Jamkokora rzędowa

Jamkokora rzędowa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	żagwiowce
Rodzina	pniarkowate
Rodzaj	jamkokora
Gatunek	jamkokora rzędowa
Nazwa systematyczna
Neoantrodia serialis (Fr.) Audet Mushrooms nomenclatural novelties 6: [2] (2017)
Multimedia w Wikimedia Commons

Jamkokora rzędowa, jamkówka rzędowa (Neoantrodia serialis (Fr.) Audet) – gatunek grzybów z rodziny pniarkowatych (Fomitopsidaceae)^[1].

Pozycja w klasyfikacji: Neoantrodia, Fomitopsidaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Polyporus serialis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 2017 r. Serge Audet przenosząc go do rodzaju Neoantrodia^[1].

Ma 35 synonimów. Niektóre z nich^[2]:

• Antrodia serialis (Fr.) Donk 1966
• Coriolellus callosus (Fr.) M.P. Christ. 1960
• Coriolus serialis (Fr.) Komarova 1964

W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był pod nazwami zwyczajowymi huba rzędowa, huba skórkowata, podskórnica rzędowa, podskórnik rzędowy, podskórniczek rzędowy, porek skórzasty, wrośniak rzędowy, żagiew rzędowa, żagiew skórzasta. W 2003 r. Władysław Wojewoda zaproponował nazwę jamkówka rzędowa (wówczas gatunek ten zaliczany był do rodzaju Antrodia (jamkówka)^[3]). Po przeniesieniu do rodzaju Neoantrodia wszystkie te nazwy stały się niespójne z nową nazwą naukową. W 2021 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała nazwę jamkokora rzędowa^[4].

Owocnik

Najczęściej skorupiasty i dość słabo przyrośnięty do podłoża. Czasami, zwłaszcza na pionowych pniach tworzy coś na kształt kapeluszy – liczne, nieco odgięte fałdki, które na zewnętrznej stronie mają żółtawo-brązowy kolor. Kształt bardzo zmienny; nieregularny, guzkowaty lub kosolowaty, często dachówkowaty. Powierzchnia w kolorze od białawego do żółtobrązowego. Brzeg biały i zazwyczaj faliście wygięty^[5].

Rurki

Mają długość do 5 mm i są białawe. Pory o kształcie od okrągłego do kanciastego i średnicy 0,2–0,4 mm^[5]. Przeciętnie na długości 1 mm występują 3 pory^[6].

Miąższ

Biały, elastyczny i korkowaty. Smak i zapach niewyraźny^[5].

Zarodniki

Cylindryczne, z jednej strony spłaszczone i na jednym końcu nieco zaostrzone^[6].

Gatunki podobne

Jeśli brzegi owocników nie są odgięte, rozróżnienie tego gatunku od innych, podobnych jest trudne^[5].

Jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej, Europie i Azji, występuje także w Ameryce Południowej i Nowej Zelandii^[7]. W Polsce jest pospolity^[3].

Głównie na drzewach iglastych. Owocniki rosną przez cały rok, głównie na martwych pniach i pniakach, również na drewnie budowlanym, na płotach^[5]. Występuje głównie na świerku pospolitym, rzadziej na jodle, modrzewiu, sosnach, bardzo rzadko na buku^[3].

Grzyb niejadalny, saprotrof rozkładający drewno. W odróżnieniu od wrośniaków, które rozkładają głównie ligninę, jamkokora rozkłada tylko celulozę^[5]. Powoduje brunatną zgniliznę drewna i jest jednym z tzw. grzybów domowych, czyli gatunków występujących na drewnie budowlanym w obiektach mieszkalnych^[8].