Mozga trzcinowata
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
mozga trzcinowata |
Nazwa systematyczna | |
Phalaris arundinacea L. Sp. Pl.: 55 (1753)[3] | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
Mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea L.) – gatunek byliny należący do rodziny wiechlinowatych (traw). Występuje w strefie umiarkowanej półkuli północnej w Ameryce Północnej i Eurazji oraz w strefie międzyzwrotnikowej we wschodniej Afryce i południowej Azji. Introdukowana do Australii, północnej i południowej Afryki oraz Ameryki Południowej[3]. W Polsce rośnie pospolicie w całym kraju[5]. Zasiedla siedliska nadwodne, bywa także uprawiana.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Roślina wysokości 1–3 m, z długimi rozłogami, z których wykształca pędy wegetatywne i kwiatowe, silnie zakorzeniająca się.
- Łodyga
- Silnie ulistniona, źdźbła gładkie, grube, sztywne, połyskujące. dochodzące do 3 m wysokości.
- Liście
- Równowąskie, o szerokości do 2 cm, sztywne, szorstkie, szarozielonego koloru. Języczek liściowy jest mlecznobiały, przeważnie poszarpany i ma do 5 mm długości.
- Kwiatostan
- Wiecha podczas kwitnienia brunatnoczerwona, z gęsto osadzonymi kłoskami, klapowana. Osiąga długość do 25 cm i jest w czasie kwitnienia rozpierzchła, po przekwitnięciu ścieśnia się.
- Owoc
- Oplewiony ziarniak o długości do 4 mm i szerokości do 1,5 mm, lekko spłaszczony. Plewki srebrzyste pokryte pojedynczymi włoskami.
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Występuje przeważnie na glebach żyznych, będących często zalewanych lasach łęgowych. Hydrofit, hemikryptofit, geofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Magnocaricion, Ass. szuwar mozgowy Phalaridetum arundinaceae[6]. Kwitnie w czerwcu–lipcu.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- Trawa wybitnie pastewna, zwłaszcza na łąki często zalewane lub intensywnie nawożone, zwłaszcza azotem. Jest odporna na suszę, mrozy i zacienienie. Jest wartościową rośliną paszową, należy ją jednak kosić przed wykłoszeniem, gdyż potem szybko drewnieje. Może dać trzy pokosy, gdyż szybko odrasta po skoszeniu. Nie nadaje się jednak na pastwiska.
- Ze względu na szybki przyrost biomasy nadaje się także do upraw energetycznych.
Zmienność
[edytuj | edytuj kod]Uprawiane są kultywary:
- Motycka – odmiana o wyższych właściwościach pastewnych aniżeli naturalny ekotyp. Preferuje tereny wilgotne zalewane.
- Feesey – odmiana o ozdobnych liściach w biało-zielone pasy biegnące wzdłuż liścia. Dobra i na skalniaki, i do oczka wodnego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-02] (ang.).
- ↑ a b Phalaris arundinacea L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-22] .
- ↑ Phalaris arundinacea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001, s. 403. ISBN 978-83-61191-72-8.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- BioLib: 42641
- EoL: 1114732
- EUNIS: 192396
- Flora of China: 200025869
- Flora of North America: 200025869
- FloraWeb: 4206
- GBIF: 5289756
- identyfikator iNaturalist: 63337
- IPNI: 415571-1
- ITIS: 41335
- NCBI: 96050
- Plant Finder: 285212
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-433393
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:415571-1
- Tela Botanica: 48632
- identyfikator Tropicos: 25509858
- USDA PLANTS: PHAR3
- CoL: 4FRDZ