Eugeniusz Waśkowski

Eugeniusz Waśkowski
Data i miejsce urodzenia	21 lutego?/5 marca 1866 ; Białogród nad Dniestrem
Data i miejsce śmierci	29 maja 1942 ; Warszawa
	profesor nauk prawnych
Alma Mater	Uniwersytet w Odessie
Doktorat	1888
Habilitacja	1897
Profesura	1907
	Polska Akademia Umiejętności
Status	członek korespondent
Uczelnia	Uniwersytet w Odessie; Uniwersytet Wileński
	dziekan Wydziału Prawa USB
	Multimedia w Wikimedia Commons

Eugeniusz Włodzimierz Waśkowski (ur. 21 lutego^?/5 marca 1866 w Akermanie, Besarabia, zm. 29 maja 1942 w Warszawie) – polski prawnik, profesor uniwersytetu w Odessie i Uniwersytetu Wileńskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności, członek Komisji Kodyfikacyjnej RP.

Życiorys

Był synem ziemianina Włodzimierza i Malwiny z Czechowskich^[1]. Miał brata Anatola - sędziego Sądu Najwyższego^[2]. Uczęszczał do gimnazjum w Odessie, w latach 1884–1888 studiował prawo na uniwersytecie w Odessie; uzupełniał studia na uniwersytetach w Berlinie, Lipsku i Paryżu (1888). Naukę w Odessie zakończył uzyskaniem stopnia kandydata praw na podstawie pracy Ograniczenie windykacji (1888). Odbył aplikację sądową w Odessie (1888–1894), następnie pracował jako adwokat; w 1897 habilitował się na uniwersytecie w Odessie (praca Organizacyja adwokatury) i został docentem w Katedrze Postępowania Cywilnego tej uczelni. Wraz z nominacją na profesora nadzwyczajnego (1904) objął kierownictwo Katedry. Na podstawie pracy Cywilisticzeskaja mietodołogija uzyskał w 1901 stopień doktora prawa cywilnego. W roku akademickim 1906/1907 pełnił funkcję prorektora uniwersytetu w Odessie, a od 1907 był profesorem zwyczajnym. Utracił miejsce pracy w 1909 za przeciwstawianie się polityce represji wobec uczestników powstania 1905. Ponownie zatrudniony w 1917, objął swoją poprzednią katedrę oraz został dziekanem Wydziału Prawa. W Odessie przebywał do 1924 r.^[2]

Od 1924 był profesorem Uniwersytetu Wileńskiego^[2]; kierował Katedrą Prawa i Procedury Cywilnej i Katedrą Prawa Cywilnego, pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa w roku akademickim 1925/1926, a od 1936 prowadził wykłady jako profesor honorowy^[1].

W 1938 został powołany na członka korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności. Należał również do Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie oraz Towarzystwa im. Ignacego Daniłowicza w Wilnie. Pełnił funkcję sędziego pokoju w Odessie (1917–1919), w Wilnie był od 1919 prezesem Zjazdu Miejskiego Sędziów Pokoju. Od 1926 (do wybuchu II wojny światowej) brał udział w pracach Rady Prawniczej Ministerstwa Sprawiedliwości, od 1928 zasiadał w Komisji Kodyfikacyjnej RP; był także sędzią honorowym przy wileńskim Sądzie Okręgowym.

Wilno opuścił tuż przed wojną. Zamieszkał w Warszawie na Saskiej Kępie. Zmarł 29 maja 1942 r. i - jak ustalono w 2021 r. - 2 czerwca 1942 r. został pochowany na Starych Powązkach^[2].

Najważniejsze publikacje

Zainteresowania naukowe Waśkowskiego obejmowały postępowanie cywilne oraz teorię prawa cywilnego. W pracy Kurs grażdanskogo processa (1913) omówił szeroko sądownictwo, podmioty i przedmioty prawa oraz stosunki procesowe według ustawy rosyjskiej. Opracował podstawowe źródła do poznania polskiego procesu cywilnego (Podręcznik procesu cywilnego, 1932; System procesu cywilnego, 1932). Zajmował się także prawem morskim handlowym. Współpracował z "Gazetą Sądową Warszawską".

