Józef Londzin

Józef Londzin

Data i miejsce urodzenia	3 lutego 1862 Zabrzeg, Księstwo cieszyńskie, Cesarstwo Austrii
Data i miejsce śmierci	21 marca 1929 Cieszyn, Polska
Miejsce pochówku	Cmentarz Komunalny w Cieszynie
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	diecezja katowicka
Prezbiterat	1889
Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Londzin (ur. 3 lutego 1862 w Zabrzegu, zm. 21 kwietnia 1929 w Cieszynie) – polski ksiądz katolicki (od 1927 prałat, honorowy kanonik kapituł: katowickiej i sandomierskiej), działacz społeczny i polityczny, historyk, burmistrz Cieszyna.

Jego ojciec był nauczycielem i miłośnikiem miejscowej kultury ludowej, a zamiłowanie to przekazał synowi. Józef Londzin po ukończeniu szkoły ludowej w Zabrzegu uczył się do 1884 w niemieckim gimnazjum w Bielsku, a następnie wstąpił do seminarium duchownego w Ołomuńcu, które ukończył w 1889 uzyskując święcenia kapłańskie.

Pracował następnie jako wikary w parafiach w Strumieniu i Międzyrzeczu, a w 1890 został przeniesiony do Cieszyna, gdzie objął obowiązki starszego wikarego i kapelana więziennego. Objął też obowiązki redaktora „Gwiazdki Cieszyńskiej” – czasopisma wydawanego w języku polskim, którym kierował (z przerwami) aż do swojej śmierci.

W 1897 zrezygnował z funkcji wikarego i objął stanowisko katechety w Gimnazjum Polskim prowadzonym przez Macierz Szkolną dla Księstwa Cieszyńskiego. Następnie został sekretarzem i skarbnikiem Macierzy, a w latach 1903–1904 jej przewodniczącym zarządu^[1]. Był też założycielem i aktywnym działaczem wielu innych polskich organizacji religijnych i społecznych, m.in. Dziedzictwa bł. Jana Sarkandra dla ludu polskiego na Śląsku. Był działaczem Polskiego Towarzystwa Turystycznego „Beskid” w Cieszynie od jego założenia w r. 1909, w latach 1912–1921 jego prezesem, a po połączeniu się „Beskidu” z Polskim Towarzystwem Tatrzańskim prezesem Oddziału PTT „Beskid Śląski” w Cieszynie (1921–1925). W ramach tej działalności turystycznej był jednym z inicjatorów budowy dwóch polskich schronisk turystycznych: na Ropiczce i Stożku. W roku 1896 zainicjował powstanie Muzeum śląskiego, gromadzącego zabytki polskiej przeszłości z terenu Śląska Cieszyńskiego.

Jako sekretarz Związku Śląskich Katolików, którym kierował od 1903 r., w 1907 i 1911 został wybrany do Rady Państwa w Wiedniu. W czasie I wojny światowej był członkiem Naczelnego Komitetu Narodowego. W październiku 1918 razem z Janem Michejdą, reprezentującym polskich ewangelików oraz socjalistą Tadeuszem Regerem stanął na czele Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego. Wiosną 1919 brał udział w konferencji pokojowej w Paryżu, gdzie bronił interesów ludności polskiej i walczył o przyłączenie większości Śląska Cieszyńskiego do Polski. W latach 1919–1928 poseł na Sejm RP. Był członkiem klubu Narodowego Zjednoczenia Ludowego^[2]. W 1927 został wybrany burmistrzem Cieszyna. Senator II kadencji wybrany w 1928 roku z województwa śląskiego z listy BBWR^[3]. Obie funkcje sprawował do śmierci.

Pochowany w grobach zasłużonych dla miasta na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie.

Józef Londzin jest autorem bibliografii druków wydanych na Śląsku Cieszyńskim oraz prac z dziejów kościoła i historii szkolnictwa na Śląsku Cieszyńskim.

• Zaprowadzenie języka polskiego w szkołach ludowych w Księstwie Cieszyńskim - wersja cyfrowa na stronach Polony oryginału wydanego w Cieszynie w roku 1901^[4].
• Stan szkół ludowych w Ks. Cieszyńskim na początku XIX stulecia - wersja cyfrowa oryginału wydanego w Cieszynie w roku 1902 na stronach PBI^[5].
• Bibliografia druków polskich w Księstwie Cieszyńskiem od roku 1716 do roku 1904 - wersja cyfrowa na stronach SBC.
• Uzupełnienia do "Bibliografii druków polskich w Księstwie Cieszyńskiem od roku 1716 do roku 1904", jako też bibliografia nowszych druków aż do roku 1922. Cz. 1, (A-O) - wersja cyfrowa na stronach SBC oryginału wydanego w Cieszynie w roku 1922^[6].
• Polskość Śląska Cieszyńskiego - wersja cyfrowa na stronach Polony oryginału wydanego w Cieszynie w roku 1924^[7][8].
• Przyczynek do historji początków ruchu narodowego na Śląsku Cieszyńskim - wersja cyfrowa na stronach Polony oryginału wydanego w Cieszynie w roku 1926^[9].

• Pomnik przy kościele św. Józefa w Zabrzegu
• Plac ks. Józefa Londzina w Katowicach^[10]
• Ulica ks. Józefa Londzina w Bielsku-Białej
• Ulica ks. Józefa Londzina w Raciborzu
• Ulica ks. Józefa Londzina w Strumieniu

• Historia Zabrzega. zabrzeg.net.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-22)]. www.zabrzeg.net.pl [dostęp 27.10.2010]
• Józef Londzin www.cieszyn.pl [dostęp 27.10.2010]
• UrszulaU. Rzewiczok UrszulaU. (red.), Patronowie katowickich ulic i placów, wyd. drugie, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2013, ISBN 978-83-87727-38-3  (pol.).
• Urząd Miejski w Czechowicach-Dziedzicach: Ksiądz Józef Londzin - 80 rocznica śmierci www.czechowice-dziedzice.pl [dostęp 27.10.2010]

• Dzieła Józefa Londzina w bibliotece Polona