Klasy wierności

Klasy wierności – wskaźnik stosowany w badaniach ekologicznych do oceny częstości i gęstości występowania gatunku w danym zbiorowisku.

Wskaźnik wierności stosowany jest w zoocenologicznych do opisu zoocenozy.

W badaniach hydroentomologicznych wyróżniane są zazwyczaj trzy klasy wierności z końcówkami:

• -bionty (krenobionty, limnebionty, stygobionty itd.) gatunki żyjące prawie wyłącznie w danym typie środowiska czy siedliska,
• -file (krenofile, limnefile, reofile), gatunki preferujące dane środowisko, często w nim występujące, ale spotykane także licznie w innych środowiskach, siedliskach,
• -kseny (krenokseny, limnekseny), gatunki przypadkowe w danym środowisku, preferujące inne typy siedlisk.

Gatunki z określeniami -bionty i -kseny zaliczyć można do gatunków o węższej walencji ekologicznej (specjaliści), zaś -file do gatunków bardziej eurytopowych (szersza walencja ekologiczna).

Teoretycznie można także wykorzystać końcówkę -foby dla gatunków unikających danego środowiska (odnosi się bardziej do unikania konkretnego czynnika, np. fotofoby). Nie pasuje jednak do w miarę spójnego systemu przedstawionego wyżej.

Sprawą zasadniczą pozostaje uznanie zgrupowań za poziomy organizacji ekologicznej (jak w fitosocjologii zbiorowiska) lub też przypadkowe (uwarunkowane unikatowymi zestawami czynników środowiskowych i procesów demograficznych) i stosunkowo niepowtarzalne grupy gatunków.

Przykłady: saprobionty, krenofile, krenokseny, potamobionty, acydofile, hylobionty itd.

W ekologii stosowany jest podobny podział gatunków różniących się występowaniem w siedliskach czy preferencjami ekologicznymi. Końcówka jest stała (-fil), różnicujący jest rdzeń słowa, nawiązujący do siedliska, na przykład hydrofil, semihydrofil, geofil, kserofil, lignifil (na przykład zastosowany w podziale na ekologiczne typy larw Tabanidae). W odróżnieniu od klas wierności określenia wskazują na preferencje siedliskowe, a nie stopień związania z danym siedliskiem.

Wierność jest jednym z najważniejszych konceptów w metodzie Brauna-Blanqueta i określa zagęszczenie gatunku w danym zbiorowisku roślinnym^[1]. W fitosocjologii określa się ją poprzez porównanie stałości, ilościowości, towarzyskości i żywotności gatunku we wszystkich zbiorowiskach roślinnych znajdujących się na badanym obszarze. Jest ona wynikiem różnych właściwości, wymagań środowiskowych oraz tolerancji ekologicznej poszczególnych gatunków^[2][3]. Na podstawie wierności gatunku możemy określić czy dany gatunek jest gatunkiem charakterystycznym, wyróżniającym, towarzyszącym czy przypadkowym w danym syntaksonie^[1].

• Czachorowski S., 2004. Opisywanie biocenozy – zoocenologia, skrypt elektroniczny dla magistrantów. Maszynopis dostępny w formacie PDF
• Przemysław Trojan, „Tabanidae – ślepaki (Insecta: Diptera)”, Fauna Polski t. 8, PWN, Warszawa 1979.