John D. MacDonald
Data i miejsce urodzenia |
24 lipca 1916 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Język | |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
Egzekucja (inny tytuł: Przylądek strachu) (1957), The Dreadful Lemon Sky (1975), The Green Ripper (1979) | |
Nagrody | |
Nagroda Edgara (Edgar Grand Master Award, 1972), National Book Award (1980) |
John Dann MacDonald (ur. 24 lipca 1916 w Sharon w Pensylwanii, zm. 28 grudnia 1986 w Milwaukee w Wisconsin) – amerykański autor powieści sensacyjnych i science fiction, twórca m.in. cyklu powieści o prywatnym detektywie Travisie McGee[1]. Laureat Nagrody Edgara (Edgar Grand Master Award, 1972)[2] i National Book Award (1980)[3].
Życie i twórczość
[edytuj | edytuj kod]W 1938 roku uzyskał w Syracuse University stopień Bachelor of Science, a w 1939 roku tytuł Master of Business Administration w Harvard Graduate School of Business[1]. W okresie II wojny światowej służył w Office of Strategic Services (OSS)[1]. Zadebiutował jako pisarz w połowie lat 40. XX wieku[1]. Opublikował przeszło siedemdziesiąt książek, których łączna sprzedaż przekroczyła siedemdziesiąt milionów egzemplarzy[2]. Był m.in. autorem przedmowy do zbioru opowiadań Nocna zmiana Stephena Kinga[4].
W 1980 roku otrzymał National Book Award w kategorii „Mystery” za powieść The Green Ripper (1979)[3], a w 1995 roku powieść The Dreadful Lemon Sky (1975) znalazła się na liście 100 najlepszych powieści kryminalnych wszech czasów opublikowanej przez organizację pisarską Mystery Writers of America[5].
Cykl powieści o Travisie McGee
[edytuj | edytuj kod]Seria książek o detektywie Travisie McGee, najbardziej znana część dorobku pisarskiego MacDonalda, składa się z dwudziestu jeden powieści:[1]
- Niebieskie pożegnanie (The Deep Blue Good-by, 1964), wyd. polskie 2013, przeł. Robert Kędzierski[6]
- Koszmar na różowo (Nightmare in Pink, 1964), wyd. polskie 2013, przeł. Tomasz Wyżyński[7]
- Purpurowe miejsce zgonu (A Purple Place for Dying, 1964), wyd. polskie 2017, przeł. Grzegorz Kołodziejczyk[8]
- Przebiegła i ruda (The Quick Red Fox, 1964), wyd. polskie 1990, przeł. Aleksandra Sobczak[9]
- A Deadly Shade of Gold, 1965
- Bright Orange for the Shroud, 1965
- Ciemniejsze niż bursztyn (Darker than Amber, 1966), wyd. polskie 1991, przeł. Janina Kumaniecka[10]
- One Fearful Yellow Eye, 1966
- Pale Gray for Guilt, 1968
- The Girl in the Plain Brown Wrapper, 1968
- Dress Her in Indigo, 1969
- The Long Lavender Look, 1970
- A Tan and Sandy Silence, 1971
- The Scarlet Ruse, 1973
- The Turquoise Lament, 1973
- The Dreadful Lemon Sky, 1975
- Puste miedziane morze (The Empty Copper Sea, 1978), wyd. polskie 1993, przeł. Marek Fedyszak[11]
- The Green Ripper, 1979
- Free Fall in Crimson, 1981
- Cynamonowa skóra (Cinnamon Skin, 1982), wyd. polskie 1993, przeł. Anna Kraśko[12]
- The Lonely Silver Rain, 1985
Inne ksiażki wydane w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Poza częścią cyklu o Travisie McGee w Polsce wydano również powieści:
- Egzekucja (The Executioners, 1957), wyd. polskie 1992, przeł. Andrzej Pawelec[13] (wznowienie 2003 jako Przylądek strachu)[14]
- Oszuści (The Deceivers, 1958), wyd. polskie 1992, przeł. Anna Hamburger[15]
Adaptacje filmowe
[edytuj | edytuj kod]- Przylądek strachu (1962) – na podstawie powieści Egzekucja (Przylądek strachu), reż. J. Lee Thompson
- Przylądek strachu (1991) – remake, reż. Martin Scorsese
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e John D. MacDonald, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-12-16] (ang.).
- ↑ a b Penelope McMillan: Adventure Book Writer John D. MacDonald Dies. latimes.com, 29 grudnia 1986. [dostęp 2022-12-16]. (ang.).
- ↑ a b John D. MacDonald, Winner, National Book Award 1980. nationalbook.org. [dostęp 2022-12-16]. (ang.).
- ↑ Summary Bibliography: John D. MacDonald. isfdb.org. [dostęp 2022-12-16]. (ang.).
- ↑ Book Awards: The Top 100 Mystery Novels of All Time, Mystery Writers of America. librarything.com. [dostęp 2022-12-16]. (ang.).
- ↑ John D. MacDonald , Niebieskie pożegnanie, Warszawa: Albatros Andrzej Kuryłowicz, 2013, ISBN 978-83-7885-617-7 .
- ↑ John D. MacDonald , Koszmar na różowo, Warszawa: Albatros Andrzej Kuryłowicz, 2013, ISBN 978-83-7885-666-5 .
- ↑ John D. MacDonald , Purpurowe miejsce zgonu, Warszawa: Albatros Andrzej Kuryłowicz, 2017, ISBN 978-83-7985-516-2 .
- ↑ John D. MacDonald, Przebiegła i ruda, Agencja Wydawnicza Romeo i Julia, Warszawa 1990. katalogi.bn.org.pl. [dostęp 2022-12-16].
- ↑ John D. MacDonald , Ciemniejsze niż bursztyn, Warszawa: Beta Books, Alfa, 1991, ISBN 83-7001-517-4 .
- ↑ John D. MacDonald , Puste miedziane morze, Warszawa: Da Capo, 1993, ISBN 83-85373-66-7 .
- ↑ John D. MacDonald , Cynamonowa skóra, Warszawa: Da Capo, 1993, ISBN 83-85373-28-4 .
- ↑ John D. MacDonald , Egzekucja, Kraków: Graffiti, 1992, ISBN 83-85695-05-2 .
- ↑ John D. MacDonald , Przylądek strachu, Toruń: C & T Crime and Thriller, 2003, ISBN 83-89064-32-4 .
- ↑ John D. MacDonald , Oszuści, Gdańsk: Phantom Press International, 1992, ISBN 83-85432-71-X .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- John D. MacDonald, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-12-16] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000108664977, 0000000368544699, 0000000368544680, 0000000368544701
- VIAF: 7393665
- LCCN: n79045202
- GND: 119375060
- NDL: 00448342
- BnF: 11913730n
- SUDOC: 026999331
- SBN: RAVV108149
- NLA: 35127627
- NKC: jn19981001795
- RSL: 000091031
- BNE: XX830471
- NTA: 068576145
- CiNii: DA0631905X
- Open Library: OL6968486A, OL9088617A
- PLWABN: 9810563956505606
- NUKAT: n95200035
- J9U: 987007300024605171
- PTBNP: 35416
- LNB: 000020494
- ΕΒΕ: 87751
- BLBNB: 000284377
- KRNLK: KAC199617346