Kizlar
43°51′N 46°43′E/43,850000 46,716667 Cerkiew św. Jerzego | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Republika | |||||
| Rejon | |||||
| Data założenia |
1735[1] | ||||
| Prawa miejskie |
1785[1] | ||||
| Powierzchnia |
32[2] km² | ||||
| Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+7 87239 | ||||
| Kod pocztowy |
368830, 368833 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
05 | ||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||
Położenie na mapie Dagestanu  | |||||
| 43°51′N 46°43′E/43,850000 46,716667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Kizlar (ros. Кизля́р) – miasto na terytorium Federacji Rosyjskiej w Republice Dagestanu, w delcie Tereku.
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Miasto znajduje się w północnej części Dagestanu w delcie rzeki Terek, ok. 60 km od zachodniego wybrzeża Morza Kaspijskiego i ok. 150 km w linii prostej na północny zachód od stolicy republiki Machaczkała i tylko kilka kilometrów od granicy z Republiką Czeczenii. Najbliższe miasto Chasawjurt znajduje się ok. 65 km na południe od Kizlaru[4].
W Kizlarze rozwinął się przemysł spożywczy, odzieżowy oraz elektrotechniczny[1].
Demografia
[edytuj | edytuj kod]| 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 1996 | 2002 | 2009 | 2021[3] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 25 600 | 29 700 | 31 300 | 39 700 | 43 600 | 48 500 | 48 003 | 49 181 |
Skład narodowościowy i etniczny w latach 1897 i 2010 na podstawie oficjalnych danych rosyjskich:
- 1897[5]
- 2010
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze wzmianki o osadzie Kizlar pochodzą z ok. 1609 r. W 1735 roku władze rosyjskie zatwierdziły budowę twierdzy w Kizlarze dla celów kontroli i wzmocnienia granicy na Kaukazie. W 1785 r. Kizlar stał się miastem. W XVIII w. i XIX w., miasto stało się jednym z punktów handlowych między Rosją a krajami Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej.
Na początku XIX wieku, Kizlar stał się centrum uprawy winorośli i produkcji wina. Lokalne „fabryki koniaku” (Кизлярский Коньячный Завод) produkują różne napoje alkoholowe, ale specjalizują się głównie w regionalnej odmiany brandy, sprzedawanej w całej Rosji jako koniak.
W 1942 roku wybudowano linię kolejowa Machaczkała-Astrachań, która była częścią magistrali kolejowej Kaukazu. Linia kolejowa została przerwana na jesieni 1942 roku przez żołnierzy niemieckich z jednostki specjalnej (tzw. Fernspähtruppe) tylko na kilka dni, Rosjanie szybko wznowili ruch pociągów. Zatem Kizlar to najbardziej wysunięty na wschód punkt, do którego przeniknęły wojska niemieckie w trakcie ataku III Rzeszy na ZSRR (natomiast najdalsze działania frontowe na wschód zatrzymały się w osadzie Terekli-Mekteb[6]).
W styczniu 1996 r., w czasie I wojny czeczeńskiej czeczeńscy separatyści najechali na miasto i na bazę lotniczą; w trakcie nalotu zginęło 78 żołnierzy rosyjskich.
Kultura
[edytuj | edytuj kod]W mieście znajduje się muzeum medycyny oraz muzeum techniki.
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]
Osoby
[edytuj | edytuj kod]- Piotr Bagration (1765–1812), rosyjski generał piechoty, bohater pod Borodino
- Roman Bagration (1778–1834), generał, jego brat, urodzili się w Kizlarze.
- Kłara Sołonienko (1928–1944), pochodząca z Kizlaru uczestniczka II wojny światowej, jej imieniem nazwano ulicę w mieście
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Kizlar, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-17].
- ↑ Город Кизляр [online] [dostęp 2021-10-30] (ros.).
- ↑ a b Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года [online], rosstat.gov.ru [dostęp 2021-10-30] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02] (ros.).
- ↑ Wielki ilustrowany atlas świata. Wyd. I wydanie polskie. Warszawa: GeoCenter International, 1993, s. 61. ISBN 3-575-13771-4. (pol.).
- ↑ Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей [online], demoscope.ru [dostęp 2017-11-24].
- ↑ Wielki atlas historyczny. Wyd. 3. Warszawa: Demart, 2003, s. 126. ISBN 83-89239-57-4. (pol.).
- ↑ Oficjalna strona miasta. [dostęp 2010-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-12)].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kizlar na www.mojgorod.ru (ros.)