Ludwik Warchał
 podchorąży piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
do 1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca | |
Ludwik Warchał (ur. 3 lutego 1911 w Bażanówce, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – podchorąży piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 3 lutego 1911 w Bażanówce[1][2][3]. Był synem Franciszka i Marianny z domu Bury[3][2]. 30 maja 1932 zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Mieczysław Granatowski, Franciszek Malik i Zbigniew Wyskiel – wszyscy również późniejsi żołnierze Wojska Polskiego, w tym dwaj ostatni ofiary zbrodni katyńskiej)[1][4]. Był harcerzem[5].
Pracował jako urzędnik prywatny w Sanockiej Fabryce Wagonów. W miejscu zatrudnienia był komendantem Związku Strzeleckiego.
28 sierpnia 1939 zawarł związek małżeński ze Stanisławą Moksemiszak[6] (ur. 1916, także urzędniczka w sferze prywatnej), a świadkiem na ich ślubie był Filip Schneider[2].
Po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej został zmobilizowany do 2 Pułku Strzelców Podhalańskich i walczył w jego szeregach. Po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez Sowietów w okolicach Tarnopola. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku[7]. W kwietniu 1940 został zabrany do Katynia i tam został rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Jest pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
W 1947 przed Sądem Grodzkim w Sanoku, na wniosek Stanisławy Warchoł, zamieszkałej w Sanoku przy ul. Jagiellońskiej 38, toczyło się postępowanie sądowe o uznanie za zmarłego (dosł.) Ludwika Warchoła[3][2]. W zawiadomieniu o tym podano, że zaginiony był profesorem gimnazjum w Sanoku, a we wrześniu 1939 wyruszył na front jako porucznik Wojska Polskiego[3].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” 21 czerwca 1958 nazwisko Ludwika Warchała zostało wymienione w apelu poległych w obronie Ojczyzny w latach 1939-1945[8] oraz na ustanowionej w budynku gimnazjum tablicy pamiątkowej poświęconej poległym i pomordowanym absolwentom gimnazjum[9].
W 1962 Ludwik Warchał został upamiętniony wśród innych osób wymienionych na jednej z tablic Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na obecnym Cmentarzu Centralnym w Sanoku.
Ludwik Warchał został wymieniony na tablicy pamiątkowej, ustanowionej w latach 60. XX wieku w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w sanockiej dzielnicy Posada, ku czci parafian – ofiar terroru okupanta, działań wojennych[10].
5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia podporucznika[11]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[12].
18 kwietnia 2009, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w tzw. Alei Katyńskiej na Cmentarzu Centralnym w Sanoku zostało zasadzonych 21 Dębów Pamięci[13][14], w tym upamiętniający Ludwika Warchała (zasadzenia dokonali Zofia Chybiło, dyrektor I Odd. Banku PEKAO. S.A. w Sanoku i Lesław Wojtas, prezes Podkarpackiego Banku Spółdzielczego)[15][16][17].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b XLV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1931/32. Sanok: 1932, s. 25.
- ↑ a b c d Księga wtóropisów aktów małżeńskich za lata 1936-1945. T. „K”. Cz. II. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 304.
- ↑ a b c d Obwieszczenia sądowe. Uznanie za zmarłego i stwierdzenie faktu śmierci (Monitor Polski nr 86 z 8 września 1946). monitorpolski.gov.pl. s. 4. [dostęp 2018-01-08].
- ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-05-31].
- ↑ Krystyna Chowaniec: Wypominki harcerskie. braterstwo.zhp.pl, 2009-11-15. [dostęp 2015-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-24)].
- ↑ Inne źródła podały formy nazwiska: „Moksemisza”, „Malczyniszak”.
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 252. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 69.
- ↑ Zjazd w fotografii. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 231.
- ↑ Franciszek Oberc: Pomniki i tablice pamiątkowe Sanoka. Sanok: 1998, s. 20. ISBN 83-909787-1-7.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
- ↑ Krystyna Chowaniec, Patron sanockiego harcerstwa – ksiądz harcmistrz Zdzisław Peszkowski, Rocznik Sanocki Tom X – Rok 2011, Sanok 2011, s. 17.
- ↑ Krystyna Chowaniec. Uroczystości dnia Katyńskiego w Sanoku. „Góra Przemienienia”, s. 4-13, Nr 17 (299) z 26 kwietnia 2009. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku.
- ↑ Uroczystości Dnia Katyńskiego w Sanoku. ko.rzeszow.pl. [dostęp 2014-02-25].
- ↑ Marian Struś. Sanok nie zapomni. „Tygo-dnik Sanocki”, s. 1, 6, Nr 17 (911) z 24 kwietnia 2009.
- ↑ Krystyna Chowaniec: Dęby Pamięci. Sanok: Komenda Hufca ZHP Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego, 2010, s. 50. ISBN 978-83-931109-3-3.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 748. [dostęp 2017-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-11)].
- Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 63.
- Krystyna Chowaniec: Dęby Pamięci. Sanok: Komenda Hufca ZHP Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego, 2010, s. 21-32. ISBN 978-83-931109-3-3.
- Ludwik Warchał. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 lutego 2014)].
- Biogram na tablicy przy pomniku Golgota Wschodu na Cmentarzu Centralnym w Sanoku
- Absolwenci Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku
- Harcerze
- Członkowie Związku Strzeleckiego
- Harcerze związani z Sanokiem
- Ludzie urodzeni w Bażanówce
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Podoficerowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Pracownicy fabryki maszyn, wagonów i autobusów w Sanoku
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Wojskowi związani z Sanokiem
- Żołnierze Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Urodzeni w 1911
- Zmarli w 1940
- Oficerowie 2 Pułku Strzelców Podhalańskich