BL Lacertae
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia |
1929 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ |
lacertyda, kwazar |
| Rektascensja |
22h 02m 43,291s[1] |
| Deklinacja |
+42° 16′ 39,98″[1] |
| Przesunięcie ku czerwieni |
0,0688[1] |
| Jasność obserwowana | |
| Alternatywne oznaczenia | |
| IRAS F22006+4202, VRO 42.22.01, 2MASS J22024329+4216400 | |
BL Lacertae (w skrócie BL Lac) – silnie zmienna galaktyka aktywna w gwiazdozbiorze Jaszczurki.
Jako zmienne źródło zostało odkryte w 1929 roku przez Cuno Hoffmeistera, ale sklasyfikowane zostało jako gwiazda zmienna, o wahaniach jasności od 12,4 do 17,2m[2], w naszej Galaktyce i oznaczone zostało w sposób przewidziany dla gwiazd zmiennych. W roku 1968 John L. Schmidt zidentyfikował obiekt jako zmienne radioźródło, ze słabymi oznakami mglistości[3]. Dzięki zasłonieniu jasnego jądra w 1974 roku Oke i Gunn zmierzyli odległość do tego źródła – wyznaczone przesunięcie ku czerwieni wynosiło 0,07. Przesunięcie ku czerwieni linii widma potwierdziło ogromną odległość. Dostrzeżono też, że BL Lacertae znajduje się w słabej galaktyce eliptycznej, której światło jest ukryte w blasku samego jądra.
W późniejszym okresie znaleziono liczne źródła o podobnych własnościach i BL Lacertae została prototypem całej klasy lacertyd. Są to aktywne galaktyki o bardzo słabych, często niewidocznych liniach emisyjnych, należące do szerszej kategorii blazarów.
BL Lacertae jest jasnym obiektem o znacznej amplitudzie zmienności w zakresie optycznym, jej zmienność jest monitorowana także przez astronomów amatorów przy pomocy niewielkich teleskopów.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d BL Lacertae w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Jan Desselberger, Jacek Szczepanik: Tablice astronomiczne z przewodnikiem po gwiazdozbiorach. Bielsko-Biała: PPU „PARK” Sp. z o.o., 2002, s. 93. ISBN 83-7266-156-1.
- ↑ John L. Schmidt. BL Lac identified as a Radio Source. „Nature”. 218 (663), 1968-05-18. DOI: 10.1038/218663a0. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- C. Hoffmeister, 1929, 354 neue Veränderliche. Astronomische Nachrichten 236, 233.
- J.B. Oke, J.E. Gunn, 1974 The Distance of BL Lacertae. Astrophysical Journal Letters 189, 5.