Gizela (struga)
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Lokalizacja | |
| Struga | |
| Długość | 19,58 km |
| Powierzchnia zlewni |
70,4 km² |
| Ujście | |
| Recypient | Drwęca |
| Miejsce |
na północny zachód od Gierłoży |
| Wysokość |
91 m n.p.m.[1] |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Gizela (także: Gryźlina[2], Gryźla[3]) – struga, lewobrzeżny dopływ Drwęcy[4] o długości 19,58 km[5] i powierzchni zlewni 70,4 km².
Przebieg
[edytuj | edytuj kod]Źródła strugi znajdują się w północnej części Wzgórz Dylewskich. Płynie głównie przez tereny rolnicze (dominują grunty orne) i w znacznej części znajduje się na obszarze Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich. Przepływa przez mezoregiony: Garb Lubawski i Dolinę Drwęcy, wchodzące w skład makroregionu Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie oraz przez miejscowości Glaznoty, Zajączki, Gierłoż.
Zlewnia rzeki zbudowana jest z glin zwałowych oraz z piasków, miejscami z domieszką żwirów. Gleby głównie płowe i brunatne, charakteryzujące się zróżnicowaną przepuszczalnością. Przepływy charakterystyczne z okresu 1962-1985 powyżej ujścia do Drwęcy: SSQ – 0,54 m³/s, SNQ – 0,18, NNQ – 0,04.
Gizela była kiedyś granicą pomiędzy II Rzecząpospolitą a Prusami Wschodnimi.[potrzebny przypis]
Czystość
[edytuj | edytuj kod]Struga pod koniec XX wieku była odbiornikiem zanieczyszczeń bytowo-gospodarskich, spływających rowem melioracyjnym z oczyszczalni mechaniczno-biologicznych w Bałcynach i Zajączkach w ilości 40 i 20 m³/d (dane z 1999 r., luty i październik). Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie badania jakości wód prowadzi w jednym przekroju pomiarowo-kontrolnym, zlokalizowanym powyżej ujścia do Drwęcy (Gierłoż). W roku 1999 wody Gizeli nie odpowiadały normom, jedynie z uwagi na stan sanitarny. Wskaźnik BZT5 i ChZT-Mn mieściły się w granicach dopuszczalnych dla II klasy a ChZT-Cr odpowiadało I klasie czystości. Azot amonowy i azotanowy wskazywał na I klasę, azot ogólny na II, a azotyny na III klasę czystości. Fosforany klasyfikowały wody rzeki do II klasy a fosfor ogólny do III klasy czystości. Indeks saprobowości sestonu odpowiadał klasie III. Miano coli (stan sanitarny) klasyfikował wody jako pozaklasowe (NON).
Przyroda
[edytuj | edytuj kod]Gizela jest rzeką pstrągową z dominującym pstrągiem potokowym uzupełnianym przez głowacze, strzeble oraz troć wędrowną, która czasem wpływa tutaj z Drwęcy na tarło[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Gizela na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-06-22].
- ↑ Gizela na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania), Główny Geodeta Kraju, za: Mapa topograficzna w skali 1:10 000; Protokół z posiedzenia KNMiOF w dniach 9 - 10 maja 2005 [dostęp 2017-06-22].
- ↑ a b Marian Paruzel, Gizela, w: Wiadomości Wędkarskie, nr 5/2002, s. 20-21, ISSN 0137-8104
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 68, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Gizela na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-06-22].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- „Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w latach 1999-2000”. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Olsztyn 2001.