Admiral Pitka
 Admiral Pitka, 2013 | |
| Klasa |
okręt patrolowy / okręt logistyczny i dowodzenia |
|---|---|
| Historia | |
| Stocznia |
Aalborg Værft, Aalborg |
| Położenie stępki |
11 grudnia 1974 |
| Wodowanie |
29 maja 1975 |
 Kongelige Danske Marine
| |
| Nazwa |
Beskytteren |
| Wejście do służby |
27 lutego 1976 |
| Wycofanie ze służby |
21 listopada 2000 |
 Eesti Merevägi
| |
| Nazwa |
Admiral Pitka |
| Wejście do służby |
21 listopada 2000 |
| Wycofanie ze służby |
13 czerwca 2013 |
| Los okrętu |
złomowany |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 1824 t |
| Długość |
74,78 m |
| Szerokość |
12,16 m |
| Zanurzenie |
5,21 m |
| Napęd | |
| 3 silniki wysokoprężne po 1790 kW, 1 śruba | |
| Prędkość |
18,5 węzła |
| Zasięg |
6000 mil morskich przy 13 węzłach |
| Uzbrojenie | |
| • 1 armata uniwersalna 76 mm • 2 wkm 12,7 mm | |
| Wyposażenie lotnicze | |
| 1 śmigłowiec (do 2000) | |
| Załoga |
43–59 |
Admiral Pitka (A230) – okręt logistyczny i dowodzenia służący jako okręt flagowy marynarki Estonii, poprzednio duński okręt patrolowy ochrony rybołówstwa Beskytteren (F340), jedyny okręt swojego typu. Służył w marynarce Danii w latach 1976–2000, a następnie w Estonii do 2013 roku.
Budowa i opis
[edytuj | edytuj kod]Pojedynczy okręt inspekcyjny ochrony rybołówstwa (inspektionsskib) został zamówiony w październiku 1973 roku dla Królewskiej Marynarki Duńskiej[1]. Stanowił rozwinięcie okrętów typu Hvidbjørnen, zaprojektowanych specjalnie do dozorowania u brzegów Wysp Owczych i Grenlandii. Z tego powodu okręty tego rodzaju określano też jako patrolowce arktyczne[1]. Położenie stępki miało miejsce 11 grudnia 1974 roku w stoczni Aalborg Værft w Aalborgu[1]. 25 maja 1975 roku książę Knud ochrził okręt, nadając mu nazwę „Beskytteren”[1]. Wodowanie kadłuba nastąpiło 29 maja 1975 roku[1]. Okręt został odebrany przez marynarkę 15 grudnia 1975 roku[2]. Budowa kosztowała 50 milionów koron[2].
Okręt miał wyporność standardową 1824 t, w stanie pustym 1651 t, a pełną 1970 t[2]. Długość kadłuba wynosiła 74,78 m, a między pionami 69 m. Szerokość wynosiła 12,16 m, a zanurzenie maksymalne na rufie 5,21 m (na dziobie 3,36 m)[2]. Kadłub, podobnie jak wcześniejszych okrętów typu Hvidbjørnen, wykonany był ze stali, z wzmocnieniami przeciwlodowymi. Na dziobie znajdował się ster strumieniowy[2].
Napęd stanowiły trzy silniki wysokoprężne B&W (Burmeister & Wain) Alpha 16V23LU o mocy po 1790 kW przy 825 obr./min, napędzające jedną czteropłatową śrubę nastawną[2]. Silniki zapewniały maksymalną prędkość 18,5 węzła, a przy wykorzystaniu jednego silnika największy zasięg wynosił 6000 mil morskich przy prędkości 13 węzłów[2].
Uzbrojenie stanowiła półautomatyczna armata uniwersalna kalibru 76 mm M/61 LvSa (amerykańska Mk 22 L/50 na podstawie Mk 22), z maską przeciwodłamkową[2]. Uzupełniały je dwa wkm 12,7 mm i do 1986 roku zrzutnia bomb głębinowych[2]. Również do 1986 roku okręt miał dwa działka salutacyjne kalibru 37 mm. Okręt był wyposażony w lądowisko dla śmigłowca pokładowego wraz z hangarem. Początkowo używany był śmigłowiec Aerospatiale Alouette III, od 1981 roku Westland Lynx Mk 80/91, a w służbie estońskiej okręt nie miał śmigłowca[2].
Służba w Danii i modernizacje
[edytuj | edytuj kod]„Beskytteren” wszedł do służby w Królewskiej Marynarce Duńskiej 27 lutego 1976 roku[1]. Nosił numer burtowy F340[3].
W latach 1985–86 okręt został zmodernizowany w Orlogsværftet w Kopenhadze[2]. Widoczną zmianą było zastąpienie stacji radiolokacyjnej obserwacji nawodnej Plessey AWS-6 z anteną belkową przez radar nawigacyjny Litton Decca E z anteną w kulistej obudowie z tworzywa sztucznego. Usunięto między innymi zrzutnię bomb głębinowych i działka salutacyjne[2].
W grudniu 1999 roku Dania zaproponowała podarowanie okrętu Estonii. Na skutek przyjęcia oferty, „Beskytteren” został wycofany ze służby 21 listopada 2000 roku[3].
Służba w Estonii
[edytuj | edytuj kod]Okręt wszedł do służby w Marynarce Estonii Duńskiej 21 listopada 2000 roku, jako okręt logistyczny i dowodzenia, stając się jej okrętem flagowym[3]. Otrzymał nazwę na cześć admirała Johana Pitki. Nosił numer burtowy A230[3]. W estońskiej służbie załoga wynosiła etatowo 43 osoby, a okręt nie przenosił śmigłowca[1].
Oprócz roli okrętu dowodzenia, pełnił funkcje zaplecza logistycznego dla jednostek przeciwminowych. Brał udział w tym charakterze m.in. w manewrach BALTOPS w czerwcu 2001 i 2002 roku, zawijając wówczas do Gdyni[4][5]. Między marcem 2005 a majem 2006 roku był okrętem flagowym stałej grupy przeciwminowej SNMCMG1 Sił Odpowiedzi NATO[3]. W listopadzie 2005 roku odwiedzał w tej roli polskie porty: Gdynię i Świnoujście[3].
13 czerwca 2013 został wycofany ze służby i przeznaczony do zwrotu Danii, zgodnie z pierwotną umową[3]. Po analizie Dania zrezygnowała z przejęcia okrętu i zdecydowano, że zostanie on złomowany, a część przydatnego wyposażenia zostanie przekazana do celów dydaktycznych Estońskiej Akademii Morskiej[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Grotnik 2013 ↓, s. 18-20.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Grotnik 2013 ↓, s. 19.
- ↑ a b c d e f g Grotnik 2013 ↓, s. 20.
- ↑ Jarosław Ciślak, Jacek Krzewiński. BALTOPS 2001. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 4′01. VI (29), s. 17, lipiec – sierpień 2001. Warszawa.
- ↑ Wojciech Zawadzki. BALTOPS'2002. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 7/2002, s. 56, lipiec 2002.
- ↑ Admiral Pitka seadmeid hakatakse kasutama meremeeste väljaõppeks [online], delfi.ee, 20 grudnia 2013 (est.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tomasz Grotnik. Pożegnanie admirała. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 7-8/2013. XVIII (136), lipiec–sierpień 2013. Warszawa: Magnum X.