Dhimitër Beratti

Dhimitër Beratti

Dhimitër Beratti (lata 30. XX w.)
Data i miejsce urodzenia	15 października 1886 Korcza
Data i miejsce śmierci	8 września 1970 Rzym
Minister finansów (Albania)
Okres	od 15 lipca 1934 do 9 listopada 1936
Poprzednik	Pandeli Evangjeli
Następca	Koço Kota
Minister edukacji (Albania)
Okres	od 30 sierpnia 1935 do 16 października 1935
Poprzednik	Mirash Ivanaj
Następca	Nush Bushati
Minister kultury (Albania)
Okres	od 3 grudnia 1941 do 4 listopada 1942
Poprzednik	urząd utworzony
Następca	Eqrem Vlora
Multimedia w Wikimedia Commons

Dhimitër Beratti lub Dhimitër Berati (wł. Demetrio Berati, ur. 15 października 1886 w Korczy, zm. 8 września 1970 w Rzymie) – albański polityk i dyplomata, jeden z sygnatariuszy Albańskiej Deklaracji Niepodległości.

Beratti był etnicznie Arumunem^[1][2]. W dzieciństwie wraz z rodzicami wyjechał do Rumunii, gdzie Dhimitër ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie w Bukareszcie^[1][2]. Na teren Albanii wrócił w 1907 roku, gdzie był dyrektorem szkoły wieczorowej oraz nauczycielem języka albańskiego^[1].

W kwietniu 1910 roku wziął udział w drugim kongresie manastirskim, gdzie opracowywano zasady pisowni języka albańskiego^[3].

W listopadzie 1912 roku zorganizował w Bukareszcie, gdzie został wybrany delegatem w zgromadzeniu Wlory^[4]. W latach 1913–1914 był głównym koordynatorem albańskich szpitali^[5][1][6].

Po I wojnie światowej był jednym z reprezentantów Albanii na konferencji pokojowej w Paryżu; sam w Paryżu przebywał do 1921 roku^[7]. Następnie był związany z albańskim Ministerstwem Zdrowia; w 1922 roku był pierwszym sekretarzem tego ministerstwa, a w latach 1922-1924 pełnił funkcję jego departamentu politycznego^[4][6].

W 1924 roku brał udział w pracach Międzynarodowej Komisji Granicznej na granicy albańsko-jugosłowiańskiej^[4][6].

W latach 1932–1934 pełnił funkcję sekretarza stanu w albańskim rządzie^[8][6]. Od 15 lipca 1934 do 7 listopada 1936 był ministrem finansów, jednocześnie od 30 sierpnia do 16 października 1935 roku pełnił funkcję ministra edukacji^[8][6]. Jako minister finansów negocjował z Włochami porozumienie gospodarcze, które obie strony podpisały dnia 19 marca 1936 roku; wynikiem porozumienia było odprężenie w stosunkach włosko-albańskich i ożywienie albańskiej gospodarki z pomocą Włoch, w zamian za przejęcie przez Włochy portu w Durrës oraz za umożliwienie Włochom kontroli działalności finansowej i handlu zagranicznego Albanii^[9].

W latach 1936–1937 był sekretarzem albańskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, następnie w latach 1937-1939 był pełnomocnikiem w albańskiej ambasadzie w Rzymie^[8].

Gdy Albania stała się włoskim protektoratem, Beratti pracował początkowo w Urzędzie Upadłościowym, a w kwietniu 1940 brał udział w utworzeniu Królewskiego Instytutu Albanologii^[10][11].

Od 3 grudnia 1941 do 4 stycznia 1943 pełnił funkcję ministra kultury^[4][6]. Wycofał się następniez polityki, następnie należał do zarządu jednej ze spółdzielni handlowo-rolniczych^[6].

W lutym 1944 opuścił Albanię i zamieszkał w Rzymie, gdzie pisał artykuły dla czasopisma Shejëzat^[8][6].

Zmarł 8 września 1970 w Rzymie z powodu obrażeń poniesionych w wypadku samochodowym^[3][6].

• Albania and the Albanians (1920)^[7]
• La question Albanaise (1920)^[7]
• Shqipëria (1944, 2 tomy)^[8][6]

• OwenO. Pearson OwenO., Albania and King Zog: Independence, republic and monarchy 1908–1939, Londyn, Nowy Jork: I.B. Tauris, 2004, ISBN 1-84511-013-7 .
• RobertR. Elsie RobertR., Historical Dictionary of Albania, The Scarecrow Press, Inc., 2004, ISBN 978-0-8108-4872-6 .
• KastriotK. Dervishi KastriotK., Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet: anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912 - 2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar, Tirana: Shtëpia Botuese 55, 2012, ISBN 978-99943-56-22-5 .
• RobertR. Elsie RobertR., A Biographical Dictionary of Albanian History, Londyn: I.B. Tauris, 2012, ISBN 978-1-78076-431-3 .