Gwóźdź chirurgiczny

Gwóźdź chirurgiczny (inaczej drut, pręt, ang. rod, nail, pin) – wykonany ze stali nierdzewnej lub stopu tytanu element służący do leczenia złamań, głównie kości długich, metodą zespolenia śródszpikowego (metoda INS, czyli Intramedullary Nailing System), poprzez:

• unieruchomienie nastawionych odłamów kostnych do czasu powstania zrostu, a następnie usunięcie gwoździa,
• zastosowanie gwoździa podczas nastawiania złamania, w wyciągach bezpośrednich.

Gwoździe chirurgiczne mają różne kształty i wymiary, dostosowane do długości i średnicy kości.

Przykładami gwoździ chirurgicznych są:

• gwóźdź Küntschera – stanowi spiczasto zakończony element o przekroju U- albo V-kształtnym, po przeciwnej stronie zakończony niewielkim otworem ułatwiającym wyciąganie, używany w śródszpikowym zespalaniu złamań trzonów kości długich. Wprowadzony do lecznictwa przez Niemca Gerharda Küntschera w roku 1940 w czasie wojny radziecko-fińskiej.
• gwóźdź Nyströma – pręt o kwadratowym przekroju, posiadający żłobienia na bokach, nagwintowany u podstawy; stosowany do zespalania złamań szyjki kości udowej. W Polsce częściej używana była nazwa "gwóźdź Nyströma-Szulca".
• gwóźdź Smitha-Petersena – posiada centralny kanał przepuszczający drut Kirschnera, ma trzy podłużne listewki o ostrych krawędziach rozmieszczone co 120°, używany do zespalania złamań szyjki kości udowej
• gwóźdź Steinmanna – (grot Steinmanna) sztywny pręt jednostronnie zaostrzony, przeprowadzany w kierunku poprzecznym przez kość piętową, guzowatość piszczeli albo nadkłykcie kości udowej, po wprowadzeniu do kości uderzeniami młotka łączony jest na końcach z ramionami klamry wyciągowej, opracowane przez szwajcarskiego chirurga Franz Steinmann’a (1872-1932),
• gwoździe Rusha - Rush nail lub Rush rod, posiadają charakterystyczny zakrzywiony koniec - stosowane do złamań partii dalszych kości,
• grotowkręty Schanza - Schanz screw, używane do systemów stabilizacji zewnętrznej, samogwintujące i samowiercące,
• gwoździe Endera - Ender nails, zwykle używane były w liczbie trzech lub czterech, najczęściej do stabilizacji złamań bliższego odcinka kości udowej.
• gwoździe dziecięce Metaizeau - rozwiązanie stworzone w roku 1984 przez dr Metaizeau i jego zespół, jako rozwiązanie problemu drutów pediatrycznych - cechują się sporymi możliwościami w zakresie zmiany ich długości i kształtu. Pełna nazwa systemu to elastyczne stabilne zespolenie śródszpikowe, czyli elastic stable intramedullary nailing – ESIN,
• druty Ilizarowa - stosowane w aparacie Ilizarowa - w oryginalnej metodzie były to cienkie druty ze zgrubieniem w części środkowej uniemożliwiającym przesuwanie się drutu w kości. Bardzo często są to po prostu druty Kirschnera.

• Mittelmeier H, Mittelmeier W., Grabowski M.T.W., Nowy kompresyjno-ryglujący gwóźdź śródszpikowy do zespalania złamań kości długich. Chir. Narz. Ruchu Ortop. Pol., 57, Supl. 3: 45-47, 1992
• Frańczuk, Bogusław: Badanie metod leczenia operacyjnego złamań krętarzowych kości udowej z zastosowaniem do zespolenia kości płytek kątowych oraz nowo wprowadzonych do leczenia gwoździ śródszpikowych na podstawie badań klinicznych i doświadczalnych / Bogusław Frańczuk. Kraków : Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1994
• Marciniak, Jan : Gwoździowanie śródszpikowe w osteosyntezie / Jan Marciniak, Wojciech Chrzanowski, Anita Krauze. Gliwice : Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2006
• Kniaziew, Eugeniusz: Postępowanie w niepowodzeniach po operacyjnym leczeniu złamań szyjki kości udowej gwoździowaniem / Eugeniusz Kniaziew. Łódź : Wojskowa Akademia Medyczna, 1971

• Orthopedic Hardware: Online MSK Radiology Book (Univerity of Washington, Department of Radiology)
• Smith & Nephew: broszura na temat INS (Intramedullary Nailing System) - gwoździe Ender'a
• Stryker Osteosynthesis: broszura na temat metody dr Metaizeau
• Synthes: broszura na temat ESIN
• Methods of Internal Fixation. cal.vet.upenn.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-21)]. David M. Nunamaker: groty Steinmann'a
• Medical Dictionary at TheFreeDictionary.com: wynalazca gwoździ Steinmann'a
• ChM - polski producent implantów i narzędzi dla traumatologii