Akrazje

Akrazje
	; Acrasis rosea
	Systematyka
Domena	eukarionty
Supergrupa	Excavata
Typ	Discoba
Klad	Discicristata
Klad	Heterolobosea
Klad	Tetramitia
Rodzaj	Acrasis
	Nazwa systematyczna
	Acrasis Posche, 1913
Synonimy
	Acrasiales; Acrasida; Acrasiomycetes; Acrasiomycota; Acrasidae;
	Acrasiales; Acrasida; Acrasiomycetes; Acrasiomycota; Acrasidae;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Akrazje (Acrasidae Poche, 1913) (łańcuszkorośla) – niewielka grupa organizmów o spornej przynależności systematycznej i randze taksonomicznej. Przez długi czas zaliczane do śluzowców, następnie do supergrupy Excavata^[1] w randze rodzaju^[2].

Charakterystyka

Organizmy jednokomórkowe tworzące pseudoplazmodia (agregacje przypominające śluźnie (plazmodia) śluzowców). Z zarodników kiełkują postacie pełzakowate, które żyją samodzielnie. Brak postaci wiciowca. Są one haplontami, a ich komórki są jednojądrowe. Stadium takie może trwać bardzo długo, a w przeciwieństwie do typowych śluzowców, plazmodia są krótkotrwałymi agregacjami, w których poszczególne komórki zachowują odrębność. Takie skupienie nazywane jest śluźnią rzekomą, nibyśluźnią, plazmodium agregacyjnym lub pseudoplazmodium. Powstaje zwykle w momencie niedoboru pożywienia. Przybiera ono wałeczkowaty kształt i wytwarza trzonkowate owocniki zwane sorokarpiami, złożone z żywych ameb. W odróżnieniu od typowych śluzowców, sorokarpia wytwarzają tylko łańcuszki zarodników, nie będąc okryte strukturami, które można by nazwać zarodnią. Sorokarpia są mikroskopijne, osiągając wyjątkowo długość 1 cm. Akrazje odżywiają się bakteriami. Żyją w glebie i odchodach zwierząt^[3]^[4].

Systematyka

Akrazje były długo uważane za specyficzną grupę śluzowców, o znacznej odrębności i niepewnych powiązaniach z innymi organizmami. W czasie, gdy pierwotniaki były dzielone na ameby i wiciowce, sugerowano pokrewieństwo typowych śluzowców z wiciowcami, a akrazji z amebami^[5]. Śluzowce były warunkowo zaliczane do grzybów, a akrazje uważano za słabo spokrewnione z resztą tej grupy, bliskie zwierzętom (a właściwie pierwotniakom wówczas zaliczanym do zwierząt), jako relikt z czasów przed podziałem jądrowców na rośliny, zwierzęta i grzyby^[3]. Miały wówczas rangę rzędu o nazwie Acrasiales (akrazjowce). W miarę odkrywania coraz większej odrębności nadawano im rangę klasy Acrasiomycetes (akrazjowe), a następnie gromady Acrasiomycota (akrazje)^[4]. Pod koniec XX w. z akrazji wydzielono grupę dikcjostelowych (Dictyosteliidae)^[4], której przedstawiciele we wcześniejszych opracowaniach^[5]^[3] byli przedstawiani jako organizmy modelowe dla wszystkich akrazji. Właściwe akrazje (z rodziny Acrasidae) od dikcjostelowych różnią się budową zarodników. U dikcjostelowych otoczone są one celulozową ścianą komórkową, a u właściwych akrazji są nagie^[4]. Akrazje (rodzina Acrasidae) okazały się bliżej spokrewnione z grupą Schizopyrenida^[6]. Wraz z tą grupą (pod nazwą Vahlkampfiidae), a także rodziną Gruberellidae i kilkoma gatunkami łączone są w grupę Heterolobosea skupiającą pełzakowate lub wiciowcowate protisty o swoistej budowie nibynóżek, mitochondriów itp., a ta z kolei wchodzi w skład grupy Excavata, obejmującej również m.in. Euglenozoa. Dikcjostelowe są w tym systemie nadal zaliczane do śluzowców^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b Sina M. Adl, Alastair G. B. Simpson i in.. The New Higher Level Classification of Eukaryotes with Emphasis on the Taxonomy of Protists. „J. Eukaryot. Microbiol.”. 5 (52), s. 399–451, 2005. International Society of Protistologists. DOI: 10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x. (ang.).
↑ Sina M. Adl, Alastair G. B. Simpson, Christopher E. Lane i inni. The Revised Classification of Eukaryotes. „J. Eukaryot. Microbiol.”. 59(5), s. 429-493, 2012.
↑ ^a ^b ^c Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika. T. 2: Systematyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999, s. 472-476. ISBN 83-01-10951-3.
↑ ^a ^b ^c ^d Jerzy Szweykowski: Akrazjowe. W: Słownik botaniczny. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo "Wiedza Powszechna", 1993. ISBN 83-214-0140-6.
↑ ^a ^b Richard Harder: Systematyka. W: Botanika: podręcznik dla szkół wyższych. Eduard Strasburger (red.). Wyd. 2 pol. według 28 oryg. Warszawa: PWRiL, 1967, s. 590.
↑ Roger AJ, Smith MW, Doolittle RF, Doolittle WF.. Evidence for the Heterolobosea from phylogenetic analysis of genes encoding glyceraldehyde-3-phosphate dehydrogenase.. „J Eukaryot Microbiol”. 6 (43), s. 475-478, 1996. PMID: 8976605. (ang.).

[adl-1] Sina M. Adl, Alastair G. B. Simpson i in.. The New Higher Level Classification of Eukaryotes with Emphasis on the Taxonomy of Protists. „J. Eukaryot. Microbiol.”. 5 (52), s. 399–451, 2005. International Society of Protistologists. DOI: 10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x. (ang.).

[adl2-2] Sina M. Adl, Alastair G. B. Simpson, Christopher E. Lane i inni. The Revised Classification of Eukaryotes. „J. Eukaryot. Microbiol.”. 59(5), s. 429-493, 2012.

[szsz-3] Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika. T. 2: Systematyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999, s. 472-476. ISBN 83-01-10951-3.

[sb-4] Jerzy Szweykowski: Akrazjowe. W: Słownik botaniczny. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo "Wiedza Powszechna", 1993. ISBN 83-214-0140-6.

[harder-5] Richard Harder: Systematyka. W: Botanika: podręcznik dla szkół wyższych. Eduard Strasburger (red.). Wyd. 2 pol. według 28 oryg. Warszawa: PWRiL, 1967, s. 590.

[6] Roger AJ, Smith MW, Doolittle RF, Doolittle WF.. Evidence for the Heterolobosea from phylogenetic analysis of genes encoding glyceraldehyde-3-phosphate dehydrogenase.. „J Eukaryot Microbiol”. 6 (43), s. 475-478, 1996. PMID: 8976605. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]