Balilla (1915)
Klasa | |
---|---|
Historia | |
Stocznia | |
Położenie stępki |
18 sierpnia 1913 |
Wodowanie |
4 sierpnia 1915 |
Zamówiony dla Kaiserliche Marine | |
Nazwa |
U-42 |
Regia Marina | |
Nazwa |
Balilla |
Wejście do służby |
8 sierpnia 1915 |
Zatopiony |
14 lipca 1916 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Długość |
65 metrów |
Szerokość |
6,05 metra |
Zanurzenie |
4,17 metra |
Zanurzenie testowe |
50 metrów |
Rodzaj kadłuba |
jednokadłubowy |
Napęd | |
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 2600 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 900 KM 2 śruby | |
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Zasięg |
powierzchnia: 3500 Mm przy 10 węzłach |
Uzbrojenie | |
2 działa kal. 76 mm 6 torped | |
Wyrzutnie torpedowe |
4 × 450 mm |
Załoga |
38 |
Balilla – włoski okręt podwodny z okresu I wojny światowej. Pierwotnie okręt został zamówiony we Włoszech w 1913 roku przez Cesarstwo Niemieckie jako U-42, jednak po przystąpieniu Włoch do działań wojennych w 1915 roku budowana w stoczni FIAT-San Giorgio w La Spezii jednostka została zarekwirowana. Okręt został zwodowany 4 sierpnia 1915 roku, a 8 sierpnia 1915 roku został wcielony w skład Regia Marina pod nazwą „Balilla”. Jednostka została zatopiona 14 lipca 1916 roku nieopodal Lissy przez austro-węgierskie torpedowce SM Tb 65F i SM Tb 66F.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]Projekt okrętu podwodnego powstał w stoczni FIAT-San Giorgio, a jego autorem był inż. Cesare Laurenti[1][2]. Bazą do jego opracowania były poprzednie konstrukcje Laurentiego zbudowane dla Włoch[3]. Okręt charakteryzował się konstrukcją jednokadłubową z podniesioną częścią dziobową[3]. Jednostka została zamówiona przez Cesarstwo Niemieckie w 1913 roku w celach porównawczych z projektowanymi w kraju okrętami podwodnymi, szczególnie w zakresie technologii budowy silników Diesla FIATa[1]. Konstrukcja ta stanowiła podstawę do opracowania na zamówienie Regia Marina bardzo podobnych okrętów typu Pacinotti[4].
Jednostka zbudowana została w stoczni FIAT-San Giorgio w La Spezii[5][6]. Stępkę okrętu pod nazwą U-42 położono 18 sierpnia 1913 roku[6][7]. Po przystąpieniu Włoch do działań wojennych, w czerwcu 1915 roku będąca w zaawansowanym stanie budowy jednostka została zarekwirowana przez rząd włoski[6][7]. Okręt został zwodowany 4 sierpnia 1915 roku jako „Balilla”[5][7][a].
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]„Balilla” był okrętem podwodnym średniej wielkości[5][7]. Długość całkowita wynosiła 65 metrów, szerokość 6,05 metra i zanurzenie 4,17 metra[6][7]. Wyporność normalna w położeniu nawodnym wynosiła 728 ton, a w zanurzeniu 875 ton[5][6][b] Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne FIAT o łącznej mocy 2600 KM[6][7][c]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Savigliano o łącznej mocy 900 KM[6][7][d]. Dwuśrubowy układ napędowy umożliwiał osiągnięcie prędkości 14 węzłów na powierzchni i 9 węzłów w zanurzeniu[5][7][e]. Zasięg wynosił 3500 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 85 Mm przy prędkości 3 węzłów w zanurzeniu (lub 10 Mm przy maksymalnej prędkości podwodnej)[6][7]. Energia elektryczna magazynowana była w jednej baterii akumulatorów[8] . Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[6][8] .
Okręt wyposażony był w cztery stałe wyrzutnie torped kalibru 450 mm: dwie dziobowe i dwie rufowe, z łącznym zapasem sześciu torped[5][9][f]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze działa kalibru 76 mm A1914 L/30 na podstawach przeciwlotniczych[6][9].
Załoga okrętu składała się z 4 oficerów oraz 34 podoficerów i marynarzy[6][7].
