Medal Nagrody
Awers stopni 2–4 | |
Baretka dla wszystkich stopni medalu | |
Baretka złotego medalu dla kobiet do 1951 | |
Ustanowiono | |
---|---|
Wielkość |
∅ 28 mm |
Kruszec | |
Powyżej |
Medal Pamiątkowy 50-lecia od Przybycia Królowej Ingrid do Danii |
Poniżej | |
Powiązane |
Medal Nagrody, nazwa pełna: Medal Królewski Nagrody (duń. Den Kongelige Belønningsmedalje)[1] – duńskie cywilne odznaczenie ustanowione 4 września 1865 przez króla Christiana IX z dynastii Oldenburskiej.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Podzielony jest na pięć stopni:
- Medal Królewski Nagrody 1. stopnia z koroną i inskrypcją (Den Kongelige Belønningsmedalje af 1. grad med krone og inskription, skr. B.M.1*.m.Inskrip.),
- Medal Królewski Nagrody 1. stopnia z koroną (Den Kongelige Belønningsmedalje af 1. grad med krone og inskription, skr. B.M.1*.),
- Medal Królewski Nagrody 1. stopnia (Den Kongelige Belønningsmedalje af 1. grad, skr. B.M.1.),
- Medal Królewski Nagrody z koroną (Den Kongelige Belønningsmedalje med krone, skr. B.M.2*.),
- Medal Królewski Nagrody (Den Kongelige Belønningsmedalje, skr. B.M.2.)[2][3][4].
Pierwszy stopień nadawany jest niezwykle rzadko za samodzielną i wyjątkową zasługę, jako wyjątkowe wyróżnienie osobiste od panującego monarchy[5][6].
Choć nie zostało to opisane w statutach to przez lata utarła się praktyka, że pozostałe stopnie otrzymuje się za długoletnią pracę w prywatnych przedsiębiorstwach, zwykle za 50 lat zasłużonej pracy w jednym przedsiębiorstwie, a w przypadku rezygnacji po 40 latach[7]. Nie dotyczy to jednak właścicieli, współwłaścicieli, małżonków tychże ani pracy charytatywnej. Stopień nadawanego medalu uzależniony jest od pozycji lub stanowiska pełnionego w danej firmie. Podanie o odznaczenie składa się do departamentu ministerstwa odpowiedniego dla obszaru lub dziedziny działalności pracodawcy składającego prośbę[3].
Jego odpowiednikiem przyznawanym za podobne osiągnięcia urzędnikom i pracownikom państwowym jest Medal Królewski Zasługi[3][7].
Zanim kobiety zostały dopuszczone w 1951 do Orderu Danebroga, mogły otrzymać zamiast tego złoty medal z koroną na wstążce tego orderu wiązanej w kokardę[8].
Wygląd
[edytuj | edytuj kod]Medal ma średnicę 28 mm, a pierwsze trzy stopnie są złote (właśc. z pozłacanego srebra), a dwa najniższe są srebrne. Na awersie umieszczony jest wizerunek aktualnie panującego władcy – profil zwrócony w prawo (dla patrzącego) i otoczony napisem „MARGARETHA II REGINA DANIÆ” (pol. „MAŁGORZATA II KRÓLOWA DANII”), a na rewersie znajduje się wieniec z liści dębowych[3], wewnątrz którego znajdować się może inskrypcja (oczywiście tylko w 1. stopniu) z zasługą odznaczanego, jego imieniem i nazwiskiem oraz datą[9].
Medal mocowany jest do wstążki obecnie wiązanej w pięciokąt, w kolorze czerwonym z białym krzyżem na całej długości[1][6].
Za panowania fundatora medalu miał on średnicę 31 mm, a na rewersie znajdował się wizerunek skrzydlatego geniusza w prawej ręce trzymającego wieniec laurowy wiązany kokardą, a pochodnię w lewej (podobny do tego, jaki umieszczono w Medalu „Ingenio et arti”).
Istniała wówczas też mniejsza wersja złotego medalu przeznaczonego dla służby monarszego dworu: „Mniejszy Złoty Medal” o średnicy 25 mm zwany „Medalem Lokajów” (Den mindre Guldmedaille tzw. Lakajmedaillen), nadawany w wersji z koroną lub bez niej (istnieje dodatkowa, próbna wersja wykonana ze srebra i z koroną, nienadawana i przeznaczona wyłącznie do celu wystawowego)[6].
Kolejność starszeństwa
[edytuj | edytuj kod]W duńskiej kolejności starszeństwa odznaczeń 1. stopień Medalu Nagrody znajduje się za Medalem Pamiątkowym 50-lecia od Przybycia Królowej Ingrid do Danii, a przed Medalem za Czyn Szlachetny. Pozostałe stopnie ułożone są razem wg ich numerów (2 – 3 – 4 – 5), z czego 2. stopień znajduje się za Srebrnym Medalem Zasługi, a 5. stopień przed Medalem Pamiątkowym Króla Christiana X za Udział w Wojnie 1940-45[2].
Odznaczeni
[edytuj | edytuj kod]Obecnie (wrzesień 2021) żyje osiem osób, które zostały odznaczone najwyższym stopniem medalu, m.in. jedyny duński astronauta Andreas Mogensen[5][10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Warszawa-Kraków: 1939, s. 314.
- ↑ a b Danske dekorationers indbyrdes rækkefølge. www.kongehuset.dk. [dostęp 2021-10-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-06)]. (duń.).
- ↑ a b c d Ordener og medaljer. www.kongehuset.dk. [dostęp 2021-10-10]. (duń.).
- ↑ Forkortelser over dekorationer. www.kongehuset.dk. [dostęp 2021-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-11)]. (duń.).
- ↑ a b Den Kongelige Belønningsmedalje af 1. grad med krone og inskription. www.kongehuset.dk. [dostęp 2021-10-10]. (duń.).
- ↑ a b c Lars Stevnsborg: Kongeriget Danmarks ordener, medaljer og hederstegn. Syddansk Universitetsforlag, 2005, s. 336-361. ISBN 87-7838-911-9. (duń.).
- ↑ a b Historien bag fortjenst- og belønningsmedaljerne. kongehuset.dk, 2013-09-07. [dostęp 2021-10-10]. (duń.).
- ↑ Peter J. Jørgensen, Kai Meyer: Danish Orders and Medals. Kopenhaga: 1964, s. 61-63. (ang.).
- ↑ Dronningen & Astronauten. tomorrowscrownedheads.blogspot.com, 2015-09-17. [dostęp 2021-10-10]. (duń.).
- ↑ Modtagere af danske dekorationer. www.kongehuset.dk. [dostęp 2021-10-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-18)]. (duń.).