Franciszek Surmiński

Franciszek Surmiński

Franciszek Surmiński (2019)
Data i miejsce urodzenia	5 grudnia 1934 Dmuchawiec
Data i miejsce śmierci	2 października 2021 Prudnik
Obywatelstwo	Polska
Kariera seniorska
Lata Drużyna 1955 Zryw Prudnik 1959–1961 LZS Łąka Prudnicka 1962 LZS Prudnik 1963 LZS Łąka Prudnicka 1964–1970 LKS Zarzewie Prudnik LZS Ziemia Opolska
Odznaczenia
Cytaty w Wikicytatach

Franciszek Surmiński (ur. 5 grudnia 1934 w Dmuchawcu, zm. 2 października 2021 w Prudniku) – polski kolarz szosowy i przełajowy, mistrz Polski, trener kolarstwa.

Urodził się 5 grudnia 1934 w Dmuchawcu, niedaleko Tarnopola, obecnie na terenie Ukrainy. W wieku czterech lat stracił matkę^[1]. Po zakończeniu II wojny światowej wraz z rodziną zamieszkał w Olbrachcicach koło Białej, a następnie w Rudziczce koło Prudnika^[2].

Jako nastolatek próbował swoich sił w różnych dyscyplinach sportu, m.in. w siatkówce, narciarstwie, tenisie stołowym, hokeju, czy piłce nożnej. Jako piłkarz LZS-u Rudziczka doznał złamania nosa, żeber, a także wstrząśnięcia mózgu. Odbywając służbę wojskową w jednostce pancernej Kłodzku, korzystał z przepustki, by jeździć do Rudziczki na mecze^[1]. Po latach wspominał^[2]:

Swój pierwszy wyścig kolarski – w Prudniku – wygrał na pożyczonym rowerze. Wkrótce, jadąc na czeskiej favorii, którą dostał od prezesa GS, wziął udział w zawodach dożynkowych w Łowiczu, na których wygrał rower „Bałtyk”^[1]. W jednym z wywiadów tak wspominał te zawody^[2]:

Był zawodnikiem LZS Prudnik, LZS Łąka Prudnicka, LKS Zarzewie Prudnik i LZS Ziemia Opolska. Największe sukcesy odnosił w kolarstwie przełajowym, m.in. w 1969 został mistrzem Polski, w 1962 i 1966 wicemistrzem, a w 1967 i 1968 brązowym medalistą mistrzostw Polski. W 1967 wystąpił na mistrzostwach świata w Zurychu, ale wycofał się w trakcie zawodów.

Ponadto był mistrzem Polski w drużynowym wyścigu szosowym w 1961 i brązowym medalistą w tej samej konkurencji w 1960 (w obu startach jako zawodnik drużyny wystawionej przez Radę Główną LZS).

W 1963 wygrał Małopolski Wyścig Górski. Był także zwycięzcą etapów Tour de Pologne: 1 x w 1961, 2 x w 1964, 1 x w 1970, a w klasyfikacji końcowej tych wyścigów w 1960 i 1964 zajął 7. miejsce.

Został trenerem w Zarzewiu Prudnik. W 1966 zaczął trenować Stanisława Szozdę, wówczas ucznia technikum rolniczego w Prudniku, przyszłego wicemistrza olimpijskiego i medalistę mistrzostw świata. Po śmierci Szozdy, w 2013, Surmiński wspominał^[2]:

Od 1973 trenował Andrzeja Zająca, późniejszego złotego medalistę Igrzysk Paraolimpijskich^[3]. Do jego podopiecznych należeli też Benedykt Kocot^[4] i Edward Barcik^[5].

Odszedł ze sportu po Igrzyskach Olimpijskich w 1972, czuł się szykanowany przez miejscowe środowisko kolarskie. Po zakończeniu kariery sportowej zdał maturę i ukończył studium trenerskie na Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu^[1]. Zajął się ogrodnictwem: hodował goździki, uprawiał warzywa, hodował konie^[1].

Do końca życia był aktywny, jeździł na rowerze, brał czynny udział w różnych lokalnych wydarzeniach. Zginął 2 października 2021 w wieku 86 lat w wypadku drogowym w Prudniku^[6]. 11 października został pochowany na cmentarzu komunalnym w Prudniku^[7].

W Prudniku corocznie odbywa się Turystyczny Rajd Rowerowy „Śladami Franciszka Surmińskiego i Stanisława Szozdy – Legend Polskiego Kolarstwa”, którego trasa wiedzie przez Góry Opawskie^[8].

W 2000 roku prezydent Aleksander Kwaśniewski przyznał mu Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[2].

W 2018 otrzymał Odznakę Honorową Powiatu Prudnickiego^[9].

28 lutego 2020 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Prudnika^[10].

• Bogdan Tuszyński, Złota księga kolarstwa polskiego, wyd. Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1995 (tam błędna data urodzenia)