Aero L-29 Delfín

Aero L-29 Delfín

Aero L-29 Delfín
Dane podstawowe
Państwo	Czechosłowacja
Producent	Aero Vodochody
Typ	samolot szkolno-treningowy, lekki samolot szturmowy
Załoga	2
Historia
Data oblotu	5 kwietnia 1959
Lata produkcji	1963–1974
Liczba egz.	3655
Dane techniczne
Napęd	1 silnik turboodrzutowy Motorlet M-701C 500
Ciąg	8,7 kN
Wymiary
Rozpiętość	10,29 m
Długość	10,81 m
Wysokość	3,13 m
Powierzchnia nośna	19,80 m²
Masa
Własna	2280 kg
Startowa	3280 kg
Osiągi
Prędkość maks.	820 km/h
Prędkość przelotowa	655 km/h
Prędkość wznoszenia	14 m/s
Pułap	11 000 m
Zasięg	894 km
Długotrwałość lotu	2,5 h
Rozbieg	550 m
Dobieg	440 m
Dane operacyjne
Uzbrojenie
2× karabin maszynowy kalibru 7,62 mm lub do 200 kg pocisków rakietowych lub bomb
Użytkownicy
Rzuty
Multimedia w Wikimedia Commons

Aero L-29 Delfín (kod NATO: Maya) – czechosłowacki wojskowy samolot szkolno-treningowy i lekki samolot szturmowy produkowany w zakładach Aero Vodochody w latach 1963–1974. Był to pierwszy samolot odrzutowy konstrukcji rodzimej produkowany w tym kraju.

Prace projektowe pod przewodnictwem K. Tomasa i Z. Rublica rozpoczęły się w połowie lat 50. XX wieku. Oblot pierwszego prototypu, wyposażonego w silnik Bristol Siddeley Viper miał miejsce 5 kwietnia 1959 roku. Kolejny egzemplarz, wyposażony już w czechosłowacki silnik Motorlet M-701 oblatany został w czerwcu 1960 roku. W wyniku przeprowadzonych w 1961 roku testów porównawczych z samolotami Jak-30 oraz PZL TS-11 Iskra zadecydowano o przyjęciu L-29 do służby w Radzieckich Siłach Powietrznych oraz wojskach lotniczych większości państw bloku wschodniego (wyjątkiem była Polska, gdzie wybrany został samolot TS-11 Iskra). Produkcja seryjna samolotu rozpoczęła się w kwietniu 1963 roku i trwała do 1974 roku. Spośród 3655 wyprodukowanych egzemplarzy, 2000 trafiło do wojsk radzieckich, 400 do Czechosłowackich Sił Powietrznych, a pozostałe do Bułgarii, NRD, Rumunii i Węgier. W późniejszych latach samoloty znalazły się na wyposażeniu m.in. Czech (24 sztuki), Słowacji (15), Azerbejdżanu (18), Ghany (8), Mali (6) i Syrii (40).

16 lipca 1975 roku samolot An-2 pilotowany przez Dionizego Bielańskiego został zestrzelony przez Aero L-29 Czechosłowackich Sił Powietrznych podczas próby ucieczki do Austrii^[1].

Poza standardową dwuosobową wersją szkolno-treningową powstała jednoosobowa odmiana L-29 Akrobat, przeznaczona do użytku cywilnego w charakterze samolotu akrobacyjnego lub szkolnego, oraz dwuosobowa rozpoznawcza L-29R.

• Aero L-29 Delfin Military Trainer Aircraft. Airforce-technology.com. [dostęp 2013-02-27]. (ang.).
• Aero L-29 Delfin. Aircraft.co.za. [dostęp 2013-02-27]. (ang.).