Służba
[edytuj | edytuj kod]„Balilla” został wcielony do służby w Regia Marina 8 sierpnia 1915 roku[6][7][8] . Był pierwszym okrętem we włoskiej flocie noszącym tę nazwę, nadaną na cześć młodego genueńskiego patrioty Giovanniego Battisty Perassa , który 5 grudnia 1746 roku rzucając kamieniem w wojska austriackie zainicjował powstanie, które doprowadziło do wyzwolenia miasta[6][8] . Motto jednostki brzmiało „Che l’Inse” (pol. „Czy powinienem to zacząć?”), a jej pierwszym dowódcą został kmdr ppor. (wł. capitano di corvetta) Paolo Tolosetto Farinati degli Uberti[8] . Po zakończeniu testów i prób technicznych „Balilla” w lutym 1916 roku został przydzielony do 4. Eskadry (wł. Squadriglia) Okrętów Podwodnych w Brindisi[8][10] . Jednostka uczestniczyła zarówno w ofensywnych patrolach pod bazami przeciwnika, jak i w misjach defensywnych u własnych wybrzeży[8][10] .
Podczas jednego z patroli, przeprowadzanego na północny zachód od wyspy Lissa, wieczorem 14 lipca 1916 roku płynący na powierzchni „Balilla” został o godzinie 21:20 zauważony ze stacji sygnalizacyjnej na wyspie, która zaalarmowała stacjonujące w porcie Comisa austro-węgierskie torpedowce SM Tb 65F i SM Tb 66F[7][11]. O 22:45, gdy włoski okręt wynurzył się w celu ładowania akumulatorów, został zaatakowany i zatopiony ogniem artylerii oraz torpedą wystrzeloną przez Tb 66F wraz z całą, liczącą w tym rejsie 37 osób załogą[8][12]. Dowódca jednostki otrzymał pośmiertnie Złoty Medal za Męstwo Wojskowe[13].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Identycznie podają Fontenoy 2007 ↓, s. 123 i Gogin 2022 ↓, s. 322. Natomiast Pollina 1963 ↓, s. 99, Grupsom 2024 ↓ i Balilla 2024 ↓ podają, że wodowanie okrętu odbyło się 8 sierpnia 1915 roku.
- ↑ Identycznie podają Fontenoy 2007 ↓, s. 123, Gogin 2022 ↓, s. 322, Csonkaréti 2004 ↓, s. 347, Grupsom 2024 ↓ i Balilla 2024 ↓ . Natomiast Fraccaroli 1970 ↓, s. 99 i Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 618 podają, że wyporność podwodna wynosiła 825 ton.
- ↑ W trakcie eksploatacji moc silników została ograniczona do 1600 KM[6][7].
- ↑ Identycznie podaje Grupsom 2024 ↓ . Natomiast Gogin 2022 ↓, s. 322 i Balilla 2024 ↓ podają, że silniki elektryczne wyprodukowane były przez Siemensa.
- ↑ Grupsom 2024 ↓ podaje, że prędkość na powierzchni wynosiła 11 węzłów, a Balilla 2024 ↓ podaje, że 14,8 węzła.
- ↑ Balilla 2024 ↓ podaje, że okręt zabierał cztery torpedy.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 176.
- ↑ Gogin 2022 ↓, s. 225.
- ↑ a b Fontenoy 2007 ↓, s. 123.
- ↑ Pollina 1963 ↓, s. 101.
- ↑ a b c d e f Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 274.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Pollina 1963 ↓, s. 99.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Fraccaroli 1970 ↓, s. 99.
- ↑ a b c d e f g h Grupsom 2024 ↓.
- ↑ a b Gogin 2022 ↓, s. 322.
- ↑ a b Balilla 2024 ↓.
- ↑ Csonkaréti 2004 ↓, s. 113.
- ↑ Csonkaréti 2004 ↓, s. 113–114.
- ↑ Bagnasco i Rastelli 1997 ↓, s. 89.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Erminio Bagnasco, Achille Rastelli: Navi e marinai italiani nella Grande Guerra. Parma: Ermanno Albertelli Editore, 1997. ISBN 88-85909-75-2. (wł.).
- Balilla (1°). Ministero Della Difesa - Marina Militare. [dostęp 2024-05-25]. (wł.).
- Károly Csonkaréti: Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914-1918. Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, 2004. ISBN 83-918940-3-7.
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1970. ISBN 0-7110-0105-7. (ang.).
- Ivan Gogin: Navypedia. Fighting ships of World War One. Part One. Argentina – Persia. Independently published, 2022. ISBN 979-8814239907.
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Paolo M. Pollina: I sommergibili italiani 1895–1962. Roma: Ufficio Storico Della M.M., 1963. (wł.).
- Regi Sommergibile BALILLA. Grupsom - Sommergibili Mediterranei. [dostęp 2024-05-25]. (wł.).
- Okręty zbudowane w Cantieri Navali del Muggiano
- Włoskie okręty podwodne z okresu I wojny światowej
- Statki i okręty zatopione na Morzu Adriatyckim
- Statki i okręty zatopione ogniem artylerii
- Statki i okręty zatopione za pomocą torped przez okręty nawodne
- Włoskie okręty podwodne zatopione podczas I wojny światowej