Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Według kryteriów statystycznych w Szwecji wyróżnia się podział na tätorty i småorty . Podział wraz z wyznaczeniem granic miejscowości oraz wyliczeniem liczby ich ludności jest przeprowadzany co 5 lat przez Statistiska centralbyrå (SCB) według obowiązującej definicji. Określenie „miasto” było oficjalnie stosowane do 1 stycznia 1971, kiedy wprowadzono w Szwecji reformę administracyjną. Zniesiono wówczas dotychczasowy podział na gminy wiejskie (landskommuner ), miejskie (stadskommuner ) i köping (köpingskommuner ). W ich miejsce wprowadzono jednolity typ gminy . Tym samym posiadanie historycznego statusu miasta (gminy miejskiej) straciło administracyjne i prawne znaczenie.
Według danych Statistiska centralbyrå (SCB), pochodzących z 2015 roku[1] , Szwecja miała 124 miejscowości (tätorty ) o ludności przekraczającej 10 tys. mieszkańców. Stolica kraju Sztokholm jako jedyne miasto liczyła ponad milion mieszkańców; drugie miasto, Göteborg , miało ponad 500 tys. mieszkańców; 7 miast z ludnością 100÷500 tys.; 12 miast z ludnością 50÷100 tys., 40 miast z ludnością 20÷50 tys. Dla porównania, w 1950 w Szwecji istniały 3 miasta z ludnością powyżej 100 tys., 7 miast z ludnością 50÷100 tys., 18 miast z ludnością 20÷50 tys. i 37 miast z ludnością 10÷20 tys.[1]
Największe miejscowości w Szwecji według liczebności mieszkańców (stan na 31.12.2010):
Poniższa tabela zawiera spis szwedzkich miejscowości, które w latach 1863–1970 posiadały status gminy miejskiej (stadskommun ). Maksymalna liczba miejscowości o statusie miasta istniejących równocześnie wynosiła 133 (w latach 1951–1967). W 1971, w wyniku reformy administracyjnej i wprowadzeniu jednolitego typu gminy , posiadanie historycznego statusu miasta straciło prawno-administracyjne znaczenie[2] .
Lista uwzględnia również miejscowości, które utraciły prawa miejskie jeszcze przed 1862.
Miasto
Prowincja historyczna (landskap )
Region administracyjny (län ) 1970
Herb(1970)
Prawa miejskie /status miasta od:(do, jeżeli przed 1971)
Uwagi
Åhus
Skania
Kristianstad
1326 – 1617
Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Alingsås
Västergötland
Älvsborg
1619
Älvsborg
Västergötland
Göteborg i Bohus
1547 – 1560
Åmål
Dalsland
Älvsborg
1643
Ängelholm
Skania
Kristianstad
1516 – 1547, ponownie od 1767
Arboga
Västmanland
Västmanland
XIII w.
Arvika
Värmland
Värmland
1911
Askersund
Närke
Örebro
1643
Avaskär
Blekinge
Blekinge
XIV w. – 1599
Prawa miejskie przekazano założonemu w 1599 roku Kristianopel .
Avesta
Dalarna
Kopparberg
1641 – 1688, ponownie od 1919
Båstad
Skania
Kristianstad
1462 – 1664
Boden
Norrbotten
Norrbotten
1919
Bollnäs
Hälsingland
Gävleborg
1942
Borgholm
Olandia
Kalmar
1816
Borlänge
Dalarna
Kopparberg
1944
Borås
Älvsborg
Västergötland
1621
Brätte
Älvsborg
Västergötland
po 1580 – 1644
Prawa miejskie zostały przekazane Vänersborgowi .
Broo
Värmland
Värmland
1582 – 1584
Na miejscu Broo założono Kristinehamn .
Djursholm
Uppland
Sztokholm
1914
Od 1971 roku wchodzi w skład gminy Danderyd .
Eksjö
Smalandia
Jönköping
1403
Elleholm
Blekinge
Blekinge
1450 – 1600
Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Enköping
Uppland
Uppsala
przed 1413
Eskilstuna
Södermanland
Södermanland
1659
Eslöv
Skania
Malmöhus
1911
Fagersta
Västmanland
Västmanland
1944
Falkenberg
Halland
Halland
przed 1558
Falköping
Västergötland
Skaraborg
przed 1620
Falsterbo
Skania
Malmöhus
XIII w. – 1754
Połączone ze Skanör w jedno miasto Skanör med Falsterbo .
