Klecina

Klecina

Osiedle Wrocławia
Kościół NMP Królowej Polski we Wrocławiu-Klecinie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miasto	Wrocław
Data założenia	1991
W granicach Wrocławia	1951
Populacja (31.12.2021) • liczba ludności	7 470[1]
Położenie na mapie Wrocławia
Multimedia w Wikimedia Commons

Klecina (niem. Klettendorf^[2], krótko po II wojnie światowej pod nazwą Kłotno) – osiedle w południowej części Wrocławia w dawnej dzielnicy Krzyki, sąsiaduje z osiedlami Oporów, Krzyki-Partynice oraz z miejscowościami Bielany Wrocławskie i Zabrodzie. Granica z osiedlem Krzyki-Partynice przebiega wzdłuż rzeki Ślęzy (m.in. przez Park Kleciński), a z Oporowem – przez niezabudowane tereny w okolicach ul. Karmelkowej i Jutrzenki.

Pierwszym znanym właścicielem wsi był Tycho de Rychinbach. Sprzedał on Klecinę Mikołajowi de Banch^[3], proniemieckiemu członkowi kapituły katedralnej^[4]. W latach 30. XIV wieku Mikołaj podzielił wieś na 2 części. Jedną część w 1332 roku przekazał radzie miejskiej^[5]. Drugą część wsi na przestrzeni lat 1318–1337 przekazał szpitalowi św. Trójcy – Bożego Ciała, będącemu własnością komandorii joannitów^[6].

W roku 1377 cesarz i król czeski Karol IV Luksemburski zatwierdził tę własność pod warunkiem, że joannici nigdy nie odzyskają Kleciny i szpitala. Dostali jedynie kościół Bożego Ciała i oczywiście Gaj wraz z innymi dobrami, w tym folwark w Kłutnikach, który był wraz z utraconą Kleciną centrum hodowli owiec. Także i po opuszczeniu Kleciny przez joannitów chłopi klecińscy zajmowali się dalej hodowlą owiec^[7]. Z czasem mieszkańcy wsi zmienili profil hodowli z owiec na hodowlę krów^[8].

Klecina, odległa o około 5 km od centrum Wrocławia, była bardzo bogatą wsią. Jej znaczenie wzrosło po uruchomieniu tu cukrowni w 1839. W 1884 uruchomiono linię kolejową z Wrocławia przez Kobierzyce do Sobótki i Świdnicy, a na skraju Kleciny umiejscowiono stację na tej linii (Wrocław Klecina). Wkrótce doprowadzono także bocznice do cukrowni.

Folwarczna do tej pory wieś przyjmowała coraz bardziej cechy podmiejskiego osiedla fabrycznego. W 1905 zbudowano tu, przy obecnej ul. Kościelnej, kościół ewangelicki. Katolicy chodzili do małego kościoła świętej Trójcy^[9]. Po II wojnie światowej, w 1946, erygowano tu parafię rzymskokatolicką pod wezwaniem NMP Królowej Polski^[10]. Jednak do roku 1969 parafia ta miała wezwanie Eucharystycznego Serca Pana Jezusa^[9].

W czasie II wojny światowej w cukrowni mieścił się obóz pracy przymusowej Polaków. W 1951 wieś włączono w granice miasta (była to szósta z ośmiu w XX wieku zmian granic miasta, w czasie której przyłączono doń: Bieńkowice, Brochów, Jagodno, Miłostków/Marzanów, Muchobór Wielki, Oporów, Ołtaszyn, Sołtysowice, Wojnów, Wojszyce, Zakrzów, Zgorzelisko), a do samych jego granic doprowadzono linię tramwajową. Wcześniej, czyli od 1945 do 1951, Klecina należała do nieistniejącej gminy Smolec^[11].

Przez powojenne półwiecze osiedle zamieszkiwane było w dużej mierze przez pracowników tutejszej cukrowni; nieprzyjemne zapachy unoszące się z cukrowni i bliskość sąsiadujących z obu stron (na Partynicach i na granicy z Oporowem) koszar Armii Radzieckiej poważnie zmniejszała atrakcyjność tej okolicy. Od lat osiemdziesiątych wzrosło zainteresowanie Kleciną jako terenem pod zabudowę jednorodzinną. Wycofanie w 1991 wojsk radzieckich z Polski oraz likwidacja w 1997 zabytkowej, ale uciążliwej cukrowni, a także budowa w Bielanach Wrocławskich i niedalekich Kobierzycach kilku centrów handlowych oraz zakładów przemysłowych oraz – na granicy z Oporowem – Centrum Hurtu Rolno-Spożywczego znacznie podniosły atrakcyjność osiedla, w którym rozrasta się obecnie zabudowa willowa i jednorodzinnych domów szeregowych.

Komunikację na osiedlu zapewnia MPK Wrocław z liniami autobusowymi:

• D: Giełdowa (centrum hurtu) – Osiedle Sobieskiego;
• 107: Krzyki/Klecina (stacja kolejowa) - Plac Solidarności [od 3. września 2023 r. na trasie: Krzyki/Klecina (stacja kolejowa) – Pracze Odrzańskie^[12]]
• 133: C.H. Aleja Bielany/Auchan/R.O.D. Bielany/Połabian/Giełdowa (centrum hurtu) - Brochów;
• 247: Giełdowa (centrum hurtu) – Polanowice;
• 319: Kamieńskiego (pętla) - Klecina (stacja kolejowa);
• 607: Biskupice Podgórne (LG Energy Solution I) - Kwiska/Zajezdnia Obornicka^[13];
• 933: Krzyki - Zabrodzie^[14]

oraz tramwajowymi:

• 7: Klecina (Park Kleciński) [pętla za granicą osiedla, za Ślęzą] - Poświętne;
• 17: Klecina (Park Kleciński) [pętla za granicą osiedla, za Ślęzą] - Sępolno;

W Klecinie znajdował się duży głaz narzutowy. Według legendy diabeł z góry Ślęży był zdenerwowany widokiem wieży kościoła św. Elżbiety i dlatego postanowił go zniszczyć, rzucając w jego kierunku głazem. Ten został jednak zatrzymany przez siłę boską i w Klecinie. Na kamieniu zachować się miały jedynie ślady pazurów. W 1740 roku kamień został rozbity na kawałki, które rozwieziono po okolicy. W 2013 roku mieszkańcy osiedla rozpoczęli zbiórkę środków na ustawienie pomnika upamiętniającego jubileusz 700-lecia istnienia Kleciny, a przy okazji przypominającego tę legendę, poprzez umieszczenie na jednej ze stron głazu – śladów pazurów^[15].

Pomnik odsłonięto 28 września 2014 r., jednak nie został poświęcony przez miejscowego proboszcza ze względu na „ślady pazurów diabła”^[16].

• Ulica Czekoladowa we Wrocławiu

• Marek Słoń: Szpitale średniowiecznego Wrocławia. Wydawnictwo Neriton, 2000.
• Zygmunt Antkowiak: Kościoły Wrocławia. Wrocław: Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu, 1991.

• Oficjalna strona osiedla Klecina
• Klecina na zdjęciach archiwalnych i współczesnych