Fadroma

Fadroma, Fabryka Maszyn Budowlanych Bumar-Fadroma S.A. – przedsiębiorstwo we Wrocławiu działające w branży maszynowej. Siedziba przedsiębiorstwa mieściła się przy ul. Grabiszyńskiej 163 na osiedlu Gajowice^[1][2]. Po przemianach ustrojowych i przekształceniach na bazie dawnej fabryki powstało wiele podmiotów gospodarczych^[1].

Fadroma powstała na terenie, na którym przed II wojną światową i w jej trakcie działała Odlewnia Żeliwa i Fabryka Maszyn Rolniczych Juliusa Kemny (Eisengiesserei und Maschinenfabrik)^[1][2][3]. Zakład ten działał w latach 1869–1945, a przy obecnej ul. Grabiszyńskiej od roku 1905 zajmując obszar około 52 tys. m². Wytwarzano tu między innymi pługi parowe, których do 1945 r. powstało około 1200 sztuk^[3].

Po zakończeniu wojny, w 1947 r. na terenie dawnych zakładów powołano Spółdzielnię Pracy „Blok”. Realizowano tu w tym czasie przede wszystkim remonty takich urządzeń jak kotły i maszyny rolnicze. W 1949 r. spółdzielnię rozwiązano, a w jej miejsce utworzono Przedsiębiorstwo Montażowe Maszyn i Urządzeń Ceramicznych „Permur”, natomiast w 1954 r. powołano Wrocławską Fabrykę Maszyn Budowlanych. Po połączeniu w 1961 r. zakładu z Wrocławską Fabryką Pomp utworzono nowy podmiot o nazwie Fabryka Maszyn Budowlanych Fadroma. W latach 1973–1974 nastąpiła istotna rozbudowa zakładu, między innymi na terenie przejętym od Centrostalu. Fabryka przejęła także odlewnię żeliwa w Kątach Wrocławskich. Fabryka została przyjęta do Centrali Handlu Zagranicznego. Zmieniono także w 1978 r. nazwę na Fabryka Maszyn Budowlanych Bumar-Fadroma^[1].

W 1992 roku nastąpiła komercjalizacja zakładu. Państwowy podmiot przekształcono w Fabrykę Maszyn Fadroma S.A., a akcje nowo utworzonej spółki trafiły do Narodowego Funduszu Inwestycyjnego. Od 1997 r. powstawały tzw. spółki-córki zakładu^[1]. Za kontynuatora działalności dawnych zakładów podaje się Fadroma Development Sp. z o.o., która działa tak jak poprzednik w zakresie budowy maszyn dla przemysłu wydobywczego i budowlanego^[4] .

Do roku 1957 w zakładach produkowano między innymi^[1]:

• młyny do granulacji żużla wielkopiecowego
• walce szybkobieżne do granulacji gliny
• przenośniki taśmowe.

W latach 1957–1970 produkowano także^[1]:

• walce drogowe dwu- i trzykołowe.

Od 1961 r. do produkcji weszły^[1]:

• ładowarki Ł1 zwykłe
• ładowarki Ł2 przegubowe
• wozy wiertnicze
• wozy kotwiące.

W 1970 r. wprowadzono do oferty^[1]:

• ładowarki ŁK specjalistyczne na potrzeby górnictwa miedzi.

W latach 1975–1977 powstawały tu^[1]:

• wywrotki na licencji Kockumsa.

W 1978 r. uruchomiono produkcję^[1]:

• obręczy do kół.

Po komercjalizacji w latach 90. XX wieku produkowano między innymi^[1]:

• miniładowarki
• ładowarko-koparki
• wózki widłowe.

W latach 70. i 80. XX wieku około 70% produkcji Fadromy przeznaczone było na eksport^[1].

Zobacz multimedia związane z tematem: Fadroma

• JanJ. Harasimowicz JanJ. (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9  (pol.).
• fadroma Development Sp. z o.o., Wrocław [dostęp 2024-05-24]  (pol. • ang.).strona główna serwisu

• Bumar sp. z o.o. Biuro Handlowe we Wrocławiu, [w:] Polska / woj. dolnośląskie / Wrocław / Gajowice / ul. Grabiszyńska 163 [online], fotopolska.eu [dostęp 2017-06-06]  (pol.).
• Fabryka Maszyn Drogowych Fadroma / Bumar-Fadroma (dawna), [w:] Dolny Śląsk / Wrocław / Gajowice / ul. Grabiszyńska 163 [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici) [dostęp 2017-06-06]  (pol.).
• Fadroma, wikimapia.org [dostęp 2017-06-06]  (pol.).