Falun
Dalarna
Kopparberg
1641
Filipstad
Värmland
Värmland
1611 – 1695, ponownie od 1835
Flen
Södermanland
Södermanland
1949
Gävle
Gästrikland
Gävleborg
przed 1446
Göteborg
Västergötland i Bohuslän
Göteborg i Bohus
1603 – 1611, ponownie od 1621
Gränna
Smalandia
Jönköping
1652
Hagfors
Värmland
Värmland
1950
Halmstad
Halland
Halland
przed 1307
Haparanda
Norrbotten
Norrbotten
1842
Härnösand
Ångermanland
Västernorrland
1585
Hässleholm
Skania
Kristianstad
1914
Hedemora
Dalarna
Kopparberg
1446
Helsingborg
Skania
Malmöhus
1085
Hjo
Västergötland
Skaraborg
przed 1400
Höganäs
Skania
Malmöhus
1936
Hudiksvall
Hälsingland
Gävleborg
1582
Huskvarna
Smalandia
Jönköping
1911
Järle
Västmanland
Örebro
(1642)
Jerle otrzymało prawa miejskie, ale nigdy de facto nie stało się miastem.
Jönköping
Smalandia
Jönköping
1284/1611
Kalmar
Smalandia
Kalmar
ok. 1200
Karlshamn
Blekinge
Blekinge
1664
W l. 1644 – 1666 pod nazwą Bodekull.
Karlskoga
Värmland
Örebro
1940
Karlskrona
Blekinge
Blekinge
1680
Karlstad
Värmland
Värmland
1584
Katrineholm
Södermanland
Södermanland
1917
Kiruna
Lappland
Norrbotten
1948
Köping
Västmanland
Västmanland
przed 1474
Kramfors
Ångermanland
Västernorrland
1947
Kristianopel
Blekinge
Blekinge
1622 – 1677
Kristianstad
Skania
Kristianstad
1622
Kristinehamn
Värmland
Värmland
1642
Kumla
Närke
Örebro
1942
Kungsbacka
Halland
Halland
XV w. – pocz. XVI w., ponownie od 1582
Kungälv
Bohuslän
Göteborg i Bohus
1680/1762
Kungahälla
Bohuslän
Göteborg i Bohus
ok. 1100 – 1600
Laholm
Halland
Halland
XIII w.
Landskrona
Skania
Malmöhus
1413
Lidingö
Uppland
Sztokholm
1926
Lidköping
Västergötland
Skaraborg
przed 1446
Lindesberg
Västmanland
Örebro
1643
Linköping
Östergötland
Östergötland
XII/XIII w.
Ljungby
Smalandia
Kronoberg
1936
Lödöse
Västergötland
Älvsborg
XII w. – 1526, ponownie w l. 1586 – 1646
Lomma
Skania
Malmöhus
XI w. – 1230
Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Ludvika
Dalarna
Kopparberg
1641
Luntertun
Skania
Malmöhus
1470 – 1516
Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich. Współcześnie część Ängelholm .
Luleå
Norrbotten
Norrbotten
1621
Lund
Skania
Malmöhus
XI w.
Lycksele
Lappland
Västerbotten
1946
Lyckå
Blekinge
Blekinge
do 1600
Lysekil
Bohuslän
Göteborg i Bohus
1903
Malmö
Skania
Malmöhus
ok. 1250
Mariefred
Södermanland
Södermanland
1605
Mariestad
Västergötland
Skaraborg
1583
Marstrand
Bohuslän
Göteborg i Bohus
przed 1442
Mjölby
Östergötland
Östergötland
1922
Mölndal
Västergötland
Göteborg i Bohus
1922
Mönsterås
Smalandia
Kalmar
1604 – przed 1620
Motala
Östergötland
Östergötland
1881
Nacka
Södermanland
Sztokholm
1949
Nässjö
Smalandia
Jönköping
1914
Nora
Västmanland
Örebro
1643
Norrköping
Östergötland
Östergötland
przed 1384
Norrtälje
Uppland
Sztokholm
1622
Nya Lidköping
Västergötland
Skaraborg
1670 – 1683
W 1683 roku połączone z Lidköping.
