Bitwa pod Niekładzem
Polska za panowania Bolesława III Krzywoustego | |||
Czas | |||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Terytorium | |||
Wynik |
Zwycięstwo Bolesława Krzywoustego | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Straty | |||
| |||
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego | |||
Położenie na mapie Polski | |||
53°55′56″N 15°11′28″E/53,932222 15,191111 |
Bitwa pod Niekładzem (łac. Naclam) – bitwa rozegrana na polach niekładzkich koło Gryfic w 1121 r. (lub w 1119 r.[1]) pomiędzy wojami Bolesława Krzywoustego a pomorskimi.
Według Edwarda Rymara była kulminacyjnym momentem w dziejach podboju Pomorza Zachodniego przez Krzywoustego. Zakończyła się pełnym zwycięstwem polskim nad przeważającymi liczebnie (ale nieposiadającymi w zasadzie ciężkozbrojnych wojów) Pomorzanami dowodzonymi przez książąt: Warcisława I i Świętopełka identyfikowanego czasem ze Świętopełkiem odrzańskim (chyżańsko-pomorskim)[2]. Obaj książęta pomorscy zostali wzięci do niewoli. Świętopełk najprawdopodobniej zmuszony został do płacenia trybutu i przyjęcia chrztu[3], choć istnieje pogląd, że w tej bitwie został zabity[4]. Warcisław I natomiast, był już krypto-chrześcijaninem. Po zdobyciu Szczecina w 1122 r. został lennikiem polskiego księcia[5][6].
O przebiegu samej bitwy nic nie wiadomo, brak jest bowiem danych źródłowych. Być może łac. Naclam to zniszczony gród, identyfikowany przez hagiografa Ottona z Bambergu – Herborda, który usytuowany był na szlaku z Wolina do Kołobrzegu. Według przekazu Otton zastał wielki zniszczony gród, którego nazwę przekazał autor żywota świętego. Został on zrównany z ziemią po ostatniej bitwie z polskim księciem. Apostoł Pomorza, jak nazywano biskupa, widział ślady pogorzelisk i stosy szkieletów. Znamienitsi rycerze polegli lub zostali wzięci do niewoli, a na miejscu pozostali nieliczni chłopi, którzy obawiając się kolejnych ataków ze strony Bolesława III Krzywoustego, przyjęli chrzest[7].
(…) Także warowne i silne miasto Nakiel skruszył i podpalił, całą jego okolicę ogniem i żelazem spustoszył tak, że pokazywali nam mieszkańcy w różnych miejscach ruiny, zgliszcza i stosy trupów jeszcze w trzy lata potem, jakby po świeżej klęsce (…)[8].
Zwycięstwo pod Niekładziem było wstępem do zajęcia Szczecina (co nastąpiło zimą), a przez to uzależnienia całego Pomorza przez polskiego księcia[2]. Krzywousty pustoszył ziemie pomorskie, burzył grody, przymusowo przesiedlał tysiące rodzin w głąb swojego kraju. Podobny los podzielili mieszkańcy grodu w Niekładziu[9].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ J. Spors opowiada się za roczną datą bitwy – 1119. J. Spors: Studia nad wczesnośredniowiecznymi dziejami Pomorza Zachodniego XII-połowa XIII w.. s. 119.
- ↑ a b E. Rymar: Rodowód książąt pomorskich. s. 94-95, 98.
- ↑ E. Rymar: Rodowód książąt pomorskich. s. 94-95.
- ↑ G. Labuda: Dzieje polityczne (VI-XII wiek); ekspansja państwa polskiego na Pomorze (X-XII wiek) [w]: Labuda G. (pod red.), Historia Pomorza. T. I. Cz. 1. s. 325.
- ↑ R. Grodecki, S. Zachorowski, J. Dąbrowski: Dzieje Polski średniowiecznej. T. I. s. 144-145.
- ↑ L. Fabiańczyk: Apostoł Pomorza. s. 39.
- ↑ K. Wachowski: Słowiańszczyzna Zachodnia. s. 148.
- ↑ Herbord, Dialog o życiu św. Ottona biskupa bamberskiego, ks. II, cz. 5 – Podbój Pomorza przez księcia Bolesława [w]: J. Wikarjak (pod red.): Pomorze Zachodnie w żywotach Ottona. s. 162.
- ↑ I. Ihnatowicz, A. Mączak, B. Zientara: Społeczeństwo polskie od X do XX wieku. s. 55-56.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Fabiańczyk L., Apostoł Pomorza, Szczecin 2001.
- Grodecki R., Zachorowski S., Dąbrowski J., Dzieje Polski średniowiecznej, T. I, Kraków 1995.
- Ihnatowicz I., Mączak A., Zientara B., Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, Warszawa 1979.
- Labuda G., Dzieje polityczne (VI-XII wiek); ekspansja państwa polskiego na Pomorze (X-XII wiek) [w]: Labuda G. (pod red.), Historia Pomorza, T. I, cz. 1, Poznań 1969.
- Rymar E., Rodowód książąt pomorskich, Szczecin 2005.
- Spors J., Studia nad wczesnośredniowiecznymi dziejami Pomorza Zachodniego XII-połowa XIII w., Słupsk 1988.
- Wachowski K., Słowiańszczyzna Zachodnia, Poznań 2000.
- Wikarjak J. (pod red.), Pomorze Zachodnie w żywotach Ottona, Warszawa 1979.