Jan Skrzetuski

Jan Skrzetuski

Postać z Ogniem i mieczem, Potop[1], Pan Wołodyjowski[2]
Herb Jastrzębiec
Twórca	Henryk Sienkiewicz
Grany przez	Michał Żebrowski, Pierre Brice
Dane biograficzne
Data urodzenia	ok. 1624 r.
Rodzina	małżeństwo: Helena Kurcewiczówna dzieci: dwunastu synów i córka, w tym synowie Jan i Michał
Inne informacje
Specjalność	oficer husarii
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Skrzetuski herbu Jastrzębiec – jeden z głównych bohaterów powieści Henryka Sienkiewicza Ogniem i mieczem, wzorowany na historycznej postaci Mikołaja Skrzetuskiego, po którym powieściowy bohater otrzymał nazwisko i „zbaraski epizod”.

Namiestnik (później porucznik, a w epilogu „Pana Wołodyjowskiego” wspomniany jako pułkownik), chorągwi pancernej księcia Jeremiego Wiśniowieckiego. Ulubieniec i stronnik księcia, uznający w nim najwyższy autorytet wojskowy i polityczny. Przypadkowo uratował z rąk zbójców Bohdana Chmielnickiego, nie wiedząc, komu pomaga. Później zakochał się w Helenie Kurcewiczównie, poprosił o jej rękę opiekunów Heleny (kniahinię Kurcewiczową). Rywalizował z Bohunem o Helenę. Bohater spod Zbaraża, to dzięki jego odwadze król został powiadomiony o tragicznej sytuacji obrońców twierdzy.

Skrzetuski to ideał rycerza, chrześcijanina, dla którego służba Bogu i ojczyźnie oraz honorowi stanowiły wartości cenniejsze nad życie. W ich imię gotów był poświęcić życie prywatne, minimalizując znaczenie własnych dramatów w obliczu tragedii Rzeczypospolitej.

Skrzetuski występuje jako postać drugoplanowa w Potopie, drugiej części Trylogii Sienkiewicza. Pojawia się również w epizodzie trzeciej części, Panu Wołodyjowskim.

W ekranizacji Ogniem i mieczem Jerzego Hoffmana w postać tę wcielił się Michał Żebrowski.

• Pierre Brice – Jan Skrzetuski we włoskiej ekranizacji Ogniem i mieczem (Col ferro e col fuoco, 1962)

• Zawistowski W. Kto jest kim w Trylogii Henryka Sienkiewicza. Gdańsk, 1999, s. 309-314.