Opcja egzotyczna

Opcja egzotyczna to rodzaj opcji finansowej o bardziej złożonej strukturze niż tradycyjne opcje kupna i sprzedaży. Prosta kupna lub sprzedaży, typu europejskiego lub amerykańskiego nie jest uznawana za egzotyczne i jest nazywana opcją waniliową (ang. plain vanilla option).

Opcja egzotyczna ma jedną lub więcej z następujących cech:

• Wypłata w terminie zapadalności zależy nie tylko od wartości instrumentu bazowego w terminie zapadalności ale od ścieżki po której poruszała się cena (ang. path dependence), np. opcje azjatyckie których cena wykonania odnosi się do średniej cen z danego okresu, opcje lookback których cena wykonania zależy od maksimum lub minimum ceny w danym okresie, opcja barierowa typu knock-in która zaczyna istnieć po osiągnięciu danej ceny, opcja barierowa typu knock-out która przestaje istnieć po osiągnięciu pewnego poziomu ceny. W opcjach tego typu cena wykonania bywa nieustalona, czego przykładem są opcje drabinowe^[1].
• Wypłata opcji zależy od więcej niż jednego indeksu cen, np. opcje koszykowe, których cena zależy od średniej koszyka instrumentów finansowych, opcje spread na różnicę pomiędzy instrumentami.
• Sposób rozliczenia opcji różni się w zależności od wielkości wypłaty opcji w momencie wygaśnięcia, np. opcja rozliczana z dostawą instrumentu finansowego w zależności o ceny wykonania
• Cena wykonania jest podana w innej walucie niż cena instrumentu bazowego np. opcje typu quanto rozliczane w innej walucie po z góry określonym kursie.

Proste instrumenty takie jak obligacje zamienne z opcją przedterminowego wykupu są instrumentami finansowy z wbudowaną opcją egzotyczną w tym przypadku jako opcja na akcję z barierą zależną od stopy procentowej długu emitenta.

Obrót opcjami egzotycznymi odbywa się na rynku pozagiełdowym, choć niektóre znajdują się na giełdach (na przykład na New York Mercantile Exchange znajdują się opcje spreadowe). Uczestnikami tego rynku w głównej mierze są:

• zaawansowani inwestorzy zarządzający aktywami np. fundusze hedgingowe
• dealerzy instrumentów pochodnych
• instytucje niefinansowe (na przykład przedsiębiorstwa)

Obrót opcjami egzotycznymi stanowi tylko 15% wolumenu obrotu opcjami, podczas gdy zysk z tych transakcji stanowi około 50% zysku ogółem^[2]. Są więc bardziej dochodowe, wiąże się to z tym, że premie uzyskiwane przy ich sprzedaży są większe od opcji tradycyjnych.

• opcje pojedyncze
  • opcja binarna
  • opcja o uwarunkowanej premii
  • opcja z odstępem
• opcje elastyczne
  • opcja bermudzka
  • opcja o opóźnionym starcie
  • opcja ratalna
  • opcja wyboru
• opcje uwarunkowane
  • opcja azjatycka
  • opcja barierowa
  • opcja drabinowa
  • opcja na okrzyk
  • opcja wsteczna
  • opcja zapadkowa

• model Blacka-Scholesa
• opcja amerykańska
• opcja europejska
• opcja kupna
• opcja sprzedaży
• opcja terminowa
• rynek finansowy