Oberon (poemat)

Oberon – poemat epicki osiemnastowiecznego niemieckiego poety Christopha Martina Wielanda^[1][2][3], opublikowany w 1780. Utwór, choć powstał u schyłku oświecenia, ma cechy typowo romantyczne^[3], jak fascynacja średniowieczem i orientem.

Epos Wielanda jest dziełem obszernym. Składa się z dwunastu pieśni. Jest napisany strofą ośmiowersową. Zwrotki są rymowane w różny sposób, na przykład ababcdcd albo ababcddc.

Utwór ma charakter awanturniczego eposu rycerskiego. Jego akcja jest osadzona w czasach cesarza Karola Wielkiego. Bohaterem poematu jest rycerz Huon. Za popełnione przestępstwo, którym było nieumyślne spowodowanie śmierci cesarskiego syna, został przez potężnego władcę wysłany z niebezpieczną misją na wschód. Miał ściąć mieczem osobę, która będzie siedziała po lewej stronie kalifa Bagdadu, trzy razy pocałować jego córkę, imieniem Recja, i to tak, aby wszyscy to zobaczyli, a na dodatek wyrwać mu cztery zęby i garść włosów z brody. Wyprawa wydawała się skazaną z góry na porażkę i zapewne skończyłaby się tragicznie, gdyby nie pomoc tytułowego bożka Oberona. Oberon pokłócił się ze swoją żoną Tytanią i złożył przysięgę, że się z nią nie pogodzi, dopóki nie odnajdzie pary, która będzie wolała śmierć niż rozstanie. Przewidywał, że Huon i córka kalifa będą taką właśnie parą. Obdarował rycerza cudownym rogiem, którego dźwięki miały wyjątkową moc oddziaływania na ludzi. Kiedy francuski wojownik przybył na dwór bagdadzkiego monarchy, zgodnie z poleceniem swojego suwerena obciął głowę dostojnikowi towarzyszącemu kalifowi, skądinąd narzeczonemu Recji, którą zresztą bynajmniej nie pałała do niego sympatią. Dzięki cudownemu rogowi zaczarował żołnierzy kalifa. Tymczasem Oberon zadbał o trofeum dla cesarza, czyli zęby i brodę kalifa. Po wielu perypetiach Huon i Recja szczęśliwie przybywają na dwór władcy Franków, a Oberon godzi się z Tytanią^[5].

Na język polski poemat Wielanda przełożył Wiktor Baworowski. Fragmenty dzieła zostały przedrukowane w antologii Piotra Chmielowskiego i Edwarda Grabowskiego Obraz literatury powszechnej w streszczeniach i przykładach z 1896^[6]. Na angielski epos przetłumaczył (strofą dziewięciowersową) William Sotheby^[7].

Do utworu Wielanda nawiązali w swojej operze Oberon Carl Maria von Weber (muzyka) i James Robinson Planché (libretto)^[8].

• Christoph Martin Wieland: Oberon, a Poem, from the German of Wieland. By William Sotheby. Archive.org, 1798. [dostęp 2017-01-25]. (ang.).
• Werner W. Beyer: Coleridge, Wieland's Oberon, and The Ancient Mariner. jstor.org. [dostęp 2017-01-26]. (ang.).