Głuchaczki
 Widok na przełęcz Głuchaczki ze stoków Jaworzyny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość |
830 m n.p.m. |
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty | |
Położenie na mapie Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°35′45,0″N 19°25′55,4″E/49,595833 19,432056
| |
Głuchaczki (słow. Hluchačky) – położona na wysokości 830 m przełęcz pomiędzy Mędralową (1169 m) a Jaworzyną (1047 m). Według regionalizacji Polski opracowanej przez Jerzego Kondrackiego jest to także przełęcz pomiędzy Beskidem Makowskim do którego należy Mędralowa, a Beskidem Żywieckim (Oravské Beskydy na Słowacji), do którego należy Jaworzyna[1]. Przełęcz znajduje się na granicy polsko-słowackiej. Na polską stronę w północno-zachodnim kierunku spływa spod przełęczy potok Przybyłka, po słowackiej stronie zaś Potok Jałowiecki (Polhoranka)[2].
Nazwa przełęczy pochodzi od znajdującego się na niej do końca lat 30. XX wieku przysiółka Głuchaczki, ta zaś pochodzi od nazwiska Głuchaczka. Obecnie zabudowania przysiółka Głuchaczki znajdują się około 1 km od przełęczy, w dół doliny. Po polskiej stronie granicy znajdują się na niej łąki, część słowacka jest zalesiona. Około 1 km w kierunku Mędralowej, na Górnych Głuchaczkach (Horne Hluchačky) znajdowało się turystyczne przejście graniczne Przełęcz Jałowiecka-Gluchačky. Przełęcz ta jest wygodnym przejściem z polskiej miejscowości Koszarawy do słowackiej doliny Półgórzanki[3].
Przełęcz ta weszła do literatury dzięki powieści Janosik Jalu Kurka, w której przedstawił on swoją wizję przygód zbójnickich, osadzając ją w dwudziestoleciu międzywojennym[3].
Przełęcz jest jednym z punktów przelotowych szlaku, prowadzącego z Babiej Góry na Pilsko. Na przełęczy w okresie letnim (lipiec-sierpień) od 1992 roku funkcjonuje ogólnodostępna, studencka baza namiotowa "Głuchaczki", prowadzona przez Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich z Katowic w ramach Oddziału Międzyuczelnianego PTTK w Katowicach[3].
Siodło przełęczy Głuchaczki wznosi się zaledwie około 10 m powyżej dna potoku Polhoranka i jest stale przez niego podmywane. Przypuszcza się, że już w nieodległej przyszłości nastąpi tutaj zjawisko kaptażu – przerwanie się Polhoranki na polską stronę, do potoku Głuchego (źródłowy ciek Przybyłki)[3].
W okresie międzywojennym działała tu placówka Straży Granicznej I linii „Przyborów”[4].
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000. Kraków: Wyd. „Compass”, 2011. ISBN 978-83-7605-084-3.
- ↑ a b c d Stanisław Figiel, Piotr Krzywda: Beskid Żywiecki. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006. ISBN 83-89188-59-7.
- ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 26. ISBN 83-87424-77-3.