Język tarangan zachodni
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
8 tys. (2011)[1] | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | txn | ||
| IETF | txn | ||
| Glottolog | west2538 | ||
| Ethnologue | txn | ||
| BPS | 0787 1 | ||
| WALS | tgw | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język tarangan zachodni – język austronezyjski używany w prowincji Moluki w Indonezji, na wyspie Tarangan (Trangan) w grupie wysp Aru. Według danych z 2011 roku posługuje się nim blisko 8 tys. osób[1]. Ma największą społeczność użytkowników spośród języków aru[2].
Według danych z lat 80. XX w. jego użytkownicy zamieszkują 20 wsi w zachodniej części wyspy Tarangan[3]. Dzieli się na dwie grupy dialektalne: południowo-zachodnią i północno-centralną[1]. W publikacji Atlas bahasa tanah Maluku (1996) wyróżniono cztery dialekty: bel i komkei oraz manamar i got[4].
Jest odrębny od języka tarangan wschodniego[5], choć czasami w literaturze mowa o jednym języku tarangan (trangan)[6][7]. Nie jest jasne, czy sam tarangan zachodni powinien być klasyfikowany jako jeden język; między dwoma głównymi grupami dialektalnymi stwierdzono bowiem ograniczony poziom wzajemnej zrozumiałości[8].
W powszechnym użyciu jest także malajski amboński (zwłaszcza dialekt dobo), a większość osób zna również język indonezyjski[1]. Wiele użytkowników tego języka zamieszkuje miasta Ambon i Dobo[2][4].
Według informacji z lat 90. XX w. tarangan zachodni pozostaje preferowanym środkiem komunikacji w sferach życia codziennego (w domu i na poziomie lokalnej społeczności). Bywa wykorzystywany w nieformalnych wypowiedziach pisanych. W większości domen (z wyłączeniem sfery tradycyjnej i obrzędowej) rodzimy język konkuruje z odmianami malajskiego[9].
Historycznie zakorzenił się jako lingua franca wysp Aru[10]. Wśród użytkowników tarangan wschodniego wciąż funkcjonuje jako język drugi[2].
Badania nad tym językiem prowadził R.J. Nivens w latach 80. i 90. XX w.[11] Tarangan zachodni jest zapisywany alfabetem łacińskim[1], przy użyciu wzorców ortografii malajskiej[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Tarangan, West, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2022-07-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b c Nivens 2002 ↓, s. 35.
- ↑ Hughes 1987 ↓, s. 100.
- ↑ a b Mark Taber (red.): Atlas bahasa tanah Maluku. Ambon: Pusat Pengkajian dan Pengembangan Maluku, Universitas Pattimura / Summer Institute of Linguistics, 1996, s. 102. ISBN 979-8132-90-4. OCLC 40713056. [dostęp 2023-08-31]. (indonez.).
- ↑ Hughes 1987 ↓, s. 95.
- ↑ Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 86–87, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
- ↑ E. Wattimury, A. Haulussy, J. Pentry: Sintaksis Bahasa Tarangan. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1995. ISBN 979-459-517-9. [dostęp 2022-08-08]. (indonez.).
- ↑ Nivens 2002 ↓, s. 40.
- ↑ Nivens 2002 ↓, s. 32–34.
- ↑ Hughes 1987 ↓, s. 102.
- ↑ Nivens 2002 ↓, s. 31–32.
- ↑ Nivens 2002 ↓, s. 42.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jock Hughes: The languages of Kei, Tanimbar and Aru: Lexicostatistic classification. W: Soenjono Dardjowidjojo (red.): Miscellaneous studies of Indonesian and other languages in Indonesia. Cz. 9. Jakarta: Badan Penyelenggara Seri Nusa, Universitas Atma Jaya, 1987, s. 71–111, seria: NUSA: Linguistic studies in Indonesian and languages in Indonesia 27. OCLC 896429711. (ang.).
- Richard J. Nivens: Borrowing Versus Code-switching in West Tarangan (Indonesia). Dallas: SIL International, 2002, seria: Publications in Sociolinguistics 8. ISBN 1-55671-134-4. OCLC 51514435. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).