Moksonidyna

Moksonidyna
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	4–chloro–5–[(2–imidazolin–2–ylo)amino]-6–metoksy-2-metylopirymidyna
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	Moxonidinum
inne	4-chloro-N-(imidazolidyn-2-ylideno)-6-metoksy-2-metylopirymidyno-5-amina
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C9H12ClN5O
Masa molowa	241,68 g/mol
Wygląd	biały lub prawie biały proszek
	Identyfikacja
Numer CAS	75438-57-2
PubChem	4810
DrugBank	DB09242
SMILES
	CC1=NC(=C(C(=N1)Cl)NC2=NCCN2)OC
InChI
	InChI=1S/C9H12ClN5O/c1-5-13-7(10)6(8(14-5)16-2)15-9-11-3-4-12-9/h3-4H2,1-2H3,(H2,11,12,15)
	InChIKey
	WPNJAUFVNXKLIM-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	1,52 g/cm³ (20°C); ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	bardzo trudno rozpuszczalna
	w innych rozpuszczalnikach
	dość trudno rozpuszczalna w metanolu, trudno w chlorku metylenu, bardzo trudno w acetonitrylu
Temperatura topnienia	217–219 °C
Zasadowość (pKb)	5,48
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według kryteriów GHS; (na podstawie podanej karty charakterystyki).
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według europejskich kryteriów; (na podstawie podanej karty charakterystyki).
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	C02 AC05; C02 LC05
Farmakokinetyka
Działanie	hipotensyjne, moczopędne
Procent wchłaniania	~90%
Biodostępność	~88%
Okres półtrwania	2–6h
Wiązanie z białkami; osocza i tkanek	~7,2%
Wydalanie	<1% z kałem, reszta z moczem (78% w postaci niezmienionej)
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	doustnie
Objętość dystrybucji	1,8 ± 0,4 l/kg m.c.
	Multimedia w Wikimedia Commons

Moksonidyna – organiczny związek chemiczny aktywny biologicznie. Pod względem chemicznym jest to pochodna 2-imidazoliny połączonej z pierścieniem pirymidynowym mostkiem azotowym. Pod względem działania biologicznego jest agonistą presynaptycznych receptorów α₂-adrenergicznych. Ponadto moksonidyna jest agonistą receptorów imidazolowych I₁ i w małym stopniu α₁-adrenergicznych.

Moksonidyna obniża aktywność neuronów współczulnych docierających do serca i naczyń krwionośnych oraz pobudza nerw błędny. Zmniejsza opór obwodowy małych tętnic (rozszerza naczynia), nieznacznie tylko wpływając na pracę serca. Hamuje, a nawet odwraca przerost lewej komory serca, spowodowany nadmierną aktywnością układu sympatycznego. Zwiększa śmiertelność u pacjentów z objawową niewydolnością serca^[2].

Mechanizm działania

Moksonidyna jest selektywnym agonistą receptorów imidazolowych I₁, które znajdują się w strefie presyjnej (RVLM) rdzenia przedłużonego. Receptory te regulują ciśnienie krwi w tętniczkach. Lek wiąże się również z receptorami α₂-adrenergicznymi, które są sprzężone z białkiem G_i. Po związaniu agonisty z receptorem od białka G_i odłącza się podjednostka α-GTP. Następuje zahamowanie cyklazy adenylowej, obniża się poziom cAMP. Powoduje to zahamowanie uwalniania neuroprzekaźnika pobudzającego – noradrenaliny – do szczeliny synaptycznej i rozkurcz naczyń krwionośnych.

Wskazania do stosowania

nadciśnienie tętnicze pierwotne łagodne do umiarkowanego

Przeciwwskazania

nadwrażliwość na moksonidynę
zespół chorego węzła zatokowego
bradykardia
blok przedsionkowo-komorowy drugiego i trzeciego stopnia
ciężka niewydolność serca
ciężka niewydolność wieńcowa lub niestabilna dławica piersiowa
ciężka niewydolność wątroby
obrzęk naczynioruchowy w wywiadzie.

Środki ostrożności

Ze względu na brak doświadczeń terapeutycznych moksonidyny nie należy stosować u pacjentów z:

- chromaniem przestankowym
- chorobą Reynauda
- padaczką
- zaćmą
- jaskrą
- chorobą Parkinsona
- depresją
- oraz poniżej 18 roku życia.

Preparaty zawierające moksonidynę zarejestrowane w Polsce^[3] zawierają laktozę – pacjenci z rzadkimi wrodzonymi zaburzeniami tolerancji galaktozy, niedoborem laktazy typu Lappa lub zaburzeniami wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tych preparatów leczniczych.
W leczeniu skojarzonym z β-adrenolitykiem, w przypadku konieczności odstawienia obu leków, należy najpierw odstawić β-adrenolityk, a dopiero następnie po kilku dniach moksonidynę. Zapobiega to gwałtownemu zwiększeniu ciśnienia krwi.
Nie zaleca się nagłego odstawienia leku ze względu na bardzo rzadką możliwość wystąpienia zwiększenia ciśnienia tętniczego krwi w wyniku efektu z odbicia. Dawkę należy zmniejszać stopniowo przez okres 2 tygodni.
Moksonidyny nie wolno stosować w ciąży oraz w okresie karmienia piersią ponieważ przenika do mleka matki.
Ze względu na możliwość wystąpienia zawrotów głowy lub uczucia zmęczenia, preparaty mogą wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługę maszyn.

