Kaus Australis
| ε Sagittarii | |||||||||||||||||||||
 Gwiazdozbiór z zaznaczoną gwiazdą | |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
18h 24m 10,318s | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
-34° 23′ 04,62″ | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||||
| Rozmiar kątowy |
0,00137–0,00144″[2] | ||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−124,20 ± 0,14 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−15,0 ± 3,7 km/s[1] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
B9,5 III[1] | ||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu |
140 km/s[2] | ||||||||||||||||||||
| Temperatura |
9200 K[3] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||||||
| Półoś wielka |
6596[4] pc | ||||||||||||||||||||
| Mimośród |
0,1158[4] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Kaus Australis (Epsilon Sagittarii, ε Sgr) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Strzelca (wielkość gwiazdowa: 1,85m). Odległa od Słońca o około 143 lata świetlne.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Gwiazda ta nosi tradycyjną nazwę Kaus Australis, która wywodzi się od arabskiego قوس qaws, co oznacza „łuk” z łacińskim określeniem Australis, czyli „południowa” (część). Wraz z gwiazdami Delta Sagittarii i Lambda Sagittarii tworzy „łuk” Strzelca[3][5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zatwierdziła użycie nazwy Kaus Australis dla określenia tej gwiazdy[6].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Jest to gwiazda wielokrotna. Najjaśniejszy składnik Epsilon Sagittarii A (właściwy Kaus Australis[6]) ma obserwowanę wielkość gwiazdową 1,85m. W odległości kątowej 38,6 sekundy widoczny jest jego towarzysz Epsilon Sagittarii B, o wielkości 14,30m[7][8].
Składnik A należy do typu widmowego B9,5 III. Temperatura powierzchni tego niebieskobiałego olbrzyma wynosi ok. 9200K. Jego promień przekracza siedmiokrotnie promień Słońca, a jasność jest 375 razy większa. W widmie gwiazdy stwierdzono pewne anomalie. Długo sądzono, że jest to gwiazda typu Lambda Boötis, szczególnie uboga w metale (pierwiastki cięższe niż hel), później wykreślono ją z tej kategorii. Wskutek szybkiego obrotu gwiazdę może otaczać gazowy dysk lub powłoka, której obecność zakłóca pomiary spektroskopowe[3].
Anomalie w widmie tej gwiazdy może tłumaczyć obecność bliższego towarzysza, zidentyfikowanego w 1993 r.[9] Składnik Epsilon Sagittarii C ma wielkość 8,4m i znajduje się w odległości 2,4″ od olbrzyma (pomiar z 1999 r.)[7]. Jeśli należy on do późnego typu widmowego (K lub M), to jego obecność może tłumaczyć obserwowaną nadwyżkę promieniowania podczerwonego[9].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Lista gwiazd w gwiazdozbiorze Strzelca
- Lista najjaśniejszych gwiazd według jasności wizualnej
- Lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f eps Sgr w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b Kaus Australis. Alcyone ephemeris. [dostęp 2016-11-12]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Jim Kaler: Kaus Australis. STARS. [dostęp 2016-11-12]. (ang.).
- ↑ a b c Anderson E., Francis C: HIP 90185. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-01-08]. (ang.).
- ↑ Sagittarius, the Archer. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Dover: 1963, s. 358.
- ↑ a b Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-01-22].
- ↑ a b Mason et al.: WDS J18242-3423AC. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- ↑ UCAC3 112-415471 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b David A. Golimowski, Samuel T. Durrance, Mark Clampin. Detection of an apparent star 2.1 arcsec from the circumstellar disk candidate Epsilon Sagittarii. „Astronomical Journal”. 105 (3), s. 1108–1113, marzec 1993. DOI: 10.1086/116498. Bibcode: 1993AJ....105.1108G. (ang.).