Dzierzgoń (rzeka)

Dzierzgoń

Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Rzeka
Długość	57, 25 km
Źródło
Miejsce	okolice Wielkiego Dworu
Współrzędne	53°55′08″N 19°38′20″E/53,918889 19,638889
Ujście
Recypient	jezioro Druzno
Współrzędne	54°03′54″N 19°27′54″E/54,065000 19,465000
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego źródło ujście
Położenie na mapie Polski źródło ujście
Multimedia w Wikimedia Commons

Dzierzgoń (niem. Sorge) – rzeka Pojezierza Iławskiego, przepływająca przez województwo warmińsko-mazurskie i pomorskie.

Bierze swój początek na wysokości 125 m n.p.m. Przepływa przez obszary Pojezierza Iławskiego i depresję Żuław, uchodząc do jeziora Druzno. Rzekę Dzierzgoń można – ze względu na jej charakter – podzielić na dwa odcinki: wysoczyznowy, kręty o szybkim przepływie i dużym spadku, oraz odcinek znajdujący się poniżej miasta Dzierzgoń, gdzie rzeka wyrównuje swój bieg i znacznie zmniejsza prędkość przepływu, stając się typowym ciekiem nizinnym płynącym w wałach przeciwpowodziowych.

Według niektórych (nieoficjalnych) źródeł przepływ rzeki zalicza się do przepływu rzeki Elbląg wypływającej z jeziora Druzno i uchodzącej do Zalewu Wiślanego.

Długość całkowita: 57,25 km^[1].

Średnia szerokość: 6 m^[1].

Maksymalna głębokość: 3 m^[1].

Minimalna głębokość: 0,5 m^[1]

Za przebieg źródłowy (górny) uznaje się odcinek od Wielkiego Dworu do Myślic. Odcinek środkowy przebiega meandrami na wschód, zachód i południe od Dzierzgonia przez Stare Miasto. Natomiast odcinek ujściowy (dolny) przebiega przez depresyjny odcinek Żuław Elbląskich na północ od Dzierzgonia przez Bągart, Stare Dolno i Dzierzgonkę. Odcinek ten był dawniej żeglowny (w 1944/45 rejsy statków Elbląg – Żukowo – Dzierzgonka, wcześniej nawet do Starego Dolna i Bągartu)^[2]. W latach 50. i 60. statki spacerowe białej floty z Elbląga docierały do miejscowości Brudzędy Wielkie (poniżej Starego Dolna)^[3].

• Dzierzgoń (rzeka), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 284 .
• Rzeka Dzierzgoń – locja Piotra Saleckiego dla wodniaków