Kuźniczka (gmina)

Kuźniczka
	gmina wiejska
	1868–1952
Państwo	Polska
Województwo	1919–39: kieleckie (II RP); 1945–50: kieleckie (PRL); 1950–52: katowickie
Powiat	częstochowski
Siedziba	Kuźniczka (1868–1922); Krzepice (1922–1939); Dankowice (1945–1952)
brak współrzędnych

Gmina na tle zmieniającego się podziału administracyjnego powiatu częstochowskiego

Kuźniczka (do 1868 Dankowice; od 1952 Krzepice) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1868–1952^[2] w woj. kieleckim i katowickim. Nazwa gminy pochodzi od wsi Kuźniczka (obecnie lewobrzeżna część Krzepic), lecz siedzibą władz gminy były: przed wojną – Krzepice (które stanowiły odrębną gminę miejską)^[3], a po wojnie – Dankowice^[4].

Gmina Kuźniczka powstała za Królestwa Polskiego w 1868 roku z obszaru zniesionej gminy Dankowice. Jednostka należała do powiatu częstochowskiego w guberni piotrkowskiej^[5]^[6]. Gmina obejmowała wsie Dankowice, Drostki, Kuków, Lutrowskie folwark, Magreta młyn, Pąchały wieś i młyn, Podłęże Królewskie, Siekiery, Starokrzepice folwark, Szarki, Wygoda, Zajączki wieś i pustkowie^[7].

W okresie międzywojennym gmina Kuźniczka należała do powiatu częstochowskiego w woj. kieleckim. Była to gmina o ekstremalnie peryferyjnym położeniu względem siedziby województwa – Kielc. Obok gminy Przystajń była także jedyną gminą graniczną woj. kieleckiego (granica niemiecka)^[3]. 15 lipca 1922 z gminy wyłączone zostały wsie Kuków i Kuźniczka oraz rozparcelowane folwarki Krzepice poduchowne, Krzepice rządowe i Kuków wójtostwo, które włączono do miasta Krzepice^[8]. Po zmianie tej siedziba gminy Kuźniczka znalazła się w Krzepicach.

W okresie okupacji hitlerowskiej gmina podlegała rejencji opolskiej^[7]. Po wojnie gmina przejściowo zachowała przynależność administracyjną, lecz już 6 lipca 1950 roku została wraz z całym powiatem częstochowskim przyłączona do woj. katowickiego^[9].

1 lipca 1952 roku jednostka o nazwie gmina Kuźniczka została zniesiona przez przemianowanie na gminę Krzepice (gmina Krzepice weszła jednocześnie w skład nowo utworzonego powiatu kłobuckiego^[10]). W dniu powołania gmina Krzepice była podzielona na 6 gromad^[11].

Przypisy

↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. kieleckiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
↑ do 30 czerwca 1952
↑ ^a ^b Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
↑ Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
↑ ^a ^b Florian Huras: Zmiany terytorialne powiatu częstochowskiego. Towarzystwo Genealogiczne Ziemi Częstochowskiej, 2009-07-23. [dostęp 2012-12-10]. (pol.).
↑ Dz.U. z 1922 r. nr 52, poz. 472
↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
↑ Dz.U. z 1952 r. nr 20, poz. 132
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, PRL, GUS, Warszawa, 1952

[1] Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. kieleckiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.

[2] 30 czerwca 1952

[gus-3] Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933

[4] Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.

[5] Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)

[6] Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)

[tgzcz-7] Florian Huras: Zmiany terytorialne powiatu częstochowskiego. Towarzystwo Genealogiczne Ziemi Częstochowskiej, 2009-07-23. [dostęp 2012-12-10]. (pol.).

[znies-8] Dz.U. z 1922 r. nr 52, poz. 472

[9] Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255

[10] Dz.U. z 1952 r. nr 20, poz. 132

[wykaz-11] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, PRL, GUS, Warszawa, 1952

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Przynależność wojewódzka	gubernia piotrkowska (1867–1915) woj. kieleckie (II RP) (1919–39) woj. kieleckie (1945–50) woj. katowickie (1950–53) woj. stalinogrodzkie (1953–56) woj. katowickie (1956–75)
Miasta	Blachownia (od 1967) Częstochowa (do 1928 →) Janów (do 1870) Kłobuck (do 1870 i 1919–52 →) Krzepice (do 1870 i 1919–52 →) Mstów (do 1870) Olsztyn (do 1870) Przyrów (do 1870)
Osiedla (1954–72)	Blachownia (1959–66)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Bargły (1868–187?) Cykarzew Stary (1952–54) Dankowice (do 1868) Dźbów (do 1954) Gnaszyn Dolny (od 1952) Grabówka (do 1954) Huta Stara (do 1931) Hutki (1952–54) Iwanowice (do 1868) Janów (od 1952) Kamienica Polska (od 1868) Kamyk (do 1952 →) Klepaczka (do 1868) Konopiska (od 1952) Krasice (do 1868) Krzepice (1870–1919) Kuźniczka (1868–1952) Lipie (do 1952 →) Lubojna (1952–54) Miedźno (do 1954) Mokrzesz (1952–54) Mstów (od 1952) Mykanów Olsztyn Opatów (1868–1952 →) Ostrowy (1952–54) Panki (do 1952 →) Poczesna (do 1868 i od 1923) Popów (do 1952 →) Potok Złoty (Złoty Potok) (do 1952) Przyrów (od 1870) Przystajń (do 1952 →) Rędziny Rększowice (do 1952) Staropole (do 1877/1880) Wancerzów (1868–1952) Węglowice (1868–1952 →) Wrzosowa (1931–54) Zrębice (1952–54) Żuraw (1952–54)
Gromady (1954–72)	Aleksandria (1954–61) Biskupice (1954–57) Blachownia (1954–59) Borowno (← 1958–72) Broniszew Nowy (1954–57) Brzeziny Wielkie (1954–61) Brzyszów (1954–61) Bystrzanowice (1954–61) Cykarzew Stary (1954–72) Dźbów (1954–72) Gnaszyn Dolny (1954–72) Grabówka (1954–72) Hutki (1954–72) Janów (1954–72) Kamienica Polska (1954–72) Kawodrza Dolna (1954–61) Konopiska (1954–72) Kościelec (1954–59) Krasice (1954–59) Lubojna (1954–72) Łojki (1954–57) Mokrzesz (1954–72) Mstów (1954–72) Mykanów (1954–72) Nierada (1954–59) Olsztyn (1954–72) Ostrowy (1954–72) Piasek (1954–59) Poczesna (1954–72) Przyrów (1954–72) Rędziny (1954–72) Rudniki (1954–72) Rybna (1954–61) Siedlec (1954–57) Starcza (1954–72) Szarlejka (1954–61) Turów (1954–59) Wanaty (1954–61) Wrzosowa (1954–72) Wyczerpy Górne (1954–61) Zalesice (1954–68) Zarębice (1954–57) Zawada (1954–59) Zrębice (1954–61) Żuraw (1954–68)