Nybro
Smalandia
Kalmar
1932
Nyköping
Södermanland
Södermanland
ok. 1260
Nynäshamn
Södermanland
Sztokholm
1946
Örebro
Närke
Örebro
XIII w.
Öregrund
Uppland
Sztokholm
1491 – 1521, ponownie w l. 1554 – 1966
W 1967 roku zostało włączone do Östhammar .
Örnsköldsvik
Ångermanland
Västernorrland
1894
Oskarshamn
Smalandia
Kalmar
1856
Östersund
Jämtland
Jämtland
1786
Östhammar
Uppland
Sztokholm
1368 – 1491, ponownie od 1539
Oxelösund
Södermanland
Södermanland
1950
Piteå
Norrbotten
Norrbotten
1621
Ronneby
Blekinge
Blekinge
1387 – 1680, ponownie od 1882
Säffle
Värmland
Värmland
1951
Sala
Västmanland
Västmanland
1624
Sandviken
Gästrikland
Gävleborg
1943
Säter
Dalarna
Kopparberg
1642
Sävsjö
Smalandia
Jönköping
1947
Sigtuna
Uppland
Sztokholm
XI w.
Simrishamn
Skania
Kristianstad
XIII w.
Skanör
Skania
Malmöhus
XIII w. – 1754
Połączone z Falsterbo w jedno miasto Skanör med Falsterbo .
Skanör med Falsterbo
Skania
Malmöhus
1754
Skänninge
Östergötland
Östergötland
XII/XIII w.
Skara
Västergötland
Skaraborg
XI w.
Skellefteå
Västerbotten
Västerbotten
1845
Skövde
Västergötland
Skaraborg
XV w.
Söderhamn
Hälsingland
Gävleborg
1620
Söderköping
Östergötland
Östergötland
XIII w.
Södertälje
Södermanland
Sztokholm
XIV w.
Sollefteå
Ångermanland
Västernorrland
1917
Solna
Uppland
Sztokholm
1943
Sölvesborg
Blekinge
Blekinge
1445 – 1654, ponownie od 1835
Strängnäs
Södermanland
Södermanland
XIII w./1336
Strömstad
Bohuslän
Göteborg i Bohus
1672
Sundbyberg
Uppland
Sztokholm
1927
Sundsvall
Medelpad
Västernorrland
1621
Sztokholm
Uppland i Södermanland
Sztokholm
ok. 1250
Tidaholm
Västergötland
Skaraborg
1910
Tommarp
Skania
Kristianstad
XII w. – 1537
Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Torget
Smalandia
Kronoberg
(1279)
Torget otrzymało prawa miejskie, ale nigdy de facto nie stało się miastem.
Torshälla
Södermanland
Södermanland
1317
Tranås
Smalandia
Jönköping
1919
Trelleborg
Skania
Malmöhus
XIII w. – 1619, ponownie od 1867
Trollhättan
Västergötland
Älvsborg
1916
Trosa
Södermanland
Södermanland
XV w./1610
Uddevalla
Bohuslän
Göteborg i Bohus
przed 1498
Ulricehamn
Västergötland
Älvsborg
przed 1478
Do 1741 roku jako Bogesund.
Umeå
Västerbotten
Västerbotten
1588
Uppsala
Uppland
Uppsala
XIII/XIV w.
W XII w. jako Östra Aros.
Vä
Skania
Kristianstad
przed 1250 – 1617
Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Vadstena
Östergötland
Östergötland
1400
Vänersborg
Västergötland
Älvsborg
1644
Varberg
Halland
Halland
przed 1309/1666
Värnamo
Smalandia
Jönköping
1920
Västervik
Smalandia
Kalmar
XIII w./1433
Västerås
Västmanland
Västmanland
przed końcem XIII w.
Växjö
Smalandia
Kronoberg
1342
Vaxholm
Uppland
Sztokholm
1652
Vetlanda
Smalandia
Jönköping
1920
Vimmerby
Smalandia
Kalmar
przed 1350 – 1532, ponownie od 1604
Visby
Gotlandia
Gotland
przed 1203
Ystad
Skania
Malmöhus
XIII w.
Źródła: Zestawienie sporządzone w oparciu o Sveriges National Atlas[3] oraz szwedzkojęzyczną Wikipedię.
Państwa z ograniczonym uznaniem
Terytoria zależne i terytoria inne