Modryń
50°40′37″N 23°53′36″E/50,676944 23,893333| wieś | |
 Kościół Matki Boskiej Królowej Polski w Modryniu, dawna cerkiew unicka, następnie prawosławna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-530[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LHR |
| SIMC |
0895190[5] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Mircze  | |
| 50°40′37″N 23°53′36″E/50,676944 23,893333[1]
| |
Modryń – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Mircze[5][6]. Leży przy drodze nr DW844.
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Modryń, po jej zniesieniu w gromadzie Mircze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Mircze[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 266 mieszkańców i była jedenastą co do wielkości miejscowością gminy[8].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Zmartwychwstania Pańskiego w Mirczu[9].
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0895209 | Anusin | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś wzmiankowana w 1396 r. Występuje początkowo pod nazwą Modryń Wielki. W okresie XV-XVII w. stanowi część starostwa hrubieszowskiego. Zaś w początkach XVIII w. przyłączona zostaje do dóbr starostwa grabowieckiego. W 1564 były tu: drewniana cerkiew prawosławna i karczma. Na 5 łanach kmiecych (84 ha) siedziało wówczas 21 kmieci Wieś dawała dochodu rocznego 56 zł. 2 gr[10]. W końcu XVIII w. władze austriackie sprzedały ją w ręce prywatne. W 1825 r. do pułkownika Michała Koźmińskiego, później do Milowiczów, do nich jeszcze w 1905 roku[10]. W 1827 r. wieś liczyła 65 domów i 368 mieszkańców[11]. Natomiast spis z r. 1921 stwierdzał 89 domów oraz 504 mieszkańców, w tym 37 Żydów i 402 Ukraińców. == Opis wydarzeń ze strony polskiej: 24 grudnia 1943 roku, dwa plutony BCh „Rysia” przyszły z pomocą napadniętej przez bojówkę UPA (Ukraińskiej Powstańczej Armii) polskiej ludności w Kol. Modryń. W wyniku potyczki zginęło 14 Ukraińców i 7 Polaków. Partyzanci zdobyli na wrogu 3 kb."[12].
Opis wydarzeń ze strony ukraińskiej: 24 grudnia 1943 r. (w wigilię Bożego Narodzenia według kalendarza gregoriańskiego) wieś została zaatakowana przez oddział BCh pod dowództwem Stanisława Basaja "Rysia". "O godzinie 22.00 w pobliżu cerkwi i budynków parafialnych, w kierunku na szosę, wieś i mleczarnię, rozpoczęła się strzelanina - pisał później do abp. Iłariona (Iwana Ohijenki) proboszcz miejscowej parafii prawosławnej. - Wielka banda rzuciła się na wieś i na ludzi, którzy zgromadzili się tu na noc z innych ulic. Niemal we wszystkich chałupach domach wybito szyby w oknach i powyłamywano ramy". Tak wspominał to wydarzenie jeden z ukraińskich mieszkańców wsi: "Wieczorem, na Wigilię, na podwórzu była mgła. Jutro - katolickie Boże Narodzenie. Trwamy w naprężonej ciszy, tylko w lasach słychać pojedyncze strzały. [...] Zaczęli schodzić się sąsiedzi. Zgasili lampę. Wartownicy poszli pilnować, gdzieś o północy wszedł ojciec; powiedział: "wstawajcie, we wsi strzelanina". Zerwaliśmy się. Wybiegliśmy na dwór. Nie pamiętam kto to zaproponował, ale kobity z dziećmi (w tym my z bratem) pobiegliśmy w kierunku Hanuszówki. Wtedy było niemało śniegu i my, przebijając się przez zaspy, przez rowy i błoto biegliśmy nie zastanawiając się nad tym, że na Hanuszówce mogą nas bandyci powystrzelać. Strach zastąpił rozum. Biegliśmy i biegliśmy. Gdy byliśmy na miejscu zobaczyliśmy dwie łuny nad Modryniem"[13]. Zabito wówczas 22 Ukraińców (w tym 1 kobietę i 1 dziecko) oraz 1 Polaka. 13 marca 1944 r. nieznany polski oddział - prawdopodobnie BCh - po raz drugi zaatakował wieś zabijając 13 osób (w tym 12 kobiet i 1 dziecko). Trzy dni później oddziały "Rysia" ostatecznie spaliły wieś zabijając wówczas 15 osób (w tym 5 kobiet i 1 dziecko).
Nocą 12 lutego 1944 roku nacjonaliści ukraińscy z Ukraińskiej Samoobrony Narodowej dokonali napadu na młyn, gdzie na noc chronili się miejscowi Polacy. Nacjonaliści wymordowali cały personel młyna wraz z ukrytą tam ludnością a następnie podpalili młyn i kilka przyległych zabudowań. Z ponad 30 znajdujących się tam ludzi ocalała tylko jedna osoba. Ofiarą Ukraińców tej nocy były jeszcze dwie inne osoby z gospodarstwa położonego w pobliżu młyna."[14].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]- Modryń
-
Kościół nocą
(wrzesień 2011 r.) -
Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 82411
- ↑ Wieś Modryń w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-03], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 791 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2024-01-01]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b Bondyra 1993 ↓, s. wg indeksu.
- ↑ Modryń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 572.
- ↑ Ewa Niedźwiedź, Józef Niedźwiedź, Ewa Prusicka-Kołcon, Lech Szopiński, Marek Kołcon, Dzieje miejscowości gminy Mircze powiat hrubieszowski, Mircze-Zamość 2008, s. 84
- ↑ І. Пущук, Волинь та Холмщина в 1943-1944 роках, Львів 2014, с. 330 - wspomnienia Witalija Siwaka.
- ↑ Ewa Niedźwiedź, Józef Niedźwiedź, Ewa Prusicka-Kołcon, Lech Szopiński, Marek Kołcon, Dzieje miejscowości gminy Mircze powiat hrubieszowski, Mircze-Zamość 2008, s. 83-84
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wiesław Bondyra, Słownik historyczny miejscowości województwa zamojskiego, Lublin - Zamość 1993, oai:biblioteka.teatrnn.pl:8806 [dostęp 2019-03-07].
