Mars 5
| |
| Inne nazwy |
M-73 No.53S |
|---|---|
| Zaangażowani | |
| Indeks COSPAR |
1973-049A |
| Rakieta nośna | |
| Miejsce startu | |
| Cel misji | |
| Orbita (docelowa, początkowa) | |
| Okrążane ciało niebieskie | |
| Perycentrum |
1755 km[1] |
| Apocentrum |
32 555 km[1] |
| Okres obiegu |
24,88 h[1] |
| Nachylenie | |
| Mimośród |
0,7493[1] |
| Czas trwania | |
| Początek misji |
25 lipca 1973 (18:55:48 UTC) |
| Koniec misji |
28 lutego 1974 |
| Wymiary | |
| Masa całkowita |
3440[1] kg |
Mars 5 (ros. Марс 5) – radziecka sonda kosmiczna wysłana w ramach programu Mars cztery dni po sondzie Mars 4 z podobnym zadaniem. Należała do typu M-73, podobnie jak trzy inne wystrzelone w 1973 roku sondy: Mars 4, Mars 6 i Mars 7.
Misja
[edytuj | edytuj kod]Wystrzelona 25 lipca 1973 roku sonda o masie 3440 kg w dniu 12 lutego 1974 roku została wprowadzona na orbitę okołomarsjańską o perycentrum 1760 km, a apocentrum 32 500 km. Nachylenie względem marsjańskiego równika wynosiło 35°. Jeden obieg dookoła Marsa dokonywała w ciągu 24 godzin i 53 minut, czyli w czasie niewiele dłuższym od doby marsjańskiej. W związku z tym sonda przesuwała się po tamtejszym „nieboskłonie” bardzo wolno, zaledwie o 3 stopnie na dobę. Badaniami objęto więc niewielki obszar Marsa. Obszar ten zaczynał się od pustyni Memnonia, ciągnął przez cieśninę Bosphorus, rejon Mare Erythaeum i Margaritifer Sinus, a kończył w okolicy Arabii.
Wkrótce po wejściu sondy na orbitę okołomarsjańską wykryto powolną dekompresję przedziału, w którym znajdowały się instrumenty naukowe, spowodowaną prawdopodobnie uderzeniem mikrometeoroidu. Z przeprowadzonych obliczeń wynikało, że przy takim tempie ucieczki powietrza sonda będzie działać przez około trzy tygodnie. W związku z tym program badań naukowych przyspieszono[2].
Aparatura sondy przeprowadziła badania składu atmosfery, pola magnetycznego, pola grawitacyjnego, promieniowania cieplnego oraz przekazała zdjęcia przy użyciu 2 kamer wyposażonych w filtry umożliwiające uzyskanie barwnych obrazów. Zdolność rozdzielcza wynosiła 100 m z odległości 2000 km. Za pomocą sondy otrzymano dane o temperaturze powierzchni Marsa. Maksymalna temperatura zmierzona w rejonie Claritas o godzinie 11:30 czasu miejscowego, wynosiła –1°C. Podczas zachodu Słońca obniżyła się do –43°C, a o godzinie 21 spadła do –73°C. Nie stwierdzono zależności między temperaturą a rzeźbą terenu (bardzo urozmaiconą w badanej okolicy)[3].
Jednym z zadań Marsa 5 było uzyskanie szczegółowych obrazów obszarów, na których miały osiąść lądowniki kolejnych próbników.
Ostatni kontakt z sondą nawiązano 28 lutego 1974, ciśnienie powietrza wewnątrz sondy spadło wtedy poniżej poziomu roboczego[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Mars 5. [w:] NSSDC Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).
- ↑ a b Asif A. Siddiqi: Deep Space Chronicle: A Chronology of Deep Space and Planetary Probes 1958-2000. [w:] Monographs in Aerospace History, No. 24 [on-line]. NASA History Office, 2002. s. 104. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).
- ↑ Stanisław Brzostkiewicz: Czerwona planeta. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1976, s. 122-123.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Olgierd Wołczek, Loty międzyplanetarne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1980, wyd. 2, s. 288-289, ISBN 83-01-01083-5
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Ted Stryk - fotografie z misji Mars 4 i 5 (ang.)
