Bronisława Śmidowicz-Matuszewska

Bronisława Śmidowicz-Matuszewska

Data i miejsce urodzenia	28 kwietnia 1888 Września
Data śmierci	1 września 1962

Bronisława Śmidowicz-Matuszewska (ur. w 28 kwietnia 1888 we Wrześni, zm. 1 września 1962) – przywódczyni strajku dzieci wrzesińskich.

Urodziła się jako jedno z dziewięciorga dzieci Stanisława Śmidowicza i Stanisławy Czajkowskiej. W 1895 rozpoczęła naukę w Katolickiej Szkole Ludowej we Wrześni, gdzie już 24 kwietnia 1901 razem ze Stanisławem Jerszyńskim rozpoczęła opór przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim, którego konsekwencją był strajk dzieci wrzesińskich w latach 1901-1902. Jest utożsamiana z symbolicznym wzięciem do ręki niemieckiego katechizmu przez fartuszek, co jest oparte na faktach. Z uwagi na grożące jej umieszczenia w zakładzie poprawczym, zorganizowano jej potajemny wyjazd do Krakowa.

Ukończyła szkołę gospodarstwa domowego dla dziewcząt w Kuźnicach koło Zakopanego. W 1904 została fikcyjnie adoptowana przez rodzinę Pyzowskich i nosiła takie nazwisko będąc obywatelką austriacką. Do Wrześni powróciła w 1905.

W okresie II Rzeczypospolitej, jak i po II wojnie światowej była honorowana jako przywódczyni strajku szkolnego. Jest autorką wspomnień o genezie i przebiegu strajku.

Zmarła 1 września 1962 i została pochowana na Cmentarzu Farnym we Wrześni.

Zawarła związek małżeński z Aleksandrem Matuszewskim, z którym miała troje dzieci: Aleksandrę, Włodzimierza i Alfreda.

We Wrześni przywódczynię strajku upamiętnia Ławeczka Bronisławy Śmidowiczówny, zlokalizowana na skwerze przy ul. Jana Pawła II, przylegającym do budynku dawnej Katolickiej Szkoły Ludowej, w którym obecnie swoją siedzibę ma Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich. Jej imieniem nazwano także ulicę w tym mieście.

• Roman Nowaczyk: Śmidowicz-Matuszewska Bronisława. W: Roman Nowaczyk (red.): Wrzesiński słownik biograficzny. Wyd. II poprawione i rozszerzone. Września: Wydawnictwo Kropka Jolanta i Waldemar Śliwczyńscy, 2011, s. 272-273. ISBN 978-83-89494-40-5.