Hoplocercidae

	Hoplocercidae
	Frost & Etheridge, 1989
	; Przedstawiciel rodziny – Enyalioides binzayedi
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Infrarząd	Iguania
Rodzina	Hoplocercidae
	Typ nomenklatoryczny
	Hoplocercus Fitzinger, 1843
Rodzaje
	2 rodzaje – zobacz opis w tekście
	2 rodzaje – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hoplocercidae – rodzina zauropsydów z infrarzędu Iguania w rzędzie łuskonośnych (Squamata). Wcześniej były traktowane jako podrodzina w rodzinie legwanowatych (Iguanidae).

Systematyka

W 1989 r. Frost i Etheridge zaproponowali wydzielenie z rodziny legwanowatych ośmiu grup monofiletycznych (w tym Hoplocercidae). Następnie zaproponowali oni nadanie statusu rodzin tym kladom^[2]. Większość badaczy uznaje ten podział, choć pojawiły się głosy krytyki (np. Lazell 1992^[3], Schwenk 1994^[4], Macey et al. 1997^[5]). Omar Torres-Carvajal i Kevin de Queiroz włączają jednak Hoplocercidae (w ich publikacji Hoplocercinae) do legwanowatych. Według definicji filogenetycznej przedstawionej w 2009 roku przez Omara Torresa-Carvajala i Kevina de Queiroza Hoplocercinae (=Hoplocercidae) to klad koronowy pochodzący od ostatniego wspólnego przodka Enyalioides (Enyalus) laticeps, E. (Enyalus) oshaughnessyi, Hoplocercus spinosus, Morunasaurus (Hoplocercus) annularis i Morunasaurus groi^[6].

Do rodziny Hoplocercidae zalicza się obecnie dwa rodzaje^[7]:

Enyalioides Boulenger, 1885
Hoplocercus Fitzinger, 1843 – jedynym przedstawicielem jest Hoplocercus spinosus Fitzinger, 1843

Wyróżniany wcześniej trzeci rodzaj Morunasaurus jest obecnie synonimizowany przez autorów The Reptile Database z Enyalioides^[7] w oparciu o pracę Omara Torresa-Carvajala i innych (2023)^[8].

Występowanie

Panama, północno-zachodnia Ameryka Południowa, Amazonia na wschód po wschodnią Brazylię i na południe po Boliwię^[9].

Charakterystyka

Długość tych jaszczurek dochodzi do 16 cm. Ich zęby ułożone są pleurodontycznie. Cechą charakterystyczną są silnie zredukowany lemiesz oraz kolczaste ogony. Skórę tych jaszczurek pokrywają liczne skórne twory. Gatunki z rodzaju Enyalioides zamieszkują przede wszystkim lasy deszczowe, natomiast Hoplocercus spinosus występuje w suchych lasach. Kilka gatunków zamieszkuje podziemne nory. Wykorzystują kolczaste ogony jako broń defensywną w razie ataku. Najprawdopodobniej wszystkie gatunki są jajorodne, choć biologia tych jaszczurek jest słabo poznana.

Przypisy

↑ Hoplocercidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ D.R. Frost, R.E. Etheridge. A Phylogenetic analysis and taxonomy of iguanian lizards (Reptilia, Squamata) (1989). „University of Kansas Museum of Natural History”. 81, s. 1–65, 1981. (ang.).
↑ J.D. Lazell. The family Iguanidae: Disagreement with Frost and Etheridge (1989). „Herpetological Review”. 23, s. 109–112, 1992. (ang.).
↑ K. Schwenk. Systematics and subjectivity: the phylogeny and classification of iguanian lizards revisited. „Herpetology Review”. 25, s. 53–57, 1994. (ang.).
↑ J.R. Macey, A. Larson, N.B. Ananjeva, P.J. Papenfuss. Evolutionary Shifts in Three Major Structural Features of the Mitochondrial Genome Among Iguanian Lizards. „Journal of Molecular Evolution”. 44 (6), s. 660–674, 1997. DOI: 10.1007/PL00006190. (ang.).
↑ Omar Torres-Carvajal, Kevin de Queiroz. Phylogeny of hoplocercine lizards (Squamata: Iguania) with estimates of relative divergence times. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 50 (1), s. 31–43, 2009. DOI: 10.1016/j.ympev.2008.10.002. (ang.).
↑ ^a ^b P. Uetz & J. Hallermann: Higher taxa: Hoplocercidae. The Reptile Database. [dostęp 2024-01-19]. (ang.).
↑ Torres-Carvajal i inni, Spiny tails and clades: A fully sampled phylogeny of hoplocercine lizards (Iguanidae/ Hoplocercinae) and its taxonomic and nomenclatural implications, „Bulletin of Phylogenetic Nomenclature”, 1 (1), 2023, s. 8–28 (ang.).
↑ R.R. Midtgaard R.R., Family Hoplocercidae, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-01-19] (ang.).

Bibliografia

Heather Heying: Family Hoplocercidae. Animal Diversity Web. [dostęp 2008-12-21]. (ang.).

[itis-1] Hoplocercidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[2] D.R. Frost, R.E. Etheridge. A Phylogenetic analysis and taxonomy of iguanian lizards (Reptilia, Squamata) (1989). „University of Kansas Museum of Natural History”. 81, s. 1–65, 1981. (ang.).

[3] J.D. Lazell. The family Iguanidae: Disagreement with Frost and Etheridge (1989). „Herpetological Review”. 23, s. 109–112, 1992. (ang.).

[4] K. Schwenk. Systematics and subjectivity: the phylogeny and classification of iguanian lizards revisited. „Herpetology Review”. 25, s. 53–57, 1994. (ang.).

[5] J.R. Macey, A. Larson, N.B. Ananjeva, P.J. Papenfuss. Evolutionary Shifts in Three Major Structural Features of the Mitochondrial Genome Among Iguanian Lizards. „Journal of Molecular Evolution”. 44 (6), s. 660–674, 1997. DOI: 10.1007/PL00006190. (ang.).

[TQ09-6] Omar Torres-Carvajal, Kevin de Queiroz. Phylogeny of hoplocercine lizards (Squamata: Iguania) with estimates of relative divergence times. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 50 (1), s. 31–43, 2009. DOI: 10.1016/j.ympev.2008.10.002. (ang.).

[Uetz&Hallermann-7] P. Uetz & J. Hallermann: Higher taxa: Hoplocercidae. The Reptile Database. [dostęp 2024-01-19]. (ang.).

[Torres2023-8] Torres-Carvajal i inni, Spiny tails and clades: A fully sampled phylogeny of hoplocercine lizards (Iguanidae/ Hoplocercinae) and its taxonomic and nomenclatural implications, „Bulletin of Phylogenetic Nomenclature”, 1 (1), 2023, s. 8–28 (ang.).

[repfocus-9] R.R. Midtgaard R.R., Family Hoplocercidae, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-01-19] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]