894
Oskarshamn Smalandia Kalmar Herb Oskarshamn 1856
Östersund Jämtland Jämtland Herb Östersund 1786
Östhammar Uppland Sztokholm Herb Östhammar 1368 – 1491, ponownie od 1539
Oxelösund Södermanland Södermanland Herb Oxelösund 1950
Piteå Norrbotten Norrbotten Herb Piteå 1621
Ronneby Blekinge Blekinge Herb Ronneby 1387 – 1680, ponownie od 1882
Säffle Värmland Värmland Herb Säffle 1951
Sala Västmanland Västmanland Herb Sala 1624
Sandviken Gästrikland Gävleborg Herb Sandviken 1943
Säter Dalarna Kopparberg Herb Säter 1642
Sävsjö Smalandia Jönköping Herb Sävsjö 1947
Sigtuna Uppland Sztokholm Herb Sigtuny XI w.
Simrishamn Skania Kristianstad Herb Simrishamn XIII w.
Skanör Skania Malmöhus XIII w. – 1754 Połączone z Falsterbo w jedno miasto Skanör med Falsterbo.
Skanör med Falsterbo Skania Malmöhus Herb Skanör med Falsterbo 1754
Skänninge Östergötland Östergötland Herb Skänninge XII/XIII w.
Skara Västergötland Skaraborg Herb Skara XI w.
Skellefteå Västerbotten Västerbotten Herb Skelefteå 1845
Skövde Västergötland Skaraborg Herb Skövde XV w.
Söderhamn Hälsingland Gävleborg Herb Söderhamn 1620
Söderköping Östergötland Östergötland Herb Söderköping XIII w.
Södertälje Södermanland Sztokholm Herb Södertälje XIV w.
Sollefteå Ångermanland Västernorrland Herb Sollefteå 1917
Solna Uppland Sztokholm Herb Solna 1943
Sölvesborg Blekinge Blekinge Herb Sölvesborga 1445 – 1654, ponownie od 1835
Strängnäs Södermanland Södermanland Herb Strängnäs XIII w./1336
Strömstad Bohuslän Göteborg i Bohus Herb Strömstad 1672
Sundbyberg Uppland Sztokholm Herb Sundbyberg 1927
Sundsvall Medelpad Västernorrland Herb Sundsvall 1621
Sztokholm Uppland i Södermanland Sztokholm Herb Sztokholmu ok. 1250
Tidaholm Västergötland Skaraborg Herb Tidaholm 1910
Tommarp Skania Kristianstad XII w. – 1537 Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Torget Smalandia Kronoberg (1279) Torget otrzymało prawa miejskie, ale nigdy de facto nie stało się miastem.
Torshälla Södermanland Södermanland Herb Torshälla 1317
Tranås Smalandia Jönköping Herb Tranås 1919
Trelleborg Skania Malmöhus Herb Trelleborga XIII w. – 1619, ponownie od 1867
Trollhättan Västergötland Älvsborg Herb Trollhättan 1916
Trosa Södermanland Södermanland Herb Trosa XV w./1610
Uddevalla Bohuslän Göteborg i Bohus Herb Uddevalla przed 1498
Ulricehamn Västergötland Älvsborg Herb Ulricehamn przed 1478 Do 1741 roku jako Bogesund.
Umeå Västerbotten Västerbotten Herb Umeå 1588
Uppsala Uppland Uppsala Herb Uppsali XIII/XIV w. W XII w. jako Östra Aros.
Skania Kristianstad przed 1250 – 1617 Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Vadstena Östergötland Östergötland Herb Vadstena 1400
Vänersborg Västergötland Älvsborg Herb Vänersborga 1644
Varberg Halland Halland Herb Varberga przed 1309/1666
Värnamo Smalandia Jönköping Herb Värnamo 1920
Västervik Smalandia Kalmar Herb Västervik XIII w./1433
Västerås Västmanland Västmanland Herb Västerås przed końcem XIII w.
Växjö Smalandia Kronoberg Herb Växjö 1342
Vaxholm Uppland Sztokholm Herb Vaxholmu 1652
Vetlanda Smalandia Jönköping Herb Vetlandy 1920
Vimmerby Smalandia Kalmar Herb Vimmerby przed 1350 – 1532, ponownie od 1604
Visby Gotlandia Gotland Herb Visby przed 1203
Ystad Skania Malmöhus Herb Ystad XIII w.

Źródła: Zestawienie sporządzone w oparciu o Sveriges National Atlas[3] oraz szwedzkojęzyczną Wikipedię.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b SCB Statistiska centalbyrån: Tätorter 2015 Befolkning och arealer [online] [dostęp 2016-11-04] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-19] (szw.).
  2. Sveriges National Atlas: Städer 1970. [dostęp 2014-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-03)]. (szw.).
  3. Sveriges National Atlas: Städer 1971. [dostęp 2014-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-15)]. (szw.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]