Maria Fabianowska
podporucznik | |
Data urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Maria Fabianowska (ur. 22 lipca 1840, zm. 2 września 1941 w Warszawie) – weteranka powstania styczniowego[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W maju 1926 roku należała do delegacji weteranów powstania składających kwiaty przed Grobem Nieznanego Żołnierza[2]. W 1935 uczestniczyła w kondukcie żałobnym na pogrzebie Józefa Piłsudskiego w Krakowie[3]. Była w grupie weteranów składających prezydentowi Ignacemu Mościckiemu (1935[2], 1938[4]), w 1935 głosowała w wyborach parlamentarnych[5]. Uczestniczyła w obchodach rocznic wybuchu powstania styczniowego[6][7][8], np. w 1936 składała kwiaty w kaplicy w Belwederze[9]. Brała udział w uroczystościach z okazji rocznic wybuchu powstań śląskich, np. w 1936 w rocznicę III powstania śląskiego w Katowicach[10]. Uczestniczyła w uroczystościach z okazji Dnia Podchorążego (1934)[11], w apelu z okazji rocznicy wymarszu I Kompanii Kadrowej (1936)[12]. Współpracowała z Towarzystwem Przyjaciół Weteranów, spotykała się z dziećmi i młodzieżą (1935[13], 1936[14], 1938[15]). Świadectwem jej aktywności są zdjęcia w Narodowym Archiwum Cyfrowym[2].
W styczniu 1938 wraz z 50 weteranami i dwiema weterankami (Marią Bentkowską i Lucyną Żukowską) została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[16]. Uhonorowano ją Krzyżem Niepodległości z Mieczami[17].
Mieszkała w schronisku dla powstańców styczniowych u zbiegu ulic Floriańskiej i Jagiellońskiej na Pradze-Północ[18] w Warszawie[19], do którego sprowadziła się z Kowna na zaproszenie Towarzystwa Przyjaciół Weteranów. Na początku 1939 miała stopień porucznika i była jedną z 36 ostatnich weteranów powstania styczniowego, w tym ostatnich 3 kobiet[20].
Została pochowana w kwaterze weteranów powstania styczniowego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (C13, rząd 2, grób 1)[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Wyszukiwarka cmentarna. Cmentarz Wojskowy [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ a b c Jolanta Załęczny , Weteranki Powstania Styczniowego wobec rzeczywistości odradzającej się Rzeczypospolitej, „Niepodległość i Pamięć”, 21 (3–4 (47–48)), 2014, s. 49–64 .
- ↑ Weterani powstania styczniowego w kondukcie pogrzebowym, 1935 [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Składanie życzeń noworocznych prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu, 1938 [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Weteranka powstania styczniowego Maria Fabianowska podczas głosowania, 1935 [online], audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Uroczystości w Warszawie z okazji rocznicy powstania styczniowego, 1939 [online], audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Obchody rocznicy powstania styczniowego w Warszawie, 1938 [online], audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Archiwista, 20lecie: Warszawa w 75-lecie Powstania Styczniowego [online], 20lecie, 22 stycznia 2009 [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Składanie wieńców przez weteranów w kaplicy belwederskiej, 1936 [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Obchody w Katowicach w 15 rocznicę wybuchu III Powstania Śląskiego, 1936 [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Uczestnicy uroczystości podczas akademii zgromadzeni w Sali Miejskiej z okazji Święta Podchorążego, 1934 [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Apel Związku Strzeleckiego w Warszawie z okazji rocznicy wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej, 1936 [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Spotkanie dzieci z weteranami zorganizowane przez Rodzinę Wojskową, 1935 [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Spotkanie weteranów z dziećmi, 1936 [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Fragment spotkania z młodzieżą szkolną, 1938 [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Krzyż oficerski Orderu Polski Odrodzonej na piersiach weteranów z 1863 r., „Ilustrowany Kurier Codzienny” (24), 1938, s. 13 .
- ↑ Maria Fabianowska, weteranka powstania z 1863 roku - fotografia portretowa w mundurze udekorowanym m.in.: Krzyżem Niepodległości z Mieczami [online], audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ TPP • Dom Weteranów Powstania Styczniowego 1863 r. • Towarzystwo Przyjaciół Pragi [online], Towarzystwo Przyjaciół Pragi [dostęp 2022-02-15] (pol.).
- ↑ Schronisko dla weteranów powstania styczniowego w Warszawie, 1937 [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15] .
- ↑ Ostatni z r. 1863, „Światowid” (4), 1938, s. 11 .
- Kobiety – powstańcy styczniowi
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Podporucznicy II Rzeczypospolitej (weterani powstania styczniowego)
- Polscy stulatkowie
- Powstańcy styczniowi odznaczeni Krzyżem Niepodległości z Mieczami
- Urodzeni w 1840
- Zmarli w 1941