Jan Graczyk

Jan Graczyk

Data urodzenia	16 maja 1928
Data śmierci	2005
Dziedzina sztuki	rzeźbiarstwo
Muzeum artysty	Leśna Galeria Rzeźby
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Graczyk (ur. 16 maja 1928, zm. 2005^[1]) – polski plastyk amator, rzeźbiarz, twórca Leśnej Galerii Rzeźby, uczestnik powstania warszawskiego.

Był synem Antoniego i Leokadii^[2]. Podczas okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej należał do konspiracji niepodległościowej w ramach Szarych Szeregów^[3][4]. W sierpniu 1944 r. jako strzelec brał udział w powstaniu warszawskim w ramach plutonu 1745 – 10. kompanii – 6 Rejon „Helenów” – VII Obwód „Obroża” Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej^[2].

W 1960 r. zakupił skrawek ziemi nad strumieniem zwanym Rokita we wsi Budy Grabskie w Puszczy Bolimowskiej^[5] i wiosną 1983 r. urządził tam prywatną galerię znaną jako Leśna Galeria Rzeźby^[6][1].

Po jego śmierci, w kwietniu 2005 r., opiekę nad Leśną Galeria Rzeźby przejął jego syn Jerzy (ur. 1949)^[1], który również jest plastykiem amatorem i zajmuje się malarstwem olejnym, akwarelami, płaskorzeźbą i kompozycjami rzeźbiarsko-malarskimi w drewnie^[7]. W 2020 dawna pracownia artysty w Ursusie została przeniesiona do Domu Kultury „Kolorowa”^[8].

Jan Graczyk od początku lat 60. XX wieku aktywny był jako rzeźbiarz amator zyskując stopniowo uznanie. Swoje prace prezentował na kilkunastu wystawach indywidualnych i zbiorowych^{[potrzebny przypis]}. W 1973 jego prace prezentowane były na wystawie indywidualnej w Muzeum Narodowym w Mińsku, w ówczesnym ZSRR^[9]. W 1974 jako pierwszy w historii artysta amator zaprezentował swoje prace na wystawie indywidualnej w Galerii Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych – Stara Kordegarda w Warszawie, zaś w wernisażu tejże wystawy wziął udział między innymi wiceminister kultury i sztuki Józef Fajkowski^[10][11]. W 1975 rzeźba diabła autorstwa Jana Graczyka znalazła się w zbiorach Muzeum Diabłów w Kownie^[9]. Rzeźby i sylwetka Jana Graczyka wielokrotnie były prezentowane w środkach masowego przekazu krajowych i zagranicznych^{[potrzebny przypis]}. Prace autora znajdują się w zbiorach państwowych i prywatnych polskich i zagranicznych: w Wielkiej Brytanii, Belgii, Danii, Francji, Holandii, Indiach, Izraelu, Kanadzie, Meksyku, Niemiec, Norwegii, Szwajcarii, Stanach Zjednoczonych czy Włoszech^[12].

W 1993 roku według projektu Jana Graczyka powstał warszawski Pomnik Szarych Szeregów przy ul. Walerego Sławka w Ursusie^[13][14].

• 1972 – Gdynia, Międzynarodowy Klub Morski^[15],
• 1972 – Warszawa, Klub Towarzystwa Polsko-Indyjskiego^[16],
• 1974 – Warszawa, Galeria TPSP Stara Kordegarda^[10][11],
• 1973 – Mińsk, Muzeum Narodowe^[9],
• 1976 – Warszawa, Ośrodek Kultury im. Róży Luksemburg Stołeczne BWA^[17],
• 1977 – Wilno, Pałac Wystawowy^[17],
• 2005 – Łódź, Ogród Botaniczny (wspólna wystawa prac z synem Jerzym)^[7],
• 2006 – Warszawa, Galeria Ad-Hoc^[18]

• 1976 – Kwidzyn, Dom Kultury^[17],
• 1976 – Drezno (NRD), Salon Wystawowy^[17],
• 1977 – Warszawa, Galeria TPSP Stara Kordegarda^[17],

• Warszawski Krzyż Powstańczy^[1],
• Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” z Rozetą i Mieczami^[1],
• Odznaka Zasłużonego Działacza Kultury^[1],
• Złota Odznaka Honorowa za Zasługi dla Warszawy^[1]