Metrosideros

Metrosideros
	; Metrosideros wyniosły
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mirtowce
Rodzina	mirtowate
Rodzaj	metrosideros
	Nazwa systematyczna
	Metrosideros Banks ex Gaertn.; Fruct. Sem. Pl. 1: 170 (1788)
	Typ nomenklatoryczny
	M. spectabilis Solander ex J. Gaertner
Synonimy
	Agalmanthus (Endl.) Hombr. & Jacquinot; Ballardia Montrouz.; Carpolepis (J.W.Dawson) J.W.Dawson; Mearnsia Merr.; Microsideros Baum.-Bod.; Tepualia Griseb.;
	Agalmanthus (Endl.) Hombr. & Jacquinot; Ballardia Montrouz.; Carpolepis (J.W.Dawson) J.W.Dawson; Mearnsia Merr.; Microsideros Baum.-Bod.; Tepualia Griseb.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Metrosideros (Metrosideros Banks ex Gaertn.) – rodzaj roślin z rodziny mirtowatych. Obejmuje 58 gatunków^[3]. Jeden gatunek (M. angustifolia) występuje w Południowej Afryce, jeden (M. polymorpha) na Hawajach, 12 w Nowej Zelandii^[5]^[6], 16 na Nowej Kaledonii^[6], reszta rośnie na wyspach Oceanu Spokojnego^[7]^[6], na Nowej Gwinei, Filipinach, w Malezji i Chile^[8]^[9]^[3]. Rośliny te występują w lasach^[9], w wielu obszarach odgrywając w nich istotną rolę ekologiczną, często dominując, występując przy tym w różnych warunkach ekologicznych. Niektóre za młodu rosną jako epifity^[9] lub generalnie wyróżniają się polimorfizmem, np. występując jako okazałe drzewo w lasach i przybierając krzaczastą formę na siedliskach bagiennych^[7]. Niektóre gatunki krzewiaste rosną w wodach płynących^[8]. Kwiaty zapylane są przez ptaki, rzadziej przez owady^[9].

Niektóre gatunki, a zwłaszcza pochodzący z Nowej Zelandii metrosideros wyniosły M. excelsa, uprawiane są jako ozdobne. Drzewo to jest roślinnym symbolem miasta A Coruña w Hiszpanii (od starego okazu tam rosnącego). Hawajski M. polymorpha stanowi źródło cenionego drewna i wyróżnia się odpornością na duże stężenia dwutlenku siarki z wyziewów wulkanicznych (w razie potrzeby zamyka aparaty szparkowe)^[8].

Morfologia

Pokrój: Drzewa do 25 m wysokości, krzewy i pnącza^[9].
Liście: Zimozielone, naprzeciwległe^[9], pozbawione przylistków, pojedyncze, gruczołowato kropkowane i aromatyczne^[5].
Kwiaty: Skupione na szczytach pędów w gronach i wierzchotkach. Hypancjum obejmuje zalążnię^[5]. Działki kielicha w liczbie 5, tylko u dołu są kubeczkowato zrośnięte. Płatki korony w liczbie 5, są rozpostarte, ale drobne. Ozdobą kwiatów i powabnią są liczne i znacznie dłuższe od okwiatu pręciki rozpostarte na wszystkie strony. Dolna lub wpółdolna zalążnia tworzona jest przez trzy owocolistki zawierające liczne zalążki, zwieńczona pojedynczą, nitkowatą szyjką słupka z drobnym znamieniem^[9]^[5].
Owoce: Skórzaste torebki otwierające się trzema klapami, zawierające liczne, drobne^[9], wrzecionowate nasiona^[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Metrosidereae, podrodziny Myrtoideae, rodziny mirtowatych (Myrtaceae)^[10].

Wykaz gatunków^[3]