Interakcje

Jednoczesne stosowanie moksonidyny oraz innych leków obniżających ciśnienie powoduje nasilenie jej działania hipotensyjnego. U pacjentów przyjmujących lorazepam, moksonidyna może nasilać zaburzenia funkcji poznawczych. Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne mogą osłabiać działanie leków przeciwnaciśnieniowych działających ośrodkowo. Moksonidyna może nasilać działanie trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, leków uspokajających, alkoholu, leków nasennych.

Działania niepożądane

suchość w jamie ustnej
zawroty głowy
objawy zmęczenia
zaburzenia snu
uczucie ciężkich nóg
nudności, biegunka, dyspepsja, zaparcia
wysypka, świąd
niedociśnienie
zatrzymanie lub nietrzymanie moczu
ginekomastia, impotencja, utrata libido.

Dawkowanie

Dawka początkowa wynosi 0,2mg na dobę podana rano. Jeśli wynik leczenia jest niewystarczający, dawka może być po trzech tygodniach zwiększona do 0,4mg. Maksymalna dawka dobowa wynosi 0,6mg (podawana w 2 dawkach).

Moksonidyna może być podawana niezależnie od posiłku.

Przedawkowanie

W kilku zgłoszonych przypadkach przedawkowania, dawki do 19,6 mg przyjęte jednorazowo nie spowodowały skutków śmiertelnych. Uwzględniając właściwości farmakodynamiczne moksonidyny spodziewać się należy u dorosłych następujących reakcji: uspokojenia, niedociśnienia tętniczego, zaburzenia ciśnienia ortostatycznego, bradykardii, uczucia suchości w ustach. W rzadkich przypadkach wystąpić mogą wymioty oraz paradoksalne podwyższenie ciśnienia tętniczego. W przypadku znacznego przedawkowania należy szczególnie zwrócić uwagę na zaburzenia przytomności oraz zaburzenia oddychania. Leczenie polega na zastosowaniu środków i zabiegów ograniczających wchłanianie, jak płukanie żołądka (krótko po spożyciu), podawaniu węgla aktywowanego i środków przeczyszczających, poza tym stosuje się leczenie objawowe.

Nieznane jest specyficzne antidotum. Poza ogólnym postępowaniem wspomagającym (płyny dożylne, katecholaminy) fentolamina może, zależnie od dawki, umożliwić zniesienie części objawów przedawkowania moksonidyny. W przypadku ciężkiej bradykardii zaleca się zastosowanie atropiny.

Preparaty

Dostępne w Polsce preparaty:^[3]

Moxogamma 0,2 mg – Wörwag Pharma GmbH & Co.KG – tabletki powlekane 0,2mg; 30, 50 lub 100 szt.
Moxogamma 0,3 mg – Wörwag Pharma GmbH & Co.KG – tabletki powlekane 0,3mg; 30, 50 lub 100 szt.
Moxogamma 0,4 mg – Wörwag Pharma GmbH & Co.KG – tabletki powlekane 0,4mg; 30, 50 lub 100 szt.
Physiotens 0,2 – Abbott Products GmbH – tabletki powlekane 0,2mg; 28 lub 98 szt.
Physiotens 0,3 – Solvay Pharmaceuticals GmbH – tabletki powlekane 0,3mg; 28 lub 98 szt.
Physiotens 0,4 – Abbott Products GmbH – tabletki powlekane 0,4mg; 28 lub 98 szt.

Przypisy

↑ ^a ^b Department of Chemistry, The University of Akron: Moxonidine. [dostęp 2012-01-01]. (ang.).
↑ Cohn JN., Pfeffer MA., Rouleau J., Sharpe N., Swedberg K., Straub M., Wiltse C., Wright TJ. Adverse mortality effect of central sympathetic inhibition with sustained-release moxonidine in patients with heart failure (MOXCON).. „European journal of heart failure : journal of the Working Group on Heart Failure of the European Society of Cardiology”. 5 (5), s. 659–67, październik 2003. PMID: 14607206.
↑ ^a ^b OBWIESZCZENIE PREZESA URZĘDU REJESTRACJI PRODUKTÓW LECZNICZYCH, WYROBÓW MEDYCZNYCH I PRODUKTÓW BIOBÓJCZYCH z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).

Bibliografia

Waldemar Janiec, Jolanta Krupińska: Farmakodynamika, podręcznik dla studentów farmacji, wydanie V. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2002, s. 340, 341. ISBN 83-200-2646-6.
Wojciech Kostowski, Zbigniew S. Herman: Farmakologia – podstawy farmakoterapii: podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, s. 1569. ISBN 83-200-3352-7.
Pharmindex: kompendium leków. Warszawa: UBM Medica Polska, 2011, s. 1280. ISBN 978-83-62078-02-8.
Physiotens – Charakterystyka produktu leczniczego. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
Moxogamma – Charakterystyka produktu leczniczego. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[AKRON-1] Department of Chemistry, The University of Akron: Moxonidine. [dostęp 2012-01-01]. (ang.).

[pmid14607206-2] Cohn JN., Pfeffer MA., Rouleau J., Sharpe N., Swedberg K., Straub M., Wiltse C., Wright TJ. Adverse mortality effect of central sympathetic inhibition with sustained-release moxonidine in patients with heart failure (MOXCON).. „European journal of heart failure : journal of the Working Group on Heart Failure of the European Society of Cardiology”. 5 (5), s. 659–67, październik 2003. PMID: 14607206.

[Wykaz-3] OBWIESZCZENIE PREZESA URZĘDU REJESTRACJI PRODUKTÓW LECZNICZYCH, WYROBÓW MEDYCZNYCH I PRODUKTÓW BIOBÓJCZYCH z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).

[1]

[2]

[3]