Onikszty

Onikszty

Anykščiai

Onikszty
Herb Flaga
Państwo	Litwa
Okręg	uciański
Populacja (2005) • liczba ludności	11 757
Nr kierunkowy	381
Kod pocztowy	LT-29001
Położenie na mapie Litwy Onikszty
55°32′N 25°06′E/55,533333 25,100000
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Onikszty

Onikszty (lit. Anykščiai wymowa^ⓘwymowa) – miasto w północnej Litwie (100 km od Wilna), nad rzeką Świętą. 9 tys. mieszkańców (2017) – zdecydowaną większość stanowią Litwini.

Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1442 r.^[1] W XVI w. w mieście dwór zbudował Mikołaj Radziwiłł. Największy rozwój Onikszty przeżywały w pierwszej połowie XIX w. – wybudowano kościół i dwie synagogi. Z 1873 pochodzi natomiast cerkiew prawosławna św. Aleksandra Newskiego^[2].

Niedaleko miasteczka toczono walki podczas powstania listopadowego i styczniowego, a w samej miejscowości działała wytwórnia powstańczej broni. W 1902 powstała elektrownia wodna. W 1908 przebudowano miejscowy kościół (wybudowany w XVIII w.) pw. św. Mateusza na styl neogotycki. Świątynia ta jest najwyższym kościołem na Litwie – sięga 79 m. W trakcie II wojny światowej Niemcy zabili w Oniksztach ok. 1,5 tys. mieszkańców, głównie Żydów.

Z Onikszt pochodził Józef Abelewicz – polski duchowny rzymskokatolicki, pedagog, oraz Antanas Baranauskas – litewski poeta, biskup sejneński w latach 1897–1902.

Pod Oniksztami znajduje się też jedyne na Litwie Muzeum Konia (Arklio muziejus).

Castelforte  Włochy
Catonsville  Stany Zjednoczone
Heek  Niemcy
Madona  Łotwa
Nepomuk  Czechy
Gmina Ödeshögs  Szwecja
Olaine  Łotwa
Gmina Os  Norwegia
Sejny  Polska

• 1 Pułk Przedniej Straży JKM Wielkiego Księstwa Litewskiego
• 2 Pułk Przedniej Straży Buławy Wielkiej Litewskiej

• Strona władz miejskich Onikszt
• Muzeum Konia
• Onikszty, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 534 .