Z innych prac Waśkowskiego można wymienić:

Uczebnik grazdanskogo prawa (1894–1896, 2 tomy)
Buduszczeje russkoj adwokatury (1895)
Teorya posiadania Iheringa (1895)
Zadaczi po russkomu grażdanskomu processu (1907)
Zarys teorji interpretacji prawa (1914)
Twórczość nowych sądów w dziedzinie prawa i procedury cywilnej (1915)
Przyznanie stron w procesie cywilnym (1927)
Istota procesu cywilnego (1936)
Teorja wykładni prawa cywilnego (1936)
Skarga, powództwo i prawo do ochrony sądowej (1937)
Istota czynności procesowych (1938)

Przypisy

↑ ^a ^b Redzik ↓, s. 255-267.
↑ ^a ^b ^c ^d „Poczet Jurystów i Ekonomistów” (6): Eugeniusz Waśkowski (1866-1942) - Głos Prawa - Przegląd Prawniczy Allerhanda [online], glosprawa.pl [dostęp 2023-03-06] (pol.).

Bibliografia

Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 3: P-Z (pod redakcją Andrzeja Śródki i Pawła Szczawińskiego), Ossolineum, Wrocław 1985
Adam Redzik. Eugeniusz Waśkowski (1866-1942). W siedemdziesięciolecie śmierci wybitnego uczonego i adwokata. „Palestra”. 9-10, s. 255-267, 2012.

Linki zewnętrzne

Publikacje Eugeniusza Waśkowskiego w bibliotece Polona

[CITEREFRedzik255-267-1] Redzik ↓, s. 255-267.

[:0-2] „Poczet Jurystów i Ekonomistów” (6): Eugeniusz Waśkowski (1866-1942) - Głos Prawa - Przegląd Prawniczy Allerhanda [online], glosprawa.pl [dostęp 2023-03-06] (pol.).

[1]

[2]

Prezydenci	Franciszek Fierich (1919–1928) Bolesław Pohorecki (1928–1939)
Wiceprezydenci	Stanisław Bukowiecki Ludwik Zachariasz Cichowicz Ernest Till
Członkowie Wydziału Cywilnego	Władysław Abraham Maurycy Allerhand Roman Longchamps de Bérier Marian Bielewicz Tadeusz Bujak Stanisław Bukowiecki Adam Chełmoński Ludwik Zachariasz Cichowicz Aleksander Doliński Ludwik Domański Jarogniew Drwęski Tadeusz Dziurzyński Franciszek Fierich Jakub Glass Stanisław Gołąb Antoni Górski Bronisław Hełczyński Władysław Leopold Jaworski Henryk Konic Ignacy Koschembahr-Łyskowski Marek Kuratow-Kuratowski Jan Jakub Litauer Karol Lutostański Wiktoryn Mańkowski Jan Mrozowski Alfons Parczewski Leon Petrażycki Bolesław Pohorecki Kazimierz Przybyłowski Michał Rostworowski Józef Skąpski Jan Sławski Stanisław Sławski Kamil Stefko Józef Felicjan Sułkowski Jerzy Trammer Ernest Till Jan Wasilkowski Eugeniusz Waśkowski Stanisław Wróblewski Fryderyk Zoll
Członkowie Wydziału Karnego	Henryk Ettinger Juliusz Kałużniacki Edmund Krzymuski Juliusz Makarewicz Wacław Makowski Zygmunt Marek Walenty Miklaszewski Aleksander Mogilnicki Franciszek Nowodworski Julian Nowotny Witold Prądzyński Emil Stanisław Rappaport Zygmunt Rymowicz Zygmunt Seyda Stanisław Śliwiński
Projekty ustaw	kodeks postępowania karnego (1928) kodeks postępowania cywilnego (1930) Kodeks karny (1932) kodeks zobowiązań (1933) kodeks handlowy (1934) prawo wekslowe (1936) prawo czekowe (1936)