Mahamane Ousmane

Mahamane Ousmane

Data i miejsce urodzenia	20 stycznia 1950 Zinder
Prezydent Nigru
Okres	od 16 kwietnia 1993 do 27 stycznia 1996
Przynależność polityczna	Konwencja Demokratyczna i Społeczna (CDS)
Poprzednik	Ali Saibou
Następca	Ibrahim Baré Maïnassara
Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego
Okres	od 29 grudnia 1999 do 26 maja 2009
Poprzednik	Moutari Moussa
Następca	parlament rozwiązany
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Mahamane Ousmane (ur. 20 stycznia 1950 w Zinder)^[1] – nigerski polityk, prezydent Nigru w latach 1993–1996, przewodniczący Zgromadzenia Narodowego od 1999 do 2009. Przewodniczący Konwencji Demokratycznej i Społecznej (CDS, Convention démocratique et sociale) od 1991.

Mahamane Ousmane urodził się w 1950 w Zinder, w rodzinie muzułmańskich rolników. Ukończył studia z ekonomii walutowej i finansów we Francji i w Kanadzie^[2].

W 1980 wrócił do Nigru. W 1986 rozpoczął pracę w Biurze Organizacji i Metod, organizacji doradczej opracowującej plany rozwojowe. Po wprowadzeniu w kraju systemu wielopartyjnego przez prezydenta Ali Saibou, w styczniu 1991 powołał Konwencję Demokratyczną i Społeczną (CDS)^[2].

W 1993 wziął udział w pierwszych demokratycznych wyborach prezydenckich w Nigrze. W pierwszej turze głosowania 27 lutego 1993 zajął drugie miejsce z wynikiem 26,59%. W drugiej turze 27 marca 1993 pokonał Mamadou Tandję z Ruchu Narodowego na rzecz Rozwijającego się Społeczeństwa (MNSD), zdobywając 54,42% głosów^[3]. 16 kwietnia 1993 Ousmane objął stanowisko prezydenta Nigru^[4].

Największym sukcesem prezydenta było podpisanie w kwietniu 1994 porozumienia pokojowego z Tuaregami, prowadzącymi rebelię od 1990. Rząd zgodził się wcielić część bojowników do armii i z pomocą Francji, pomóc pozostałym w powrocie do życia cywilnego^[5].

Okres prezydentury Ousmane charakteryzował się chroniczną niestabilnością polityczną w kraju. We wrześniu 1994 prezydent wydał dekret ograniczający uprawnienia premiera. W rezultacie premier Mahamadou Issoufou z Nigerskiej Partii na rzecz Demokracji i Socjalizmu (PNDS), podał się do dymisji i wycofał swoją partię z koalicji rządzącej (była w niej wspólnie z CDS). Oznaczało to utratę przez nią większości parlamentarnej. Ousmane nowym szefem rządu mianował Souleya Abdoulaye'a ze CDS, jednak nie uzyskał on akceptacji parlamentu. W konsekwencji prezydent zarządził na styczeń 1995 nowe wybory parlamentarne. Wybory wygrała opozycyjna partia MNSD i utworzyła wspólny rząd z PNDS, na czele którego stanął Hama Amadou. Koabitacja spotęgowała istniejący chaos polityczny i decyzyjny w Nigrze. Prezydent zapowiedział, że zgodnie z prawem po upływie roku od ostatnich wyborów, zamierza rozpisać nowe wybory parlamentarne^[6].

W sytuacji przeciągającego się kryzysu władzy, inicjatywę przejęło wojsko. 27 stycznia 1996 oficer Ibrahim Baré Maïnassara dokonał w kraju wojskowego zamachu stanu. Prezydent został aresztowany i zatrzymany w koszarach wojskowych przez 5 dni. Następnie, wraz z premierem Amadou i byłym premierem Issoufou, został umieszczony w areszcie domowym do 24 kwietnia 1996. W lutym, wspólnie z Amadou i Issoufou, wystąpił z nakazu nowych władz w telewizyjnym orędziu, oświadczając że powodem zamachu było wadliwe funkcjonowanie systemu politycznego i nawołując do zmian w prawie^[6][7].

Po obaleniu Ousmane, władzę w Nigrze przejęła junta wojskowa, która zakazała działalności partii politycznych i zawiesiła konstytucję. Wiosną 1996 uchwaliła nowa ustawę zasadniczą i ogłosiła nowe wybory prezydenckie^[8]. W wyborach prezydenckich 7–8 lipca 1996 Mahamane Ousmane zajął drugie miejsce, zdobywając 19,75%. Wybory wygrał Ibrahim Baré Maïnassara z wynikiem 52,22% głosów^[3]. Zdaniem obserwatorów wybory były formalnością i zostały sfałszowane. Drugiego dnia głosowania Ousmane został umieszczony w areszcie domowym, z którego został zwolniony dopiero dwa tygodnie później^[8][7].

17 października 1999 Ousmane wziął udział w wyborach prezydenckich, które zorganizowano po obaleniu i zabójstwie prezydenta Ibrahima Baré Maïnassary w wyniku zamachu stanu. Ousmane trzecie miejsce, za Tandją Mamadou i Mahamadou Issoufou, z wynikiem 22,51% głosów. W drugiej turze głosowania poparł Mamadou, który ostatecznie wybory wygrał^[3]. W listopadowych wyborach parlamentarnych dostał się do Zgromadzenia Narodowego z okręgu Zinder. 29 grudnia 1999 został wybrany przewodniczącym parlamentu^[9].

16 listopada 2004 po raz czwarty uczestniczył w wyborach prezydenckich w Nigrze. Zajął trzecie miejsce, za Mamadou i Issoufou. Uzyskał 17,43% głosów poparcia i nie przeszedł do drugiej tury, którą wygrał urzędujący prezydent Mamadou Tandja^[3]. W wyborach parlamentarnych w grudniu 2004 utrzymał mandat deputowanego. 13 grudnia 2004 objął na kolejną kadencję stanowisko przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego.

Ousmane w trakcie swojej kariery politycznej piastował również różne stanowiska międzynarodowe. 9 marca 2003 objął funkcję przewodniczącego Komitetu Zachodnioafrykańskiej Unii Gospodarczej i Walutowej^[10]. 15 stycznia 2004 został przewodniczącym Komitetu Praw Człowieka Unii Międzyparlamentarnej^[9]. 14 listopada 2006 objął stanowisko przewodniczącego parlamentu ECOWAS^[11].

26 maja 2009, w czasie kryzysu politycznego w Nigrze, prezydent Tandja rozwiązał parlament, przez co Ousmane utracił stanowisko jego przewodniczącego^[12].

Po obaleniu prezydenta Tandji na drodze zamachu stanu w lutym 2010, władze wojskowe zorganizowały nowe wybory prezydenckie. W wyborach tych, przeprowadzonych 31 stycznia 2011, zajął czwarte miejsce, zdobywając 8,3% głosów poparcia^[13]. Nieudanie startował też w wyborach powszechnych w Nigrze w 2021, przegrywając z Mohamedem Bazoumem^[14]. Ousmane twierdził iż podczas wyborów doszło do oszustwa, a jego poplecznicy zorganizowali kilka protestów^[14].

• Mahamane Ousmane – CV (fr.)