Lubsza (województwo śląskie)

Lubsza

wieś
Budynek dawnej szkoły w Lubszy, w której nauczał Józef Lompa
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	lubliniecki
Gmina	Woźniki
Wysokość	ok. 350 m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	968
Strefa numeracyjna	34
Kod pocztowy	42-287[2]
Tablice rejestracyjne	SLU
SIMC	0146956
Położenie na mapie Polski Lubsza
Położenie na mapie województwa śląskiego Lubsza
Położenie na mapie powiatu lublinieckiego Lubsza
Położenie na mapie gminy Woźniki Lubsza
50°36′30″N 19°00′00″E/50,608333 19,000000[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Lubsza (niem. Lubschau^[3]) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Woźniki.

W latach 1945–54 siedziba gminy Lubsza, a w 1973–76 gminy Psary. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Lubsza. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Przez Lubszę przebiega Droga Wojewódzka nr 908 łącząca aglomerację górnośląską z Częstochową.

Pierwsza wzmianka o Lubszy pochodzi z roku 1316 i wymienia ówczesnego dziedzica Magnusjusa de Lubsa. W skład majątku lubszeckiego wchodziły wszystkie sołectwa należące do gminy Woźniki, część obecnego miasta Kalety oraz wsie Starcza, Własna i Strzebiń. Miejscowość ta posiadała własny zamek na górze Grojec (który według legendy zapadł się pod ziemię). Jest to jedna z najstarszych miejscowości Górnego Śląska.

W Lubszy przez kilkadziesiąt lat mieszkał śląski działacz i pisarz Józef Lompa, który założył tam szkołę oraz pracował jako organista w lubszeckim kościele. Dziś przez Lubszę biegnie Szlak Józefa Lompy.

Przez miejscowość przebiegała linia kolejowa nr 197 łączącą Woźniki z magistralą węglową, która eksploatowana była do lat 90. XX wieku.

W miejscowości znajduje się parafialny kościoła pw. św. Jakuba Starszego Apostoła z XIV wieku, przebudowywany wielokrotnie. Obecny wygląd zawdzięcza ostatniej wielkiej przebudowie w latach 30. XX wieku.

Do kościoła, po wyburzeniu zbudowanej w 1829 r. kaplicy św. Antoniego, w 1930 r. dobudowano neogotycki kościół o neobarokowym wystroju wnętrza. Z tradycji ludowej wynika, że lubszecka świątynia miała być wybudowana tam gdzie dziś na Ślęskowym znajduje się kapliczka św. Krzyża.

Uważano również^[kto?], że pierwotny kościół zamierzano postawić na Lubszeckiej Górze, tam gdzie według legendy miał na gruzach pogańskiej świątyni nauczać święty Wojciech. Najstarszą wzmianką o istnieniu tej świątyni jest zapis poboru świętopietrza z 1274 r., kiedy zanotowano, że Lubsza zapłaciła 3 grosze.

Lubsza była narażona na najazdy Tatarów przybyłych handlowym szlakiem krakowsko-wrocławskim w wyniku, których została zniszczona. Pożar kościółka nastąpił w trakcie wojny pomiędzy Władysławem Jagiełłą a Władysławem Opolczykiem w latach 1391–1396 lub też po 1425 roku, w czasie wojen husyckich na Górnym Śląsku.

W XVI wieku w wyniku Reformacji kościół z parafią stał się protestancki, by w wyniku Kontrreformacji znowu stać się katolickim.

• plebania z XIX w.
• dawna szkoła ludowa (organistówka) – miejsce, w którym żył i pracował Józef Lompa.
• pomnik Józefa Lompy przy starej szkole.
• ogród botaniczny przy szkole podstawowej.
• pomniki Chrystusa (1) i Matki Boskiej (2) przy kościele oraz cmentarzu z lat 30. XX wieku.
• kaplice: Jana Nepomucena XVIII w., Matki Boskiej Częstochowskiej XIX w., cmentarna pw. Zmartwychwstania Pańskiego XX w.
• rezerwat przyrody Góra Grojec

• Szkoła Podstawowa im. Józefa Lompy
• Urząd Pocztowy
• Miejsko-gminna Biblioteka Publiczna
• Ochotnicza Straż Pożarna w Lubszy
• Parafia katolicka pw. św. Jakuba Starszego Apostoła
• Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Lubszeckiej

• Kamienica
• Piasek
• Psary
• Woźniki (Ligota Woźnicka)

• Lubsza

• Lubsza na stronach Gminy Woźniki
• Lubsza na stronach Diecezji Gliwickiej. kuria.gliwice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-11-12)].
• Strona Szkoły Podstawowej w Lubszy. splubsza.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-16)].