Metrosideros albiflora Sol. ex Gaertn.
Metrosideros angustifolia (L.) Sm.
Metrosideros arfakensis Gibbs
Metrosideros bartlettii J.W.Dawson
Metrosideros boninensis (Hayata ex Koidz.) Tuyama
Metrosideros brevistylis J.W.Dawson
Metrosideros cacuminum J.W.Dawson
Metrosideros carminea W.R.B.Oliv.
Metrosideros cherrieri J.W.Dawson
Metrosideros colensoi Hook.f.
Metrosideros collina (J.R.Forst. & G.Forst.) A.Gray
Metrosideros cordata (C.T.White & W.D.Francis) J.W.Dawson
Metrosideros diffusa (G.Forst.) Sm.
Metrosideros dolichandra Schltr. ex Guillaumin
Metrosideros elegans (Montrouz.) Beauvis.
Metrosideros engleriana Schltr.
Metrosideros excelsa Sol. ex Gaertn. – metrosideros wyniosły
Metrosideros fulgens Sol. ex Gaertn.
Metrosideros gregoryi Christoph.
Metrosideros halconensis (Merr.) J.W.Dawson
Metrosideros humboldtiana Guillaumin
Metrosideros kermadecensis W.R.B.Oliv.
Metrosideros laurifolia Brongn. & Gris
Metrosideros longipetiolata J.W.Dawson
Metrosideros macropus Hook. & Arn.
Metrosideros microphylla (Schltr.) J.W.Dawson
Metrosideros nervulosa C.Moore & F.Muell.
Metrosideros nitida Brongn. & Gris
Metrosideros ochrantha A.C.Sm.
Metrosideros operculata Labill.
Metrosideros oreomyrtus Däniker
Metrosideros ovata (C.T.White) J.W.Dawson
Metrosideros paniensis J.W.Dawson
Metrosideros parallelinervis C.T.White
Metrosideros parkinsonii Buchanan
Metrosideros patens J.W.Dawson
Metrosideros perforata (J.R.Forst. & G.Forst.) A.Rich.
Metrosideros polymorpha Gaudich.
Metrosideros porphyrea Schltr.
Metrosideros punctata J.W.Dawson
Metrosideros ramiflora Lauterb.
Metrosideros regelii F.Muell.
Metrosideros robusta A.Cunn.
Metrosideros rotundifolia J.W.Dawson
Metrosideros rugosa A.Gray
Metrosideros salomonensis C.T.White
Metrosideros sclerocarpa J.W.Dawson
Metrosideros stipularis (Hook. & Arn.) Hook.f.
Metrosideros × subtomentosa Carse
Metrosideros tabwemasanaensis Pillon
Metrosideros tardiflora (J.W.Dawson) Pillon
Metrosideros tetragyna J.W.Dawson
Metrosideros tetrasticha Guillaumin
Metrosideros tremuloides (A.Heller) Rock
Metrosideros umbellata Cav.
Metrosideros vitiensis (A.Gray) Pillon
Metrosideros waialealae (Rock) Rock
Metrosideros whitakeri J.W.Dawson
Metrosideros whiteana J.W.Dawson

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-24] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-24] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Metrosideros Banks ex Gaertn.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-24].
↑ Metrosideros. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-01-24].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Metrosideros Banks ex Gaertn.. [w:] nzflora.info [on-line]. Lancare Research. [dostęp 2022-01-23].
↑ ^a ^b ^c S. D. Wright, C. G. Yong, J. W. Dawson, D. J. Whittaker, and R. C. Gardner. Riding the ice age El Niño? Pacific biogeography and evolution of Metrosideros subg. Metrosideros (Myrtaceae) inferred from nuclear ribosomal DNA. „PNAS”. 97, 8, s. 4118-4123, 2000. DOI: 10.1073/pnas.050351197.
↑ ^a ^b Diana M Percy, Adam M Garver, Warren L Wagner, Helen F James, Clifford W Cunningham, Scott E Miller, Robert C Fleischer. Progressive island colonization and ancient origin of Hawaiian Metrosideros (Myrtaceae). „Proceedings of the Royal Society B”. 275, 1642, 2008. DOI: 10.1098/rspb.2008.0191.
↑ ^a ^b ^c David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 582-583, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 321. ISBN 0-333-73003-8.
↑ Genus Metrosideros Banks ex Gaertn.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-01-24].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-24] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-24] (ang.).

[powo-3] Metrosideros Banks ex Gaertn.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-24].

[ing-4] Metrosideros. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-01-24].

[nzflora-5] Metrosideros Banks ex Gaertn.. [w:] nzflora.info [on-line]. Lancare Research. [dostęp 2022-01-23].

[wright-6] S. D. Wright, C. G. Yong, J. W. Dawson, D. J. Whittaker, and R. C. Gardner. Riding the ice age El Niño? Pacific biogeography and evolution of Metrosideros subg. Metrosideros (Myrtaceae) inferred from nuclear ribosomal DNA. „PNAS”. 97, 8, s. 4118-4123, 2000. DOI: 10.1073/pnas.050351197.

[percy-7] Diana M Percy, Adam M Garver, Warren L Wagner, Helen F James, Clifford W Cunningham, Scott E Miller, Robert C Fleischer. Progressive island colonization and ancient origin of Hawaiian Metrosideros (Myrtaceae). „Proceedings of the Royal Society B”. 275, 1642, 2008. DOI: 10.1098/rspb.2008.0191.

[mabb-8] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 582-583, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[philips-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 321. ISBN 0-333-73003-8.

[grin-10] Genus Metrosideros Banks ex Gaertn.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-01-24].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]